Urk, maandagmorgen omstreeks kwart over elf. Wat later dan gepland stroomt de mijnzaal van Visveiling Urk vol met een breed samengesteld publiek. Naast vishandelaren schuiven voor de gelegenheid ook vissers, bestuurders van de gemeente Urk, vertegenwoordigers van visserijgerelateerde bedrijven en sympathisanten van Israël en ALEH Negev in de bankjes. Prominente gasten zijn de Israëlische ambassadeur Aviv Shir-On, economisch attaché Eitan Nechostai Kuperstoch en rabbijn R. Evers.

Schol, gevangen in de Noordzee, is de belangrijkst vissoort voor de Urker vloot. In de maand mei heeft de schol de beste kwaliteit, legt voorzitter Klaas-Jelle Koffeman van de organiserende Stichting Visserijdagen Urk. Het ‘eerste’ kistje is deze keer beschikbaar gesteld door de kotter UK 148 van reder Pieter Louwe van Slooten. Twee jongens, voor de gelegenheid in Urker klederdracht gestoken, sjouwen het naar binnen.

Als veilingmeester Gilbert Bastiaanssen de eerste tik met zijn hamer geeft, wordt het stil. In een kort filmpje richt de Israëlische oorlogsheld Doron Almog, directeur van ALEH Negev, zich tot de Urkers. Sinds 2015 heeft Urk vriendschapsbanden met het centrum in het zuiden van Israël. Vele vrijwilligers uit het vissersdorp hebben er de afgelopen jaren al de handen uit de mouwen gestoken.

Rabbijn Evers spreekt de hogepriesterlijke zegen uit Numeri 6 uit. Dan begint het veilen. Niet bij afslag, zoals gebruikelijk op de visveiling, maar in de vorm van een zogeheten Amerikaanse verkoop: elke bieder verhoogt de prijs met een bepaald bedrag; de laatste bieder wordt eigenaar van in dit geval het kistje schol.

Aanvankelijk gaat het rap. In stapjes van honderd en later 250 euro groeit het totaalbedrag snel aan. Vishandelaren, de gemeente Urk, visserijorganisaties maar ook politieke partijen als SGP en ChristenUnie en enkele particulieren doen een duit in het zakje. Als de veilingmeester omschakelt naar stappen van 500 en vervolgens duizend euro neemt het aantal bieders af. Toch komen er ook nog nieuwe bij. Bellers, waarvan sommigen anoniem willen blijven, bieden op afstand mee.

Van tijd tot tijd zorgt Bastiaanssen voor extra spanning door de eerstvolgende bieder een prijs aan te bieden, uiteenlopend van een mand Israëlproducten of een tour door Jeruzalem tot een midweek in een Berlijns hotel. Zijn assistent Javier Guzman, een Spaans-Nederlandse cabaretier die ambassadeur is van ALEH Negev, sprint de zaal door om bieders een woordje te ontlokken. Als de biedingen dreigen stil te vallen, schroomt hij niet om zelf ook mee te doen. Dames in Urker klederdracht delen intussen versgebakken scholfilet rond.

Na ruim een uur blijven twee mensen verbeten tegen elkaar opbieden: vastgoedbelegger Cor Verkade en directeur Jelle van Veen van Dayseaday, een van de grootste Urker vishandelsbedrijven. „Ik wil per se die schol kopen. Die is voor rabbijn Evers. Er is me verzekerd dat ze koosjer is”, zegt Verkade. „Hij mag ze van mij ook hebben”, lacht Van Veen. De vishandelaar krijgt vervolgens steun van twee collega-ondernemingen, Korf Vis en Noordzee International. Het bieden gaat door.

Als het totaalbedrag op 141.000 euro staat, grijpt Klaas-Jelle Koffeman in. „Beste mensen, dit is een ongekend hoge opbrengst, dankzij jullie allemaal. Maar we willen ook om de kost (middageten, TR). Vinden jullie het goed om als vier bieders samen het laatste bod uit te brengen?”

Verkade en ook Van Veen en zijn collega’s knikken. Samen gaan ze voor de laatste duizend euro. Eindstand: 142.000 euro. In de zevenjarige geschiedenis van de veiling van het eerste kistje meischol was de opbrengst niet eerder zo hoog.

Ambassadeur Aviv Shir-On is zichtbaar onder de indruk. Hij grijpt de microfoon en spreekt de zaal in het Engels toe. „Uit de grond van mijn hart wil ik u hartelijk danken. Namens heel Israël, namens Jeruzalem en namens ALEH Negev.”