Ik wenste wel dat hulpverlening zo eenvoudig is als Siebrand Wierda schrijft (RD 23-3). Dan kon ik gewoon met een koffer geld naar Moldavië in plaats van met een vrachtwagen met hulpgoederen (kost algauw 3000 euro). Maar zijn de mensen op Lesbos geholpen met geld? Kunnen ze daar bijvoorbeeld matrassen kopen? Ik heb de indruk dat ze het kamp niet mogen verlaten, dus dan heb je ook niet veel aan geld.

Toen ik nog voor Dorcas reed, leerde ik veel over de hulpverlening in Moldavië. De stelregel was: je kunt een zak kleding krijgen maar je moet er wel wat voor doen. Bijvoorbeeld zieke mensen, bejaarden of weeskinderen helpen. Dat geeft de mensen die hulp krijgen dan een gevoel van eigenwaarde.

Voedseltekort

Wierda heeft wel gelijk als hij zegt dat je niet domweg een hoop goederen moet brengen, maar goederen waar mensen om vragen. In februari en in mei kregen wij de vraag of we aardappels konden brengen; in Moldavië was daar een groot gebrek aan. En omdat we in Nederland een overschot hadden, zijn we aan de slag gegaan. We hebben in juni bijna 60 ton aardappels gebracht. Daarvan heb ik het eerste transport zelf bij de mensen afgeleverd. Ik maakte ontroerende situaties mee, zoals gezinnen die zonder eten zaten.

Gezien de huidige droogte in het zuiden van Moldavië verwachten we dat daar komende winter een ernstig voedseltekort zal zijn. Na april heeft het er bijna niet meer geregend. Aan geld heeft men dan niets. Bovendien kan geld worden omgezet in alcohol. En in Moldavië is alcoholisme een groot probleem. Uit moedeloosheid grijpen mensen naar drank.

De Moldavische kerken voeren strijd tegen alcoholisme en rookverslaving. Mensen die hulp krijgen, moeten beloven dat ze stoppen met drank. Dat wordt gecontroleerd. Gemeenteleden die alcohol gebruiken, worden onder censuur gezet, omdat zij daarmee het zesde gebod overtreden.

Een ander voorbeeld is schoolmeubilair. Schoolmeubels die hier vervangen worden, kunnen daar goed dienstdoen. Op de scholen waar wij meubels brachten, gaf dat zelfs een stimulans om de kozijnen te vervangen. „De oude meubels van jullie zijn beter dan de nieuwe van ons”, krijgen we regelmatig te horen.

Een probleem is een gebrek aan werkvolk in Moldavië. De meeste mannen werken in Rusland, raken daar verslaafd aan drank en komen niet meer terug. Moeder blijft alleen met de kinderen achter. Maar hoe creëren we werkgelegenheid in dit land? Waar komt jeugd die op school goed kan leren straks terecht?

Wierda schrijft over kippen houden. In Moldavië worden al veel kippen en ganzen gehouden. Maar als ze dat allemaal gaan doen, is er te weinig markt voor.

Het zaai- en pootgoedproject van onze stichting werkt goed. Als de mensen in een bepaalde periode het land en de moestuintjes hebben klaarliggen, krijgen ze zaad en pootgoed, om zo in hun eigen onderhoud te voorzien. Sommigen kopen zelf al zaad en produceren zoveel gewas dat ze wat kunnen verkopen.

Overigens moet de kwaliteit van de aardappels in Moldavië verbeteren. Dat zal de opbrengst vergroten.

Milieu

Is goederen transporteren slecht voor het milieu? Het is maar net hoe je het bekijkt. We hadden ruim 3 kuub schoenen staan. Die zijn in juni in Roemenië gelost en gesorteerd voor een winkel met tweedehands kleding en schoenen. Anders waren de schoenen in Nederland vernietigd (slecht voor het milieu). Hetzelfde geldt voor onder meer afgeschreven matrassen, hoog/laagbedden, rolstoelen en rollators. In Nederland worden ze vernietigd, in landen als Moldavië kunnen ze prima gebruikt worden.

Dus liever spullen geven dan geld? Dat hangt af van het land, de bevolking en de omstandigheden. Met geld voor een eigen bedrijfje help je wel mensen die kunnen werken. Maar zieken en kinderen hebben meer aan hulpgoederen op maat.

De auteur is bestuurslid van de stichting Movu-Moldova.