Sonneveld, van huis uit vrijgemaakt gereformeerd, wil in zijn boek ”Het vergeten Evangelie” de juridische leer van ”verzoening door voldoening”, ooit geformuleerd door de benedictijner monnik Anselmus, corrigeren door de benadering van ”Christus als Overwinnaar”. De auteur van populair-theologische boeken stelt vragen bij de notie dat God genoegdoening eist en dat Jezus plaatsvervangend de straf draagt en schuld betaalt. Het gaat Sonneveld om een liefdevolle God, Die het kwaad via Jezus overwint en zo het Koninkrijk van Zijn liefde en verzoening vestigt.

Voor dr. William den Boer, projectmanager van AKZ+ (een samenwerkingsverband van theologische opleidingen die theologie voor iedereen toegankelijk willen maken), vormde de uitgave aanleiding voor een studiedag waarop Sonneveld en zeven sprekers verschillende aspecten van het boek behandelen. Den Boer: „De hoofdvraag van Sonneveld is hoe de dood van één Persoon, Jezus Christus, betekenis kan hebben voor zoveel mensen. Sonneveld stelt scherpe vragen over de traditionele leer van Anselmus, waarvan hij sommige aspecten als on-Bijbels of zelfs als blasfemisch beschouwt. Mijn vraag is: kun je een boek links laten liggen dat zo breed de vragen van de verzoening aan de orde stelt, zo breed gelezen en zo druk bediscussieerd wordt op sociale media? Bovendien legt Sonneveld zijn vragen neer bij de kerk en de theologen. Hij heeft naar eigen zeggen nooit antwoord gekregen. Het is daarom goed voor gereformeerde theologen om die uitdaging aan te gaan.”

Sonneveld presenteert zijn boek als een correctie op de traditionele verzoeningsleer. Is het niet meer dan een correctie?

„Ja, hij wil terug naar de Vroege Kerk, waar de benadering van Christus als Overwinnaar en Koning erg belangrijk is geweest. Zijn stelling is dat slechts tien procent van de wereldkerk momenteel de juridische leer van verzoening door voldoening aanhangt en dat deze leer pas sinds de elfde eeuw is ingeburgerd. De studiedag zal moeten ingaan op de vraag naar het Bijbelse fundament ervan. Als we geen antwoord hebben op de vragen van Sonneveld, dan is het tijd om dat te erkennen. Als we wel willen vasthouden aan verzoening door voldoening, zullen we vanuit de Schrift duidelijk moeten kunnen maken wat we hieronder verstaan. Ook is belangrijk hoe deze notie zich verhoudt tot de eveneens Bijbelse visie op Christus als Overwinnaar.”

Wat verwacht u van de studiedag?

„Ik hoop dat we werkelijk verder komen in dit debat. Ook op de studiedag zal er ongetwijfeld kritiek komen op Sonnevelds boek. Als die terecht is, hoop ik dat dit leidt tot correcties. Het publiek varieert sterk en komt uit allerlei kerken. De reacties op sociale media variëren van jubelend, ook in behoudende kring, tot beschuldigingen van de grootste ketterijen. Het zijn opvallend allemaal extreme reacties. De vragen van Sonneveld verdienen een antwoord omdat ze de kern van het Evangelie betreffen en omdat de juridische leer van de verzoening door voldoening in deze ongelovige wereld, die Sonneveld vooral wil bereiken, kennelijk misverstanden oproept.”

Lees ook:

Klik hier voor een bespreking door dr. W. A. den Boer van Sonnevelds boek in het tijdschrift Inspirare.