Door het besluit om de scholen te sluiten, zijn alle kinderen thuis. De scholen hebben in korte tijd allerlei vormen gevonden om het programma thuis voor een deel voort te zetten. Er ontstaan mooie initiatieven, waarbij ouders elkaar inspireren tot het organiseren van zo comfortabel mogelijke omstandigheden thuis. En organisaties bieden veelal gratis materiaal aan om de dagen goed door te kunnen komen.

Dit alles neemt niet weg dat de schoolsluiting veel van ouders en kinderen vraagt. De dagelijkse structuur en contacten met klasgenoten vallen weg. Daarnaast is het geen vakantie maar moet er gewerkt worden. Zeker in gezinnen met meerdere kinderen in de basisschoolleeftijd kan er dagelijks een grote hoeveelheid aan taken liggen, die elk een eigen aanpak vragen. De toch al veelzijdige rol van een ouder krijgt een extra dimensie: leerkracht zijn. De reguliere taken binnen een gezin kunnen echter niet blijven liggen. Dat betekent dat ouders veel ballen in de lucht moeten houden.

Opgesloten

Voor gezinnen met een hulpvraag is de fysieke aanwezigheid van hulpverleners tot het minimum teruggebracht. Wanneer er geen crisissituatie is, zijn er alleen contacten op afstand. Er wordt gezocht naar een zo goed mogelijk alternatief voor de huisbezoeken. Digitale middelen hebben echter hun beperkingen.

Juist crisisgezinnen hebben het nu zo nodig dat ze gesteund worden. Wat te denken van een kind met een gedragsproblematiek dat nu thuis is en de nieuwe situatie heel ingewikkeld vindt? Wat te denken van ouders die problemen ervaren in hun relatie? Zij zitten nu volledig op elkaars lip, terwijl de kinderen ook nog eens thuis zijn. En dan zijn er nog ouders die overbelast zijn en zich onmachtig voelen in de opvoeding. Er zouden veel meer voorbeelden te noemen zijn.

De coronacrisis brengt ook een veiligheidsrisico met zich mee. Het is goed voor te stellen dat ouders nu onmacht ervaren en dingen doen die niet goed zijn voor een kind. In normale omstandigheden wordt vaak een netwerk gebruikt wordt om een gezin te ontlasten, maar dat kan momenteel niet worden benut. Kinderen die te maken hebben met geweld of verwaarlozing kunnen het gevoel hebben dat ze opgesloten zijn in een nare situatie. Plekken waar het wél veilig is en waar kinderen juist even op adem kunnen komen, zijn nu weggevallen.

Gezien en gehoord

Laten we de oproep van premier Rutte ook voor deze mensen concreet handen en voeten geven: „Let een beetje op elkaar.” Dit kunnen we bijvoorbeeld op de volgende manieren doen:

• Bij ouders informeren hoe het met hen gaat, nu de kinderen thuis zijn. Gezien en gehoord worden geeft al veel steun. Een gedeelde emotie is tenslotte een afzwakkende emotie.

• Wanneer daar behoefte aan is, kunt u uw ervaringen in vergelijkbare situaties met anderen delen. Concrete ‘gereedschappen’ aanreiken, kan helpen en ontlasten, omdat ouders dan niet zelf dingen hoeven te bedenken of te organiseren.

• Scholen kunnen contacten met ouders en kinderen onderhouden en breed informeren naar hoe het gaat.

• Vanzelfsprekend mogen predikanten en ambtsdragers deze nood in openbare gebeden voor God neerleggen.

• Wees creatief in het bieden van steun. Een klein berichtje, een kaartje of een wandeling (met gepaste afstand) kan al veel betekenen.

Toke Kalisvaart (Stichting Schuilplaats), Joke Zwerus (De Vluchtheuvel) en Gertrude van den Belt (KOC Diensten) zijn aandachtsfunctionarissen van het project ”Huiselijk geweld en Kindermishandeling”. Ze zijn beschikbaar voor vragen en overleg.