Theologenblog (Jaap Dekker): Donald en David
Steeds meer vooraanstaande Republikeinen laten Donald Trump nu openlijk vallen. Zijn vulgaire uitspraken over vrouwen blijken de druppel te zijn. Zo iemand is het ambt van president onwaardig.
Ook enkele prominente Amerikaanse evangelicals hebben hun steun aan Trumps campagne ingetrokken, mede vanwege zijn racistische uitspraken. Maar al brokkelt de steun nu zienderogen af en wordt er op allerlei fora stevig gedebatteerd, toch staat een aanzienlijk deel van de evangelicals nog steeds achter deze presidentskandidaat. Geopolitieke overwegingen spelen hierbij geen rol. Hun steun is gebaseerd op Trumps afwijzing van abortus en het homohuwelijk. Bovendien mag de president straks nieuwe leden voor het hooggerechtshof benoemen die ook op deze ethische kwesties invloed hebben.
Het doorgaans politiek neutrale magazine ”Christianity Today” was deze week ongekend scherp over Donald Trump. Zeker, ook Hillary Clinton heeft het nodige aan zich kleven. Maar Trump wordt omschreven als de ultieme belichaming van wat de Bijbel een dwaas noemt. Geen andere publieke persoon laat zo duidelijk zien wat Paulus beschrijft als de zondige natuur waaraan christenen moeten afsterven: ontucht, zedeloosheid, hartstocht, lage begeerten en hebzucht (=afgoderij). Dat liegt er niet om. Het tegenargument van de Trump-supporters onder de evangelicals, dat wij allemaal zondaars zijn, klinkt natuurlijk als een dooddoener. Maar sommigen wijzen op David die ook een schuinsmarcheerder was en toch als koning door God aanvaard werd en zelfs zeer succesvol was.
David
Zo’n verwijzing naar David verdient natuurlijk serieuze aandacht. Want het is waar dat er van David forse morele uitglijders in de Bijbel staan. Hij pleegde overspel met Batseba en vermoordde Uria. Ook in andere verhalen doet het optreden van David regelmatig de wenkbrauwen fronsen. Op maffia-achtige wijze dwong hij Nabal een toelage in zijn levensonderhoud af. Overwonnen tegenstanders dwong hij eens op de grond te gaan liggen om tweederde af te slachten. Desondanks staat hij in de Bijbel te boek als „een man naar Gods hart” (1 Sam. 13:14; Hand. 13:22). Dat is een veelzeggende benaming, die overigens niet betekent dat God alle handelingen van David heeft goedgekeurd. Wel maakt de Bijbel duidelijk dat God David niet heeft uitgekozen op basis van een eerste indruk, maar dat Hij naar Davids hart heeft gekeken (1 Sam. 16:7). Wat heeft God daarin gezien? Zondige gedachten? Ongetwijfeld. Maar ook geloof en vertrouwen, liefde en oprechte toewijding aan God.
In zijn psalmen geeft David ook ons een kijkje in zijn hart. De Heere is zijn Herder. Het is waar dat niet altijd zeker is of alle psalmen die nu op naam van David staan ook echt van hem afkomstig zijn. De opschriften dateren vaak uit later tijd. Toch zal de Bijbelse overlevering ze niet zonder reden met hem verbonden hebben. David stond erom bekend dat zijn hart in elk geval dichtbij Gods hart was. En God was met hem.
Maar zijn misstappen dan? Toen David moreel gefaald had en daar door de profeet Natan op was aangesproken, wist hij ook waar hij naar toe moest. Met name Psalm 51 geeft daar een diepe indruk van. Ook dat maakte David een man naar Gods hart.
Er zullen ongetwijfeld evangelicals zijn die dit laatste ook van Donald Trump zeggen. Voorlopig halen zijn teksten het alleen nog niet bij die van David. Ik weet wel, zelfs van Psalm 51 is de precieze herkomst in de huidige Bijbelwetenschap omstreden. Toch lijkt het mij waarschijnlijker dat hij door David dan door Donald is geschreven.
Jaap Dekker is bijzonder hoogleraar op de Henk de Jong-leerstoel ”Bijbelonderzoek en identiteit in Ned. Geref. perspectief” aan de Theologische Universiteit te Apeldoorn