Bureau Clara Wichmann en Women on Waves hebben de staat vrijdag weer voor de rechter gesleept. Deze keer om een (naar eigen zeggen) tijdelijke beleidsverandering af te dwingen waardoor vrouwen hun huis niet uit hoeven voor een abortusbehandeling. Het idee is om via ”telemedicine” een telefonisch of onlineconsult aan te bieden, waarna abortuspillen per post worden verstuurd. Dit betekent dat een vrouw de eerste abortuspil (met het middel Mifepriston, dat het vrouwelijk geslachtshormoon progesteron afbreekt) zonder medisch toezicht inneemt, terwijl dit normaal gesproken alleen in een abortuscentrum gebeurt. Een vrouw moet binnen 48 uur daarna de tweede set pillen inbrengen: Misoprostol, dat het overleden kindje uitdrijft. Doorgaans wordt deze abortusmethode tot negen weken zwangerschap aangeboden.

Lilianne Ploumen (PvdA) schoot deze organisaties te hulp door Kamervragen te stellen over de vermeende tijdelijke nood.

Ervaringsdeskundige

Het Nederlands Genootschap van Abortusartsen (NGvA) liet weten niet blij te zijn met deze oproep, omdat onterecht wordt gesuggereerd dat deze artsen niet bereikbaar zijn zolang de crisis duurt.

De Telegraaf liet een ervaringsdeskundige aan het woord: „Ik vind dat heel raar: een abortuspil zou je helemaal niet moeten willen slikken thuis in je eentje: dat wordt negen van de tien keer ‘een bloedbad’. Bij mij in ieder geval wel. Ik ben toen alsnog naar het ziekenhuis gegaan, en ik weet dat ik daarin zeker niet de enige ben geweest. Dus mijn advies: do not try this at home. Ook niet in tijden van corona.”

Toch geloven Bureau Clara Wichmann en Women on Waves stellig in de voordelen van vrije aanbieding van de abortuspil. Ze zijn dan ook al jaren in de weer om via rechtszaken af te dwingen dat de abortuspil bij de huisarts verkrijgbaar wordt of zelfs via de apotheek rechtstreeks aan vrouwen kan worden verstrekt. In 2019 verloren zij hun hoger beroep tegen de staat. Toch probeerden zij daarna uit het vonnis te distilleren dat de definitie van een zwangerschap niet is opgemaakt in de strafwet rond abortus. Hierdoor zou strafrechtelijke vervolging van partijen die de abortuspil buiten het abortuscentrum verstrekken tijdens de overtijdperiode nergens op gebaseerd zijn.

Weerstand

Schreeuw om Leven geeft daarom extra aandacht aan de ”Abortuspil Stopper”, een pil die een gestarte abortusprocedure mogelijk nog kan keren binnen 48 uur na het innemen van de eerste abortuspil en voor inname van de tweede pil. Het gaat daarbij om het middel progestan, dat de werking van de eerste abortuspil mogelijk ongedaan maakt, waardoor een vrouw zwanger blijft.

Women on Waves mag al jaren, met een vergunning van de Tweede Kamer, buiten Nederlandse territoriale wateren abortussen uitvoeren bij vrouwen in andere landen. De organisatie stuit regelmatig op weerstand van lokale overheden, die dit als een aantasting zien van de soevereiniteit van hun landelijke wetten. Door een slimmigheid kon Women on Waves echter vrij spel krijgen.

Pillen verstuurt de organisatie (onder de naam Aid Access) ook via internet, bijvoorbeeld in Amerika. Met pillen uit India biedt ze een abortus per post voor vrouwen die vervolgens thuis hun abortus uitvoeren. De Amerikaanse Voedsel- en Warenautoriteit (FDA) heeft Women on Waves hard op de vingers getikt en gesommeerd te stoppen met het verspreiden van niet-goedgekeurde medicijnen.

Volle wachtkamer

Het lijkt erop dat Bureau Clara Wichmann en Women on Waves de coronatragedie gebruiken om een langgekoesterde wens in vervulling te laten gaan. De abortuscentra zijn er waarschijnlijk niet blij mee, omdat ze hun inkomsten zullen zien teruglopen als vrouwen niet meer verplicht zijn om hun abortuspilmethode via hen te laten verlopen. Is er soms sprake van een concurrentiestrijd in crisistijd, waar de onbedoeld zwangere vrouwen van Nederland nu de dupe van zijn? Waarom moet een andere, niet actieve abortusdienstverlener in Nederland abortuspillen willen gaan aanbieden, terwijl de gevestigde abortuscentra dat niet nodig achten?

Directeur Querido van abortuscentrum Vrelinghuis in Utrecht vertelde in het AD dat dit centrum nog steeds volop vrouwen helpt met abortus, zelfs vrouwen uit het buitenland. Het lijkt er dus op dat abortus koste wat kost moet doorgaan. Querido zei dat zelfs vrouwen uit Frankrijk worden geholpen, hoewel daar een totale lockdown van kracht is. Onbegrijpelijk dat alle overheidsmaatregelen aan de kant worden geschoven en de wachtkamer vol zit. Ook met vrouwen uit lockdown-gebieden. Wat rechtvaardigt het nemen van dit risico en de felle concurrentiestrijd binnen de abortussector?

De auteur is directeur van stichting Schreeuw om Leven.