Organisator Jantje Beton stelt dat vier op de vijf kinderen onvoldoende lichaamsbeweging krijgen. Hoeveel beweging een kind heeft en moet hebben, valt niet zo precies vast te stellen. Wat wél nauwkeurig te meten is, is het lichaamsgewicht. Wat dat betreft is er alle reden om de Buitenspeeldag te promoten. Maandag verscheen er een onthutsende publicatie in een toonaangevend vakblad: bijna een derde van de wereldbevolking, 2,2 miljard mensen, kampt met overgewicht.

Wie de cijfers op een rij zet, komt maar tot één conclusie: laten de opa’s en oma’s samen met de kinderen buiten gaan spelen. Dat klinkt komisch, maar de situatie is te ernstig om erom te lachen.

Wetenschappers verzamelden cijfers uit 195 landen en vergeleken het gemiddelde gewicht van 1980 met dat in 2015. Kort samengevat voor Nederland: in die periode nam het aantal volwassenen met overgewicht toe met 18 procent en het aantal jongeren (2 tot 20 jaar) met 66 procent. Overgewicht is vastgesteld als een BMI (body mass index) hoger is dan 25. Nog dramatischer is de stijging van het aantal mensen met obesitas (BMI hoger dan 30): dat is meer dan verdubbeld. Onder 50-plussers komt obesitas het meest voor.

Overgewicht is een ziekte die samenhangt met het welvaartspeil van landen. De onderzoekers leggen echter vooral de vinger bij de eetgewoonten. De grote beschikbaarheid van energierijk voedsel en de advertentiecampagnes ervoor spelen een grote rol.

De gevolgen van overgewicht zijn ernstiger dan tot nu toe werd aangenomen. Er is terecht veel aandacht voor de gezondheidsschade door roken, dat jaarlijks wereldwijd de dood van 6 miljoen mensen tot gevolg heeft. Maar overgewicht komt al in de buurt: jaarlijks overlijden daar 4 miljoen mensen aan, met name door hart- en vaatziekten, en dat aantal stijgt. De cijfers wijzen op een oorzakelijk verband tussen een hoge BMI en het voorkomen van kankers in de slokdarm, dikke darm, rectum, lever, galblaas, baarmoeder, alvleesklier, borst, baarmoeder, eierstokken, nier en schildklier, en leukemie. Voeg daar diabetes, nieraandoeningen en spier- en gewrichtsziektes aan toe en er is geen enkele reden om luchtig te doen over dat gebakje extra, dat glaasje frisdrank, die barbecue of het avondje wokken.

Deze nieuwe cijfers onderstrepen dat er meer nodig is dan een jaarlijkse Nationale Buitenspeeldag. Ligt hier ook geen taak voor christenen? Ze zijn herkenbaar aan hun kleding, maar geven ze ook het goede voorbeeld in het matigen van hun gewicht? De zorg voor de ziel hoort het zwaarst te wegen. Maar het in gevaar brengen van het lichaam is ook schadelijk voor de ziel, omdat het zonde is tegen het zesde gebod. Dat raakt roken en alcohol, maar ook slechte eetgewoonten en gebrek aan lichaamsbeweging. Zelfbeheersing gaat niet alleen over je smartphone maar ook over een zak chips. Klink dat niet zo geestelijk? Koning Salomo zei het scherper: „Zet een mes aan uw keel, indien gij een gulzig mens zijt.”