Column (ds. J. Belder): Hoe christenen van toen aan IS van nu gelinkt worden
De werkelijkheid kan pijnlijk zijn. Dat blijkt maar weer nu er uitgebreid aandacht gegeven wordt aan de Tachtigjarige Oorlog, 450 jaar geleden begonnen met de Slag bij Heiligerlee. Het was een ordinaire burgeroorlog, aldus de Nederlandse Publieke Omroep (NPO), die er een serietje tegenaan gooit.
Volgens presentator en historicus Hans Goedkoop klopt „het vertrouwde beeld” niet dat wij van die tijd hebben. „Verdeeldheid werd weggemoffeld en bloedbaden en andere ellenden moesten uit het geheugen worden gewist.” Hele generaties zijn dus jarenlang geïndoctrineerd! „Wij peuteren nu de werkelijkheid onder dat beeld vandaan in deze serie. (…) Die calvinisten leken wel de taliban.” Terroristen, welverstaan! „Zij martelden, verkrachtten, moordden…” (Trouw). „Wie stierf voor het geloof wachtte de hemel” (Leeuwarder Courant). Het Spaans bestuur, inclusief Alva en bloedraad, was dus zo beroerd nog niet. Het viel wel mee met Filips II, een hoge belastingdruk en inquisitiepraktijken. Die 8000 Antwerpenaren, vermoord door Spaanse soldaten, zullen het daar wel naar gemaakt hebben, schat ik in. En dat Leiden en Breda uitgehongerd werden door de Spanjaard zal vast de schuld van de calvinisten zijn.
Soms ben je blij dat er bij de NPO bezuinigd moet worden…
In Gent ging bijna gelijktijdig een theaterstuk in première, gebaseerd op het beroemde middeleeuwse drieluik van de gebroeders Van Eyck, ”Het Lam Gods”. Regisseur Milo Rau ontdekte op het paneel een groep massamoordenaars. En dan komt het: „De parallel tussen de kruisvaarders van toen en de jihadisten van nu is zo voor de hand liggend…”
En dan is er nog die verrukkelijke wetenschappelijke bestseller van Catherine Nixey – ik verzin die namen niet. In ”Eeuwen van duisternis” opent ook zij nieuwe vensters op de geschiedenis. De Vroege Kerk was extreem gewelddadig. Sarcastisch schrijft zij over religieuze hysterie, cultuurbarbarij, massaslachtingen en brandschattingen. Probleemloos worden de christenen van toen aan IS en taliban van nu gelinkt. Zelfs Augustinus zou in ”De Stad Gods” oproepen ongelovigen te doden.
Vijftig jaar geleden brak in studentenstad Parijs de links-radicale revolutie uit. Het magische jaar 1968 slechtte veel taboes, maar dat niet alleen. De kinderen van Marx, chips en Coca-Cola ontpopten zich als de nieuwe beeldenstormers. Sindsdien zijn de geschiedenisrechtzetters nog altijd druk met het herschrijven van de historie. Ik ben niet gerust op deze afrekencultuur en nieuwe beeldvorming. Kan de NPO ook eens nagaan hoe de wereld eruit zou zien en hebben gezien zonder christendom?
