Een carwashborstel voor hoge gevels
Het idee ontstond toen hij tijdens zijn studie zag hoe alpinisten in New York de ramen van wolkenkrabbers sopten. Dat moet beter en vooral veiliger kunnen, dacht Stefan Spanjer (30). Hij ontwikkelde een robot die gevels reinigt.
Spanjer liep al jaren rond met de gedachte om zichzelf te beginnen. Hij wist echter nog niet precies wat. Zijn ingenieurstitel behaald hij aan de Universiteit Twente, maar hij studeerde ook enige tijd in de Verenigde Staten. Daar kreeg zijn droom vorm. „Door het gebruik van nieuwe technieken zijn heel veel architectonische hoogstandjes mogelijk. Maar de manier waarop gevels en ramen worden gereinigd, is niet veranderd. Glazenwassers hangen nog steeds in bakjes aan kabels. Soms worden alpinisten ingezet.”
Terug in Nederland besloot Spanjer zich toe te leggen op het automatiseren van gevelreiniging van gebouwen van meer dan twintig meter hoog. Hij deed dat samen met zijn begeleider, hoogleraar robotica Just Herder. Met subsidies en inleg van eigen geld ontwikkelden ze een robot, die eruitziet als een carwashborstel voor gevels. De roterende borstel is met vier kabels bevestigd aan de hoeken van een pand. „Die kabels zorgen, met behulp van sensoren voor de juiste aansturing. Waar nodig wordt de druk vergroot. De borstel kan horizontaal en verticaal bewegen.”
De robot reinigt met onthard water. Er komt geen chemisch middel aan te pas. Eerst bouwden ze onder de naam Kite Robotics een installatie op schaal. „Eind 2015 hebben we de robot –die door het gebruik van gekruiste kabels enige gelijkenis toont met een vlieger– voor de eerste maal uitgeprobeerd en het jaar erna de kinderziektes eruit gehaald.”
Kite Robotics, gevestigd in de bedrijvencentrum de Gallery nabij de universiteit in Enschede, houdt zich bezig met de voorbereiding en ontwikkeling. De werkzaamheden aan de gebouwen worden uitbesteed. De eerste robot werd geplaatst op een gebouw in de buurt, de tweede is recent in gebruik gesteld op een overkapping van het Centraal Station in Utrecht. „We zijn nu bezig met een derde en vierde project.”
Daarmee is de startup voor dit jaar al uit de kosten. De belangstelling is groot. „Er komen dagelijks drie tot vier aanvragen binnen. Niet alleen uit Nederland, maar ook uit plaatsen waar bijzondere gebouwen een belangrijke plaats innemen zoals Dubai, Singapore en New York.”
Spanjer verwacht dat de omzet de komende tijd jaarlijks met zeker 50 procent zal toenemen. Cijfers wil hij niet noemen. De kosten per robot verschillen sterk. „Dat hangt af van de vormgeving van een gebouw. Gemiddeld is het niet duurder dan een installatie met een bakje. Daarnaast is er een sterke besparing op arbeid.
Architecten zijn ook blij, want in tegenstelling tot de bakconstructie, ontsiert de robot het gebouw niet. De borstel koppel je los, kun je op andere gevels gebruiken en opbergen. De kabels worden met afstandsbediening opgerold op de hoeken van het dak. Ze nemen zo weinig plek in dat er maximaal ruimte overblijft voor bijvoorbeeld zonnepanelen.”
Enige belemmering voor het geheel geautomatiseerd schoonhouden van de gevels vormt de constructie van een gebouw. „Als er balkons aanwezig zijn, werkt het niet. Soms kun je eromheen.”
Spanjer schat dat de van de bestaande bedrijfsgebouwen, hotels en kantoren in Nederland ongeveer 40 procent geschikt is voor de robot. De vraag naar mechanische gevelreiniging zal volgens hem verder toenemen omdat er steeds vaker hoge gebouwen worden neergezet en steeds meer glas, aluminium, roestvrijstaal en kunststoffen worden gebruikt. „Aan metselwerk beginnen we niet, omdat er dan korreltjes loslaten die bij het borstelen beschadigingen aan het glas kunnen toebrengen.”
De regels voor veilig schoonmaken worden steeds strenger. Daarnaast stellen leveranciers meer eisen aan het onderhoud. „Door de aanwezigheid van spoorlijnen kunnen koperdeeltjes op de gevels roestplekjes veroorzaken. Ook in de nabijheid van zout water of een vliegveld is regelmatig schoonmaken geen luxe. Dat lukt met een schommelend bakje niet altijd door gebrek aan windstille dagen. Ons systeem kun je ’s nachts en tijdens daluren laten draaien. Wanneer je maar wilt.”
Bedrijfsgegevens
Bedrijf: Kite Robotics
Waar: Enschede
Sinds: 2014
Aantal medewerkers: 6