De secretaris van het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken (CIO) noemde het vrijdagmorgen desgevraagd „logisch” dat kerken kijken hoe zij hun erediensten kunnen hervatten nu de „acute fase” van de coronacrisis in Nederland voorbij is. „Dat vraagt van kerken dat zij erover nadenken hoe zij hun diensten invullen. Plaatselijke kerkenraden moeten dus ook zelf afwegen of gemeentezang in hun kerk verantwoord is. Daarbij spelen zaken mee als: ventilatie, grootte van het gebouw, en of er binnen of buiten gezongen wordt.”

De werkgroep Zingen in de kerk schreef woensdag in een advies dat gemeentezang de minste risico’s op verspreiding van het coronavirus met zich meebrengt in grote kerken of in gebouwen met een goed ventilatiesysteem. Landelijke kerkgenootschappen verwerken de bevindingen van de werkgroep in hun protocollen. Die landelijke documenten worden naar plaatselijke kerkenraden gestuurd, zodat die een basis hebben voor het protocol voor hun eigen gemeente. Die richtlijnen worden ter kennisgeving naar de lokale overheid gestuurd.

Kerken doen er goed aan om ook het zingen als liturgische handeling in hun protocol vast te leggen, stelt Woestenberg. „Gemeentezang is niet verboden, het doorbreken van de anderhalvemeterregel om bijvoorbeeld de doop te bedienen ook niet. Zolang je maar in de protocollen aangeeft welke hygiënemaatregelen je in zulke gevallen neemt en wat je doet in een eredienst in deze nieuwe realiteit.”

Minister

Het CIO overlegde donderdagmiddag met minister Grapperhaus van Eredienst. Dat was voorlopig het laatste periodieke overleg in het kader van de coronacrisis. „We gaan nu weer over tot de bestaande structuren voor het gesprek tussen de kerken en de overheid”, aldus Woestenberg. De overheid kondigde eerder al aan dat aanpassingen van de huidige coronamaatregelen in ieder geval tot begin september niet worden verwacht.

In een advies dat het RIVM dinsdag in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport uitbracht, stond dat koren weer kunnen repeteren en optreden. Woestenberg was verbaasd dat in dat advies niet werd gesproken over samenzang. Het is haar niet bekend of het RIVM alsnog met een advies over gemeentezang komt.

Aerosolen

Wetenschappers in binnen- en buitenland verschillen van mening over de rol die aerosolen –kleine vochtdruppels die na het uitademen blijven zweven in een afgesloten ruimte– spelen bij de verspreiding van het coronavirus. De werkgroep Zingen in de kerk –die niet door de overheid is ingesteld– stelde woensdag dat het RIVM „het risico van besmetting via aerosolen ontkracht.” Donderdagmiddag kwam de werkgroep daarop terug; uit het dinsdag verschenen rapport van het RIVM bleek namelijk dat dit instituut het risico van besmetting via aerosolen in kleine, slecht geventileerde ruimten niet uitsluit.