Het nieuwe handboek (uitg. Boekencentrum, Zoetermeer, 720 blz.; intekenprijs tot 30 september € 55,-, daarna € 65,-) werd vanmiddag tijdens een symposium in Amersfoort gepresenteerd. De redactie wordt gevormd door de predikanten-theologen M. C. Batenburg, J. Groenleer, T. Jacobs, W. Markus en W. Verboom.

Na het boek ”Kennen en vertrouwen” (1993) was er behoefte aan een nieuwe uitgave, aldus de redactie. Naar genoemde publicatie wordt structureel verwezen. De uitvoerige bijdrage van dr. A. Noordegraaf over de catechismusprediking is integraal in het nieuwe boek opgenomen.

In veel gemeenten is een zekere matheid en verlegenheid rond de leerdienst waarneembaar, constateert de redactie. Er zijn zelfs gemeenten die gestopt zijn met de leerdienst in zijn gebruikelijke vorm. Daarom ziet de redactie hier een uitdaging. De gereformeerde traditie, zoals verwoord in de Heidelbergse Catechismus, heeft een rijke spirituele inhoud, die echter wel verbonden moet worden met de wereld van de hoorder van vandaag.

De Heilige Schrift reikt thema’s aan die in de catechismus zelf niet worden uitgewerkt. Daar is niets mis mee, aldus de redactie. Het leerboek draagt de context van het ontstaan en toont daarin zijn authenticiteit. „We hoeven dus geen slaven van de Heidelbergse Catechismus te zijn, maar we willen zijn leerlingen zijn. We ontvangen de ruimte om te zoeken naar de prioriteiten voor het geloof vandaag en ook om eigen accenten te leggen. We geloven en hopen dat juist zo het „bijbels goud van Heidelberg” ten goede komt aan de praktijk van het geloof van de gemeente vandaag.”

Goede leer

De titel ”Goed gelovig” is creatief bedacht, zegt redactielid prof. dr. W. Verboom desgevraagd. „Je bent dus níét goed gelovig, daarom ben je op zoek naar de goede leer, zoals die in overeenstemming is met het Woord van God. Het boek wil de leer goed doordenken, zonder dat het alleen dogmatisch wordt. We willen een antwoord bieden op het feit dat de leerdienst steeds meer onder druk staat. De leerdienst wordt vaak overgelaten aan de predikant zonder dat er een visie aan ten grondslag ligt. We willen met deze bundel een middel in de hand geven om weer met de leerdienst aan de slag te gaan.”

Het handboek vat de inhoud van de Heidelbergse Catechismus samen in 17 hoofdthema’s en 78 deelthema’s. Een thematische aanpak biedt volgens de redactie de mogelijkheid om zo dicht mogelijk bij de praktijk van het geloofsleven van de gemeente te komen. Als een prediker een voorkeur heeft voor de volgorde van de 52 zondagen, dan kunnen de schetsen zonder probleem hiervoor gebruikt worden. Theologisch gezien is er volgens de redactie geen sprake van een tegenstelling tussen beide methoden, omdat elke catechismuspreek in wezen een themapreek is.

Elk thema telt acht rubrieken, die onder meer gaan over de uitleg, de leefwereld van de hoorder en de relevantie van het thema en aanwijzingen bevatten voor de leerdienst (homiletisch, pastoraal en liturgisch). Per deelthema is er een preekschets ontwikkeld op grond waarvan de predikant een verdiepende en actuele preek kan maken. Ook voor kinderen en tieners worden relevante en praktische verwerkingsmogelijkheden aangeboden.

De bundel verkent allerlei hedendaagse thema’s, zoals de vraag of Allah dezelfde is als de God van de Bijbel, de discussie over schepping of evolutie (G. van den Brink), Gods goedheid en het lijden, Kerk en Israël (J. Groenleer), de doop, inclusief de verhouding kinder- en geloofsdoop (W. Verboom), het werk van de Heilige Geest en de vraag naar het gezag van de Schrift (bijdragen van C. van Dusseldorp en J. Hoek). Verder een uitvoerig hoofdstuk over het gebed onder de titel ”Biddend onderweg”.

De schetsen zijn geschreven door predikanten uit de Protestantse Kerk in Nederland, de Christelijke Gereformeerde Kerken en de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt. De redactie hoopt dat de postille „kerkmuuroverschrijdend” zal zijn en er een vorm van samenwerking in de leerdiensten ontstaat. Scribenten zijn H. G. de Graaff, M. C. Batenburg, L. W. de Graaff, H. van Eeken, G. van Roekel, G. van den Brink, A. D. L. Terlouw, C. van Atten, J. H. Reijm, C. C. den Hertog, C. van Duijn, W. M. Dekker, H. C. Marchand, W. Markus, B. E. Weerd, T. Jacobs, R. F. de Wit, C. van Dusseldorp, J. Hoek, J. Groenleer, C. J. de Ruijter, W. Verboom, H. de Bruijn, D. P. C. Looijen, P. Nobel, B. A. Belder en L. J. Vogelaar.

Geen afgoden

”Goed gelovig” richt zich ook op kinderen en tieners, waarbij gebruikgemaakt kan worden van een beamer. Zondag 1, bijvoorbeeld, verbiedt afgoderij. „Neem als prediker de moeite om na te gaan wie de actuele idolen van de tieners zijn op het gebied van de sport en de muziek. Wanneer u afbeeldingen van deze idolen laat zien, merken de tieners dat u bereid bent hun wereld binnen te komen. Dan zullen de waarschuwende woorden des te beter ‘landen’.”