„Pleegzorg vorm van Bijbelse herbergzaamheid”
Is het ontbreken van herbergzaamheid er de oorzaak van dat er onvoldoende pleegouders zijn? Die vraag stelde ds. J. Joppe vrijdagavond in Werkendam op een bijeenkomst van het Platform Jeugdhulpverlening over pleegzorg.
De predikant uit Oud-Beijerland, voorzitter van de generale diaconale commissie van de Hersteld Hervormde Kerk, mediteerde over Hebreeën 13:2: „Vergeet de herbergzaamheid niet; want hierdoor hebben sommigen onwetend engelen geherbergd.”
Pleegzorg is een vorm van herbergzaamheid, aldus ds. Joppe. Herbergzaamheid betekent ook gastvrijheid. „In onze cultuur is die niet zo ingebed.”
Toch spoort de Bijbel wel aan tot herbergzaamheid. Een christen hoort dus gastvrij te zijn, zei de hersteld hervormde predikant. „Het moet voor hem of haar een eer zijn om herbergzaamheid te verlenen.” Dat geldt volgens hem ook voor de zorg aan pleegkinderen.
Hechting
De bijeenkomst in Werkendam droeg als thema: ”Ze horen bij ons!” Pleegkinderen zijn ónze kinderen, zei Dineke Groeneveld, die al dertig jaar werkzaam is in de hulpverlening, eerst bij de Vluchtheuvel en nu bij Eleos. „Ze horen er helemaal bij.”
Pleegzorg verlenen is volgens haar niet altijd even gemakkelijk. Niet alleen voor pleegkinderen, „het geldt ook voor ons.”
Een veilige hechting betekent volgens Groeneveld dat ouders er altijd voor het kind zijn. Dat begint al in de baarmoeder, waar het kind de stem van de moeder hoort. Dat is de eerste hechting. Later volgt de tweede hechting, als de baby in de armen van de moeder ligt. Als het kind begint te lopen, begint het proces van loslaten. „De nabijheid van ouders helpt je om je veilig te voelen.”
Ze riep de aanwezige (aspirant-)pleegouders, gastouders en ambtsdragers uit de gereformeerde gezindte op te bedenken dat pleegkinderen een plekje moeten zoeken in het gezin. Voor kinderen die met „onveilige hechting”te maken hebben gehad, kan dat lang duren. Zoals bij Michel. „In de zes pleeggezinnen waarin Michel was ondergebracht ging het in drie gevallen niet goed. Hij geloofde niemand meer die in hem geïnteresseerd was.”
Groeneveld: „Kinderen met hechtingsproblemen vragen van pleegouders structuur, stabiliteit en gedoseerde liefde.”
Verder signaleerde ze dat bij kinderen loyaliteit een rol speelt. „Bedenk dat een pleegkind veel van u kan houden, maar dat de eigen papa en mama bovenaan staan.”
Prikkels
Maxiem van Vliet, betrokken bij het speciaal onderwijs, ambtsdrager in de hersteld hervormde gemeente van Waarder en pleegvader van vier kinderen, vertelde over zijn ervaringen. Een van de pleegkinderen maakte een keer stampij in de kerk. Hij kreeg te veel prikkels, met name tijdens het zingen. Kinderen kunnen zich dan uiten in verbale of zelfs fysieke agressie. „Maar ze horen bij ons en in de gemeente. Ze zijn in ons gezin en in de kerk geplaatst”, aldus Van Vliet.
Het kind accepteren is volgens hem een absolute voorwaarde. „Wel moet je als gezin vasthouden aan de eigen opvoedprincipes en een eigen koers varen. Daarin moet je bijzaken van hoofdzaken onderscheiden. Dilemma’s oplossen is een voortdurend proces.”
Volgens de pleegvader mag je een kind herinneren aan zijn doop. Als pleegouder heb je daarin een verantwoordelijkheid. „Bedenk ook dat een pleegkind geen bijzonder kind wil zijn.”
Tijdens de bijeenkomst werd het boek ”Ze horen bij ons!” gepresenteerd. Het is een uitgebreide versie van het eerder bij uitgeverij De Banier verschenen en inmiddels uitverkochte boek ”Samen sterk voor pleegkinderen”.