Van alle Nederlanders denkt 2 tot 3 procent serieus na over verhuizen naar het buitenland. Per dag gaan er ruim 400 de grens over. Emigranten zijn vooral op zoek naar rust en ruimte, maar steeds vaker zijn het internationale bedrijven die hen over de streep trekken.

Nederlandse arbeidskrachten staan goed bekend vanwege hun opleidingsniveau, talenkennis, flexibiliteit en ondernemersgeest. Dat kan men in andere landen goed gebruiken: het aantal vacatures over de grens neemt toe door een aantrekkende economie in combinatie met de steeds grotere aantallen oudere werknemers die met pensioen gaan.

„Scholing en omscholing in landen waar men personeel tekortkomt is te weinig effectief”, zegt Tom Bey, directeur van de Emigratiebeurs, die komend weekend in Houten plaatsvindt. Over de grens zien ze wel personeel dat in hun plaatje past. Ze zijn bereid veel moeite te doen om hen de sprong naar een leven in het buitenland te laten maken, ziet Bey. „Bedrijven regelen woonruimte en taalcursussen, en helpen om een school voor de kinderen en passend werk voor de partner te vinden.”

Tussen de exposanten op de Emigratiebeurs staan daarom steeds meer bedrijven die op zoek zijn naar buitenlands personeel. Zo zoekt het Zweedse Scania technisch personeel, is ingenieursbureau ABB op zoek naar nieuw talent en zoeken zo’n dertig ziekenhuizen in diverse Europese landen medisch specialisten en verpleegkundigen. Maar ook leraren, horecapersoneel, vrachtwagenchauffeurs en IT’ers kunnen in het buitenland hun brood verdienen.

Sint Maarten

Vaak liggen er een paar jaren tussen het maken van de eerste plannen en de daadwerkelijke verhuizing naar het buitenland. Maar bedrijven die om personeel zitten te springen, zien de Nederlandse emigranten liever vandaag dan morgen komen. Op Sint Maarten kunnen bouwvakkers bijvoorbeeld meteen aan de slag en wie in het onderwijs werkt, kan op Curaçao gemakkelijk werk vinden. Dichter bij huis blijven kan ook: een aantal Zweedse bedrijven heeft zich verenigd in het samenwerkingsverband Emigration Express to Sweden, dat extra ondersteuning aanbiedt, om snel te emigreren. „Die zeggen: het is leuk dat die emigratieprocessen één tot vier jaar kunnen duren, maar wij willen gewoon binnen zes maanden extra personeel hebben”, zegt beursdirecteur Tom Bey. „Sommige bedrijven voeren op de Emigratiebeurs al de eerste sollicitatiegesprekken.”

Scandinavische landen hebben de afgelopen jaren veel personeel uit Zuid-Europese landen gehaald, waar grote werkloosheid heerste. Maar de ervaring leert dat Zuid-Europeanen teruggaan naar hun moederland zodra er in eigen land werk voorhanden is. Met personeel uit Noord-Europa, waaronder Nederland, gebeurt dat minder snel omdat de culturen meer op elkaar lijken, legt Bey uit. „Nederlanders aarden daar beter en sneller.”

Wereldburger

Volgens de prognoses van het Centraal Bureau voor de Statistiek zal het aantal mensen dat Nederland verlaat, de komende decennia alleen maar toenemen. Dat komt doordat de jongere generatie makkelijker de grens overgaat voor studie of stage, zegt Bey. „Die volgen een taalcursus in Spanje en doen een stage in Argentinië. Jongeren zijn veel meer wereldburger dan ouderen. Daar komt bij dat het makkelijker is geworden om in een ander EU-land te gaan werken. Er is immers vrij verkeer van personen.”

Tom Bey spreekt van een strijd om talentvol personeel binnen lidstaten van de Europese Unie. Grote problemen voor de Nederlandse arbeidsmarkt verwacht hij daar overigens niet door, aangezien er door de grotere mobiliteit ook capabele werknemers uit andere landen naar Nederland komen. „Het is niet zo dat al het goede personeel uit Nederland vertrekt en dat er niets voor in de plaats komt.”

Elk jaar meer emigranten

Het aantal emigranten groeit. In 2008 verlieten 117.779 mensen Nederland, in 2018 komt dat aantal naar verwachting uit op 157.741. Het einde van die stijgende lijn is volgens de prognoses van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) nog lang niet in zicht: in 2030 emigreren naar verwachting 192.992 Nederlanders, in 2050 nadert dat aantal de 200.000. Volgens de International Organization for Migration woonden er in 2015 980.328 Nederlanders buiten de landsgrenzen. Velen van hen bleven relatief dicht bij huis: zo’n 160.000 in België, 139.000 in Duitsland, 68.000 in het Verenigd Koninkrijk, 46.000 in Spanje, 44.000 in Frankrijk, 31.000 in Zwitserland, 10.000 in Zweden. Maar er wonen ook veel Nederlanders in de Verenigde Staten (88.000), Canada (110.000) en Australië (91.000).

Uit onderzoek onder de bezoekers van de Emigratiebeurs (2016) blijkt dat een kwart van de toekomstige emigranten rust, ruimte en natuur zoekt. Een bijna even groot deel wil naar het buitenland omdat ze de omgangsvormen in Nederland beu zijn. Verdere redenen voor emigreren zijn onder meer de toegenomen criminaliteit en de files in Nederland.