Opinie

Koning moet rol terugpakken

Als Nederland onbestuurbaar wordt, moet koning Willem-Alexander een koninklijk kabinet benoemen, vindt dr. Rutger van den Noort.

dr. Rutger van den Noort
22 September 2016 12:51Gewijzigd op 16 November 2020 06:46
beeld ANP
beeld ANP

Als de verkiezingen voor de Tweede Kamer deze maand gehouden werden, zou het zeer moeilijk worden om een kabinet te vormen. De PVV zou naar verwachting rond de 30 zetels halen, de overige partijen verdelen de overige 120 zetels.

Het valt zeer te betwijfelen of de PVV in staat is om een coalitie te vormen. D66 en CDA hebben al uitgesproken dat ze niet met Wilders willen samenwerken. Het lijkt daarom onvermijdelijk dat de benodigde meerderheid van 76 zetels gevormd moet worden uit de overgebleven 120 zetels. Dat betekent een coalitie van vier of vijf partijen. De bestuurbaarheid wordt hierdoor beperkt. Daarnaast zal het regeerakkoord een inhoudelijke verwatering worden van de vele verkiezingsplannen. Zo belandt Nederland opnieuw in vier jaar doormodderen, wat eigenlijk niemand wil.

Het goede nieuws is dat er een alternatief is. Wat veel mensen namelijk niet weten is dat de kabinetsvorming en de Tweede Kamerverkiezingen in de Grondwet niet aan elkaar gekoppeld zijn. De regering schrijft de verkiezingen uit, maar de koning benoemt het kabinet. Dat beide in de praktijk altijd met elkaar verbonden worden, is vooral gebaseerd op ongeschreven staatsrecht en gewoonte. Maar er is dus geen grondwettelijke beperking om hiervan in noodgevallen af te wijken. Uiteraard is voorzichtigheid wel geboden. We leven tenslotte in een parlementaire democratie, die we moeten koesteren.

Visieloos

De toekomst van Nederland en daarmee de soevereiniteit van de koning staan echter op het spel. De seculiere EU probeert steeds meer geld uit Nederland weg te laten stromen, wat een bom legt onder onze verzorgingsstaat. De miljoenen islamitische migranten die naar West-Europa komen, bedreigen onze vrije samenleving. Westerse waarden die verankerd zijn in de Grondwet, zoals de gelijkheid tussen man en vrouw, komen onder druk te staan. Het wordt normaal dat moslimvrouwen in een boerkini zwemmen, terwijl Joden in Amsterdam zich onveilig voelen. Daarnaast slaagt de overheid er maar niet in om grote hervormingen zoals de afschaffingen van de hypotheekrenteaftrek en de modernisering van het zorgstelsel door te voeren. De AOW en pensioenen staan onder druk. Er is geen langetermijnvisie op de energiehuishouding. Kortom: Nederland dwaalt, terwijl de externe druk toeneemt.

Brengen we de ophanden zijnde onbestuurbaarheid en de problemen die voorliggen in Nederland samen, dan is er actie nodig van onze majesteit. Koning Willem-Alexander heeft de sleutel in handen om op een diplomatieke manier orde op zaken te stellen door een koninklijk kabinet te vormen. Een koninklijk kabinet wordt op gezag van de koning geformeerd, zonder dat de fracties in de Tweede Kamer eraan te pas komen. Zijn overgrootmoeder koningin Wilhelmina heeft dit ook gedaan tijdens de oorlog en in 1945 bij de benoeming van het kabinet-Schermerhorn/Drees.

Om deze route te bewandelen is een gedegen voorbereiding nodig. Vanaf de dag van de verkiezingen zijn er twee sporen. Het ene spoor volgt het gangbare proces van informeren en formeren. Tegelijk wordt er een alternatieve spoor bewandeld ter voorbereiding van het koninklijk kabinet. Dit kabinet dient een regeringsplan (geen regeerakkoord) te formuleren zodat er een alternatief voorhanden is op het moment dat de reguliere kabinetsvorming faalt, wat waarschijnlijk is. Op dat moment benoemt de koning het koninklijk kabinet. Er volgt een algemene vertrouwensstemming; als de Tweede Kamer het kabinet niet steunt, dient het te worden ontbonden. Het uitschrijven van nieuwe verkiezingen lijkt een paardenmiddel, maar de verkiezingsuitslag gecombineerd met het debat over de onbestuurbaarheid van Nederland zal vele kiezers doen overstappen naar verantwoordelijke partijen.

Na de nieuwe verkiezingsuitslag kan er regulier geformeerd worden of opnieuw worden gekeken of het koninklijk kabinet de meerderheidssteun heeft verkregen. Ook kunnen kritische zaken desnoods nog uit het regeringsplan worden gehouden.

Ongetwijfeld zijn er critici die dit plan met de grond gelijkmaken. Het is echter de Tweede Kamer zelf die zorgt voor de onbestuurbaarheid doordat hij geen kiesdrempel wil afspreken, zetelroof toestaat, de PVV uitsluit en niet flexibel genoeg is om over de eigen schaduw te springen. Wanneer onbestuurbaarheid dreigt, is het nodig om aan de democratische handrem te trekken. Een parlement dient uiteindelijk de bevolking en niet zichzelf.

Ceremonieel

In de afgelopen decennia heeft ons staatshoofd zich ten onrechte steeds meer in een ceremoniële rol laten drukken. Hoewel er nog wel sturing plaatsvindt vanaf Noordeinde blijft het beeld toch dat onze koning vooral lintjes doorknipt en staatsbezoeken aflegt. Het wordt tijd dat hij zijn hoofdrol tijdelijk terugpakt en duidelijkheid schept in het politieke moeras waarin Nederland steeds verder wegzakt.

Alle republikeinen ten spijt, ons koningshuis kent een zeer hoge acceptatiegraad. Vanuit dit aanwezige draagvlak is het een kleine stap om opnieuw politieke autoriteit te verkrijgen boven de partijen. Niet om weer terug te keren naar een allesbepalende vorst, maar als een regisserende vader des vaderlands. Majesteit, alstublieft: red ons land!

De auteur woont in de VS, waar hij werkt voor een koninklijke Nederlandse multinational.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer