Brexitdeal bewijst dat plan van May helemaal niet „dood” is
De Duitse bondskanselier Merkel was het tijdens de EU-top eind februari 2016 zo zat om te moeten wachten tot de Britse premier Cameron klaar was met zijn onderonsjes, dat ze de straat op ging. Bij een cafetaria op de hoek kocht ze een patatje. Het werd gezien als een stil protest tegen de lastige Britten met hun onredelijke eisen.
Velen hadden verwacht dat de EU-top donderdag en vrijdag in Brussel opnieuw zo lang zou duren. Donderdagochtend leek het er immers nog op dat de onderhandelaars het niet eens waren over de brexit. Daarmee was het Britse vertrek uit de EU ”Chefsache” geworden: iets voor de leiders zelf om een knoop over door te hakken.
Maar het liep anders. Vlak voor het begin van de top was het akkoord er ineens. En al vroeg in de avond keurden de leiders dit goed.
Op zich is het een compliment waard als zoveel landen met zoveel tegengestelde belangen het over een bepaalde zaak eens worden. Meestal moeten alle partijen over hun schaduw heen springen, zoals dat heet. Ook in dit geval heeft zowel de EU als Groot-Brittannië behoorlijk water bij de wijn gedaan.
Het afgelopen jaar zei de EU steeds dat er geen nieuwe onderhandelingen over het brexitakkoord zouden komen. Maar donderdag bleek dat dit toch mogelijk was. En maar goed ook. Alle partijen hebben belang bij een ordelijk afscheid van de Britten uit de EU.
Toch zijn de wijzigingen in de brexitdeal minimaal. Van de 585 bladzijden uit het akkoord van november 2018 zijn er slechte enkele vervangen. De opmerking van Johnson dat de deal van mevrouw May „dood” zou zijn, is daarmee dus van tafel. Zelfs de 36 miljard euro aan vertrekpremie is overeind gebleven.
Voor de harde brexiteers is het een voordeel dat de zogeheten ”backstop-regeling” rond de Noord-Ierse grens eruit is. De oplossing daarvoor is beslist creatief. Economisch blijft Noord-Ierland deel van de Europese interne markt. Dat betekent dat de geïntegreerde economie op het Ierse eiland blijft bestaan. Tegelijk treedt Noord-Ierland met de rest van het Verenigd Koninkrijk wel uit de Europese douane-unie.
Of dit in de praktijk allemaal kan functioneren, is de vraag. Maar belangrijker is nog of het Britse parlement deze deal zaterdag gaat steunen. De Noord-Ierse DUP wijst het akkoord in elk geval af. Ze vindt dat de „eenheid van het koninkrijk” wordt geschonden. Of de DUP zal buigen, is de vraag. De partij is opgericht door wijlen dominee Paisley, die bekend stond als ”Doctor No”. Koppig verzet zit in de genen van deze beweging.
Bovendien tellen de stemmen van de tien DUP’ers in Westminster dubbel. Veel brexiteers volgens immers de DUP-parlementsleden in hun keuze.
Volgens de Financial Times zullen er 321 parlementsleden tegenstemmen, tegenover 318 voor. Dat verlies is zo nipt dat Johnson de moed niet hoeft te verliezen. De komende 24 uur kunnen beslissend zijn.
