1943: De Kaiser Wilhelm Gedächtniskirche in Berlijn wordt verwoest door geallieerde bombardementen. Er rest een ruïne, met een verwoeste toren als een holle kies.

1961: Inwijding van een nieuwe, moderne kerkzaal en een losstaande toren aan weerszijden van de ruïne van de Gedächtniskirche.

1962: Inwijding van de nieuwe kathedraal van Coventry, gebouwd naast de ruïne van de oude.

1987: De kathedraal van Coventry schenkt een kruis, gemaakt van spijkers van de in 1940 verwoeste kerk aan de Gedächtniskirche: teken van vrede door het evangelie. Er is hoop op ‘a kinder, more Christ-like world’. Je kunt het niet met droge ogen bekijken. Verzoening door het kruis.

2016: Bij een door ISIS geclaimde aanslag met een truck op de kerstmarkt bij de Gedächtniskirche verliezen 12 mensen het leven en raken velen gewond.

2017?: Op de golven van woede winnen anti-islam partijen de verkiezingen in Duitsland. Moskeeën worden in brand gestoken.

Daarna?: Na een lange burgeroorlog eindelijk weer vrede. Herbouwde moskeeën en kerken wisselen tekenen van verzoening: gebroken cirkels. Je kunt ze niet met droge ogen bekijken. De cirkel van haat kon eindelijk doorbroken worden.

Maar ondertussen?: We zullen elkaar ook wel nodig hebben in de strijd tegen de horden van Gog en Magog die aan iedere beschaving en religie een eind willen maken. De gebroken cirkel blijkt toch een illusie.

Een dag en een uur die niemand kent: Tekenen aan de hemel boven Berlijn, Coventry en alle steden. Het vuur van Gods oordeel raast over de wereld. De elementen vergaan brandende. Op de puinhopen verrijst een nieuw Jeruzalem. Een stad zonder kerk, moskee of tempel. Een stad van vrede in een wereld vol van de kennis van de Heer. Eindelijk is de cirkel van haat echt doorbroken.

Niet te geloven.

Barend Kamphuis is hoogleraar Systematische Theologie. Hij schrijft dit artikel als lid van de gezamenlijke onderzoeksgroep BEST (Biblical Exegesis and Systematic Theology) van de Theologische Universiteiten in Apeldoorn en Kampen.