Na een loopbaan in de ICT gooide de in Zeeland opgegroeide Van Gilst in 2010 het roer drastisch om. Tijdens een reis zag hij het massaal kappen van bomen op Borneo en stranden vervuild met plastic. Hij nam ontslag bij de gemeente Rotterdam. „Aan de keukentafel heb ik nagedacht hoe ik me kon inzetten voor een duurzame wereld.”

Van Gilst zon op mogelijkheden om in Nederland nieuwe grondstoffen te telen. Met een idee om op braakliggende gronden bamboe te verbouwen, won hij in 2011 in Zuid-Holland een duurzaamheidsprijs. „Maar bamboe gebruikt veel water, woekert en je hebt speciale oogstmachines nodig.”

Cellulose

Met een wensenlijstje in de hand stapte hij naar de Wageningen Universiteit. Daar kwam olifantsgras, oftewel Miscanthus Giganteus, uit de bus. Het gras wordt wel 3,5 meter hoog, genoeg voor een olifant om zich tussen te verstoppen. „Het legt veel CO2 vast en is geschikt voor schrale grond. Het is een vaste plant, die je net als bijvoorbeeld riet één keer per jaar kunt oogsten.”

Van Gilst begon zes jaar geleden met een proefveldje in Rotterdam-Zuid. Hij gebruikte die eerste hectare om te wennen aan de eigenschappen van de celluloserijke plant. De opbrengst bedraagt tussen de 16 en de 20 ton droge stof per hectare, zo heeft hij becijferd.

Zijn bedrijf Vibers laat van de vezels van het olifantsgras papier en karton vervaardigen voor drukwerk en verpakkingen. Daarnaast is de grondstof in combinatie met een restproduct uit de aardappelverwerkende industrie uitstekend geschikt voor het maken van bioplastic. In zijn kantoor liggen als voorbeelden daarvan tal van bakjes, schaaltjes en potjes.

Er zijn nog flink wat hobbels te nemen. „De Europese wetgeving loopt per definitie achter op nieuwe ontwikkelingen als het maken van verpakkingen van dit materiaal. Verder kan het zo de gft-bak in, maar composteerders in Nederland willen veel sneller compost maken dan de twaalf weken die er nu voor staat, waardoor het toch weer in de verbrandingsoven terecht komt.”

De ondernemer ligt er niet wakker van. „Bij de vervaardiging zijn in ieder geval geen eindige grondstoffen gebruikt en is er CO2 vastgelegd. Bovendien gaat dat zo bij pionieren. Ik wil het graag in samenwerking met fabrikanten van non-food en luxe verpakkingen tot een succes maken.”

De vezels van olifantsgras kunnen ook prima worden gebruikt in beton. „Met de TU Eindhoven hebben we een proces ontwikkeld waarbij onze vezels geschikt zijn voor betonnen bankjes en ander straatmeubilair. Het betreft lichtgewicht beton, geschikt voor akoestische wand- en plafondpanelen. „Met beton valt veel te winnen, het is het meest gebruikte materiaal ter wereld.”

Vibers telt inmiddels vijf werknemers, waarvan de nieuw aangetrokken directeur afkomstig is uit de plasticindustrie. Op enkele velden, onder meer in Zwolle en bij Bergen op Zoom, is nu twintig hectare olifantsgras aangeplant. „In Noord-Brabant is dat naast een plasticfabriek waarmee een samenwerking zijn aangegaan. Er staat een bordje met ‘Hier groeit het dashboard van de toekomst’.”

Mozambique

Meer hectares gras wil Van Gilst niet. „We betrekken al het nodige olifantsgras van boeren, die we contracteren. Braakliggende gronden zijn er genoeg. Wel 30.000 hectare alleen al in Nederland.”

Het maken van de producten wordt uitbesteed. Omzetcijfers houdt hij uit concurrentieoverwegingen voor zich. In kleine porties zijn de producten nog relatief duur. Bij opschaling zal dat veranderen. „Ik hoop dat we binnen enkele jaren de investeringen hebben terugverdiend.”

Vibers wil zich op termijn ook internationaal profileren. „Zo onderzoeken we onder meer in Mozambique hoe we daar olifantsgras kunnen verbouwen. Als je in de regio kunt produceren zijn er geen lange transporten van grondstoffen nodig.”

Bedrijfsgegevens

Bedrijf: Vibers

Waar: Honselersdijk

Sinds: 2011

Aantal medewerkers: 5