IJsseloog is het raarste eiland van Nederland. Het ligt in het Ketelmeer, tegenover de uitmonding van de IJssel. Het wordt gevormd door een volmaakte cirkel met een middellijn van een kilometer. Binnen die cirkel ligt een waterplas. De cirkel zelf is een ringdijk om die plas. Aan de buitenkant van de dijk ligt een haventje, met wat gebouwtjes, grasland en bosschages.

Op de bodem van de plas ligt de giftigste grond van Nederland. IJsseloog is namelijk een slibdepot. Verontreinigd slib uit heel Nederland vindt hierheen zijn weg. Kwik, zink en allerlei andere levensgevaarlijke stoffen worden hier opgeslagen, zorgvuldig afgeschermd van de omgeving.

Normaal gesproken is IJsseloog verboden voor bezoekers. Maar deze week liep ik er toch rond, met twee mannen die daar geregeld de broedvogels inventariseren. Dat is namelijk het wonderlijke: rondom die smerige put is een prachtig natuurgebied ontstaan, een paradijs boven de afgrond. Een bijna oorverdovend vogelkoor klinkt je tegemoet. Veel nachtegalen, zwartkopjes, karekieten, grasmussen, en nog allerlei andere zangvogels. Als je even oplet zie je zomaar ijsvogeltjes langsvliegen. Een paartje prachtige krooneenden zwom op een plasje. Je weet werkelijk niet waar je allemaal moet kijken en luisteren.

Ook als vogelaar blijf ik theoloog. Dus ik kon niet anders dan denken aan de prachtige Christushymne uit Kolossenzen 1: “Beeld van God, de onzichtbare is Hij... in Hem is alles geschapen... vorsten en heersers, machten en krachten, alles is door Hem en voor Hem geschapen.” De schepping vertoont het gelaat van Jezus Christus. Alle machten zijn aan Hem onderworpen. Ook de macht van zware metalen en dodelijk gif. Daarom zingen nachtegalen boven smerig slib. Ze bezingen het Leven, Jezus Christus, ze bezingen Hem die sterker is dan de dood.

Het paradijs wordt echter toch nog steeds bedreigd door de dood. Dit keer niet in de gedaante van de slang, maar van de vos. Toen het een aantal jaren geleden eindelijk weer een beetje winter was, vroor ook het Ketelmeer dicht. Voetje voor voetje slopen vossen over het dunne ijs, naar dat interessante eiland. Sinds hun komst is het afgelopen met de meeuwenkolonies. Er broeden ook geen ganzen meer op IJsseloog. En de weidevogels, toch al zo bedreigd, zijn ook hier uitgeroeid. Midden in het leven blijken we toch weer omringd door de dood.

Ook IJsseloog is daarom een roep om vrede en verzoening door het bloed van Christus. Weer Kolossenzen 1: “In Hem (Christus) heeft heel de volheid willen wonen en door Hem en voor Hem alles met zich willen verzoenen, alles op aarde en alles in de hemel, door vrede te brengen met zijn bloed aan het kruis”.

Verzoening gaat niet alleen over de relatie van God en mens. Het gaat om alles in de hemel en alles op aarde. Door het kruis van Christus slaapt straks niet alleen de wolf bij het lam, maar ook de vos bij de grutto. Niets en niemand sticht dan nog onheil. Pas dan is het smerigste eiland van Nederland werkelijk een paradijs.

Barend Kamphuis is emeritus hoogleraar Systematische Theologie. Hij schrijft dit artikel als lid van de gezamenlijke onderzoeksgroep BEST (Biblical Exegesis and Systematic Theology) van de Theologische Universiteiten in Apeldoorn en Kampen.