Kerk cgk Ede: van bruin en somber naar wit en licht
Het kerkgebouw van de christelijke gereformeerde kerk (cgk) in Ede was een kind van zijn tijd, de jaren zeventig: somber en veel donkerbruin houtwerk. Sinds begin deze maand komt de gemeente samen in een grondig gerenoveerd bedehuis: veel lichter en ruimer.
Zware houten deuren geven toegang tot de hal van De Tabernakel. Nog even. Binnenkort worden ook die vervangen door deuren met raampartijen erin – een geschenk van de bedrijven die de kerk renoveerden. Kerkbezoekers kijken dan vanaf de stoep zo op de preekstoel en de kanselbijbel. „Het centrum. Het Woord, dát staat centraal”, zegt Bert Toonstra, voorzitter van de commissie van beheer.
De hal is een stuk ruimer geworden. Twee vides met zicht op de kelderverdieping zijn dichtgemaakt en de keuken is verkleind, wijst Eep Mook. Hij was het afgelopen halfjaar vele uren in de kerk te vinden. „De oren en ogen van de renovatiecommissie”, zo noemt medegemeentelid Jan Kampman hem. „Verder stuurde Mook de vrijwilligers aan.”
De inzet van vrijwilligers heeft de kerk veel geld bespaard. Kampman: „In overleg met aannemer Van den Broek uit Heteren en andere bedrijven hebben we duidelijke afspraken gemaakt. Zij moet er iets aan verdienen, maar wij hebben het zakelijk aangepakt.”
De opknapbeurt kostte de leden van de kerk uiteindelijk ruim 500.000 euro. Kampman: „We hadden een strak budget en hebben dus keuzes moeten maken en hebben naar creatieve oplossingen gezocht.” Zo zijn veel materialen die niet meer gebruikt konden worden, verkocht. „Dat gaf extra mogelijkheden voor de werkgroepen”, aldus commissielid Arina Schrier.
De driehoekige kerkzaal geeft de kerkgangers nu een heel andere beleving dan voor de renovatie, zeggen de leden van de renovatiecommissie. Het donkere plafond is wit. De wand achter de preekstoel is niet meer van schoon metselwerk, maar wit gestuct. En op de hoge muren links- en rechtsvoor zijn witte vlakken aangebracht. Toonstra: „Daarop projecteren we nu met beamers de liturgie op.”
Het liturgisch centrum veranderde ook flink. Kampman: „De vloer is verlaagd. Twee vluchtdeuren zijn nu zonder trapje te bereiken. De brandweer had ons al vaker op dat gebrek gewezen.”
De zware, donkerbruine preekstoel keerde –net als de kerkbanken– weer terug in de gerenoveerde kerkzaal.
Het vrijstaande orgel is tijdens de verbouwing –die van mei tot eind november duurde– grotendeels opgeslagen geweest in de werkplaats van de Zeeuwse orgelbouwer Nijse. „Daar hebben verder geen aanpassingen aan plaatsgevonden”, zegt Toonstra.
Voorafgaand aan de plannen interviewde de commissie verschillende gebruikers uit de gemeente om te inventariseren wat er zoal aan wensen leefde. Kampman: „Zo gaf de predikant aan dat het geluid in de kerk niet optimaal was. We hebben daarvoor een specialist ingeschakeld. De geluidskwaliteit in de kerk is aanzienlijk verbeterd, constateren we.” De koster kan op een nieuw bedieningspaneel bij zijn zitplaats de geluidsinstallatie nu aanpassen aan de behoefte van het moment. „De gemeentezang kwam voor thuisluisteraars niet mooi binnen. Nu wel.”
In heel het traject is er geen wanklank gehoord, zeggen de commissieleden tevreden terugblikkend. Toonstra: „De renovatie heeft veel gemeenteleden dichter bij elkaar gebracht. Dat is mooi.”
Sinds 3 december komt de gemeente weer samen in De Tabernakel, na enkele maanden in de nabijgelegen Nieuwe Kerk de erediensten te hebben belegd. Ds. P. D. J. Buijs –hij vertrekt in februari naar de cgk van Nunspeet– wees de gemeente er bij de opening op dat niet een kerkgebouw Gods huis is, maar de gemeente.
Niet meer Edes minst duurzame kerk
De Tabernakel kwam een paar jaar geleden als de minst duurzame kerk van de gemeente Ede uit de bus. Dat prikkelde de cgk extra om daar wat aan te doen, vertelt Arina Schrier. Tijdens de renovatie waren duurzaamheid en rentmeesterschap belangrijke thema’s. „De regeling van de verwarming is aangepast, de ramen zijn nu waar mogelijk van dubbelglas, alle spotjes zijn vervangen door ledverlichting en door bewegingscensoren brandt het licht niet meer onnodig. De luchtverversing stond vroeger 24 uur per dag aan, nu alleen wanneer het nodig is.”
Tijdens de renovatie bleek dat de dakbedekking dringend vervangen moest worden. „Zodoende hebben we het dak beter kunnen isoleren dan gedacht.” Op termijn komen er wellicht zonnepanelen op en worden de muren geïsoleerd.
