Waarom kerken coronasteun vragen, krijgen en terugbetalen
Ook door corona geraakte kerken en religieuze organisaties vroegen overheidssteun. Voor de Amersfoortse Sint-Joriskerk is het een doekje voor het bloeden, terwijl een Drentse gemeente het geld terugstort.
Het Rijk riep de Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW) in het leven om ondernemers die door corona minstens 20 procent omzetverlies leden te compenseren. Tot 1 juni kreeg uitkeringsinstantie UWV zo’n 140.000 aanvragen en keerde in totaal bijna 8 miljard euro uit. Gemiddeld vroegen bedrijven en instellingen 55.000 euro aan.
Omdat de subsidie publiek geld betreft, openbaarde het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid wie de ontvangers zijn. De lijst bevat ook kerken en kerkelijke organisaties. Sommige kregen een paar honderd euro, andere tienduizenden euro’s.
Putten ontving van alle hervormde gemeenten het meest: ruim 85.000 euro. De kerkelijke gemeente wilde niet ingaan op inhoudelijke vragen hierover.
De hervormde gemeente van Giessendam/Neder-Hardinxveld kreeg 27.489 euro. Het aan de kerkelijke gemeente gelieerde zalencentrum De Parel was lange tijd dicht, licht ouderling-kerkrentmeester Rokus Vlot toe. De Parel is een multifunctioneel centrum voor het hele dorp en wordt gebruikt voor onder meer trouwerijen. Het personeel (3 fte) zat vanaf maart maanden thuis. Op zondag kwamen enkele kerkgenootschappen samen in het gebouw, maar ook dat stopte grotendeels. Vlot: „De Parel krabbelt langzaam op, maar de inkomsten zitten nog lang niet op het oude niveau. Als de overheidssteun wegvalt, lijkt het onvermijdelijk dat er banen verloren gaan.” De hervormde gemeente heeft ook een pastoraal werker in dienst, maar voor hem is geen NOW-steun aangevraagd. „Die kreeg door de crisis juist meer te doen, zij het werk in andere vorm.”
Compensatie
De coronacrisis trof de Protestantse Gemeente Amersfoort (PGA) financieel hard. Alleen al de monumentale Sint-Joriskerk in Amersfoort liep 120.000 euro mis doordat de inkomsten door bruiloften, begrafenissen en congressen stokten. De PGA kreeg uiteindelijk 10.353 euro.
Voordat penningmeester Wim Oosterom een beroep deed op de NOW, raadpleegde hij alle negen wijkgemeenten. Overheidssteun ligt gevoelig, zei hij tegen dagblad Trouw. „We zijn gewend zelf de broek op te houden. Vanuit ons maatschappelijke bewustzijn zeggen we vaak: andere organisaties hebben het moeilijker. Maar we betalen ook netjes belasting, en het is ook mooi als je een stukje gecompenseerd kan krijgen.”
De gereformeerde gemeente van Gouda kreeg ruim 3100 euro. Vanwege vakantie was de penningmeester niet beschikbaar voor een reactie. Meerdere kerken waren om dezelfde reden niet bereikbaar.
Naar de christelijke gereformeerde kerk in Hoogeveen ging zo’n 2800 euro. „Wij gaan het ontvangen geld weer terugbetalen”, reageert penningmeester Henk-Jan Nijmeijer. Zijn kerkelijke gemeente beriep zich op de steun om de koster en muziekleider te kunnen doorbetalen. „Toen we de aanvraag indienden, rekenden we op een fors inkomstenverlies. Hoewel er tijdens de coronamaanden een dip was in de collecten, trekt dat nu weer aan, zeker nu we weer fysieke diensten hebben. Ook bleven de vaste vrijwilligersbijdragen op peil. Omdat het inkomstenverlies onder de 20 procent is gebleven, hadden we eigenlijk geen steun hoeven aanvragen. Van NOW 2 maken we al geen gebruik meer.”
Toerusting
Het Landelijk Contact Jeugdwerk (LCJ) binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken ontving ook een tegemoetkoming. LCJ-directeur Willem Kok stelt dat zijn organisatie de steun hard nodig heeft. „Wij deden de aanvraag omdat we geen toerusting meer konden geven op scholen en in kerken. Dit geldt zowel voor het werk vanuit LCJ, Evangeliestek als het Hervormd Jeugdwerk. Daarnaast zijn er minder diensten afgenomen, zoals catechese, en was er minder verkoop van materialen. Ook moesten we helaas een aantal evenementen annuleren.”
Het LCJ gebruikte de NOW-gelden voor financiering van het personeelsbestand. Kok: „Daar is de regeling ook voor bedoeld. De personeelsleden zijn vervolgens weer ingezet om jongeren, gezinnen, kerken en scholen in deze crisistijd te ondersteunen.”
Ook de Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten (JBGG) vroeg een bijdrage van de overheid. Jaco Stuut, coördinator van de Koers-vakanties: „Met de Koers-vakanties hebben we een omzetverlies dat veel groter is dan de gestelde norm voor NOW van 20 procent. Om die vakanties mogelijk te maken zijn we behoorlijke financiële verplichtingen aangegaan. Deze verplichtingen kunnen we alleen nakomen met behulp van giften en de NOW-gelden. De verkregen subsidie dekt een klein deel van deze kosten. Ondanks de inzet om de annuleringskosten van alle activiteiten zo laag mogelijk te houden, worden we geconfronteerd met hoge kosten. De combinatie van deze subsidie en giften helpt ons om deze periode financieel goed door te komen en zorgt ervoor dat we ons werk kunnen blijven doen.”