Oudste Bijbels dagboek ter wereld begint aan 290e jaargang
Het bijzondere aan het eeuwenoude boekje ”Dagteksten” van de Evangelische Broedergemeente is dat het Bijbelteksten niet uitlegt. Ds. J. Welschen: „Die uitleg wordt overgelaten aan de lezer.”
De predikant van de Evangelische Broedergemeente voerde vrijdag in Museum Catharijneconvent in Utrecht het woord tijdens de presentatie van ”Dagteksten 2020”. Het lid van het provinciaal bestuur van de hernhutters reikte het eerste exemplaar van de 290e jaargang van het dagtekstenboekje uit aan ds. G. de Fijter.
De hervormde emeritus predikant, voorzitter van Stichting Nationale Synode, leest de dagteksten al jaren. Vroeger met het hele gezin; nu de kinderen het huis uit zijn, samen met zijn vrouw. „Maar”, zo zei hij, „ik geef mijn zes kinderen elk jaar een exemplaar cadeau.”
De teksten hebben hem vaak bemoedigd, aldus ds. De Fijter. Als voorbeeld noemde de predikant de dagtekst van 29 mei van dit jaar, de dag van de slotmanifestatie van de Nationale Synode in de Grote Kerk te Dordrecht. Toen was de oudtestamentische dagtekst Psalm 33:11 (in de Nieuwe Bijbelvertaling): „Maar het plan van de Heer houdt eeuwig stand, wat hij beraamt, blijft van geslacht tot geslacht.” Ds. De Fijter zei dat het lezen van die tekst op die dag een grote bemoediging voor hem was. „De Heere zorgt en draagt.”
Loting
Het dagtekstenboekje geeft voor iedere dag een oudtestamentische en een nieuwtestamentische tekst, aangevuld met een Bijbelrooster, gebeden en gezangen. Het eerste dagtekstenboekje verscheen in 1731.
Daarover vertelde ds. Welschen, die opmerkte dat hij door het lezen van het dagtekstenboekje bij de Evangelische Broedergemeente terechtkwam. De Duitse graaf Nikolaus Ludwig von Zinzendorf, de oprichter van de christelijke kolonie Herrnhut, begon in 1728 met het verspreiden van dagteksten. Zie werden de avond vóór de volgende dag mondeling in de huizen van Herrnhut doorgegeven. Het was zijn bedoeling dat de mensen over die tekst zouden praten en dat zo de onderlinge saamhorigheid bevorderd zou worden.
Toen er nogal wat mensen verhuisden, verscheen het eerste boekje met dagteksten. Ds. Welschen had een herdruk van het origineel bij zich. Er is volgens hem maar één origineel exemplaar, dat zorgvuldig bewaard wordt in een archief in Duitsland.
Het dagtekstenboekje is elk jaar verschenen, ook in de DDR-tijd, toen er behoorlijk wat censuur was. In Nederland is de publicatie niet ononderbroken geweest, aldus ds. Welschen.
Tot en met 1761 stelde Von Zinzendorf zelf de teksten samen. Na zijn overlijden is er een lotingsysteem bedacht. Een aantal oudtestamentische teksten wordt genummerd. De volgorde van het trekken van de nummers bepaalt de dagvolgorde.
Ds. Welschen vindt het opvallend dat het Oude Testament leidend is. De tekst uit het Nieuwe Testament wordt namelijk bij de tekst uit het Oude Testament gekozen.
De boekjes zijn inmiddels in zestig talen vertaald. Vooral in Duitsland worden er veel verkocht. Jaarlijks gaan er daar zo’n 800.000 over de toonbank. Het is bekend dat de Duitse theoloog Dietrich Bonhoeffer trouw de dagteksten las en dat ze hem vaak tot zegen zijn geweest.
Over de populariteit van de dagteksten in Suriname vertelde Rita Harry van de evangelische broedergemeente in Rotterdam. Als kind woonde ze in een volkswijk in Paramaribo. „Niet alle mensen hadden geld om een boekje met de dagteksten te kopen. Gelukkig voor hen was er een meneer die elke dag de dagtekst op een schoolbord voor zijn huis schreef.”