Op oudejaarsdag zag ik ds. Den Hoed nog voor me zitten in de kerk. We knikten even naar elkaar. Al snel erna werd hij in het ziekenhuis opgenomen. Daar is hij op 13 januari overleden.

Ds. Den Hoed was een begrip in Sliedrecht. Hij was klein van postuur maar straalde een grote kracht uit. Dat werd in zijn jongere jaren nog onderstreept door zijn bos vurig rood haar. Hij was een hervormde dominee van de oude stempel. Een echte heer. Je waagde het niet om hem te tutoyeren. Als hij bij de plaatselijke groentewinkel zijn groenten bestelde en een winkelmeisje sprak hem aan met „meneer, kan ik u helpen”, dan zei hij: „Het is geen meneer, het is dominee.” Hij zei dit niet uit hoogmoed maar vanwege zijn hoge opvatting van het predikantsambt.

Wij waren thuis niet hervormd maar christelijk gereformeerd (Bewaar het Pand), dus in mijn jeugd heb ik hem niet meegemaakt. Wel hoorde ik van een goede vriend, bij wie ze thuis hervormd waren, verhalen over hoe ds. Den Hoed met gestrenge hand én met humor catechisatie gaf. Ordeproblemen had hij niet. Hij gaf onderwijs en de jeugd luisterde.

De predikant gaf ook een aantal uren godsdienst op de plaatselijke ambachtsschool, waar ”de oude Van Rees” de scepter zwaaide. Zijn geheugen was legendarisch. Hij wist uit het hoofd alle namen en adressen van kerkleden, alsmede de data waarop hun kinderen waren gedoopt of getrouwd.

Samen met zijn vrouw en kinderen woonde hij in de statige pastorie aan de Rivierdijk. Omdat de confessionelen een eigen pastorie hadden, werd de GB-pastorie „het Bondshotel” genoemd. Voor je idee woonde hij daar niet maar resideerde hij er zoals koning David in zijn paleis. Zijn rechterhand of ‘krijgsoverste’, ouderling Alblas, werd dan ook ”Joab” genoemd.

Toen wij trouwden zijn we hervormd geworden. Daardoor heb ik ds. Den Hoed persoonlijk leren kennen. Hij heeft ons huwelijk ingezegend. Omdat hij in het bestuur van Hogeschool de Driestar zat, heb ik ook nog bij hem gesolliciteerd.

Toen ik eenmaal aangenomen was, ontmoette ik hem eens tijdens een personeelsuitje. We waren voor die gelegenheid scheep gegaan in een viskotter en voeren de Noordzee op bij windkracht 7. Ik was bang om zeeziek te worden, en om die reden boven op het dek in het midden van het schip gaan staan. Daar is de beweging immers het minst en de kans op zeeziekte het kleinst. Even later kwam ds. Den Hoed ook naar dit middelpunt toe, want hij vreesde evenzeer voor ”opstand van de maag”. Zo stonden we daar tot het schip de haven binnenvoer. We voerden een gesprek van hart tot hart.

Tot op hoge leeftijd preekte hij nog. Hij moest, toen hij 24 jaar predikant te Sliedrecht was, verplicht met emeritaat. Het liefst had hij de 25 jaar volgemaakt. Nadien heeft hij nog jaren gepreekt en pastoraal werk gedaan.

Twee preken van hem zijn bij mij ingeslagen als de bliksem. De ene keer was toen hij tijdens een jubileumdienst het smartelijke verlies van hun dochter memoreerde. Zij was door een ziekte op jonge leeftijd gestorven. Toen zag je bij deze man, die je niet zo gemakkelijk naar binnen liet kijken, de binnenkant van zijn ziel. De andere keer was tijdens onze huwelijksbevestigingsdienst. Hij preekte over Hooglied 8:6: „De liefde is sterk als de dood.” Hij verbond deze woorden met de woorden van Paulus in 1 Korinthe 13 waar het gaat over „de liefde is sterker dan de dood.” Je zag hoezeer deze woorden hem raakten en ze raakten ook mij.

Nu is hij hier niet meer. Met hem is ook een heel tijdperk gestorven. Die oude tijd is eens en voorgoed voorbij. Dat stemt me –ook al was die oude tijd zeker niet volmaakt– weemoedig. Maar door zijn sterven kwam er in deze doodsmaand ook de keer. „De liefde is sterker dan de dood.” Wat voor ons nog geloven is, is voor hem reeds aanschouwen en omhelzen geworden.

Dr. Ewald Mackay is historicus en filosoof. Hij is werkzaam als docent geschiedenis, cuma en filo- sofie aan Driestar hogeschool te Gouda. Reageren? rubriekforum@refdag.nl.