Niet eerder waren er zo veel Joden in Nederland die overwegen om te emigreren naar Israël; jonge gezinnen, gesettelde mensen. Het wordt hen te onveilig. Die onrust is gebaseerd op concrete feiten. Bij opperrabbijn Jacobs werd een steen door de ruit gegooid. Zijn heg werd in brand gestoken, een muur moet hem nu beschermen. Op internet verscheen een filmpje waarop de pure dreiging te zien is, wanneer iemand met een keppeltje over straat loopt. Ik vernam van een opgroeiend gezin dat vroeg om een veilig heenkomen op een anoniem adres op de Veluwe, voor het geval dat nodig zou zijn. Telkens wanneer er uit Israël onwelgevallige berichten komen, worden zij daarop aangesproken en bedreigd; omdat zij Joden zijn…

Speciale band

Wat is dat toch met Israël? Kennelijk wordt er een emotionele snaar geraakt als het over dit volk gaat.

Bij het vak ”kerk en Israël” dat ik mag verzorgen, bezinnen we ons op de unieke relatie die de kerk met Israël heeft. Die relatie is uniek, omdat gelovigen uit de heidenen mogen delen in wat hun oudste broer al veel eerder kreeg: een speciale band met God. De vraag is vervolgens of God die speciale band met het volk Israël heeft doorgesneden, sinds heidenen er in mogen delen. Naar mijn overtuiging zegt Romeinen 11 onmiskenbaar dat dat niet zo is. Misschien is het juist daarom niet zo vreemd, dat mensen aanvoelen dat er nog steeds iets bijzonders is met dat volk Israël, zodat Joden zelfs in Nederland op een irreële manier worden aangesproken op het gedrag van een regering waar zij formeel niet eens een band mee hebben.

Helaas staat elk gesprek tussen Joden en christenen in Nederland - tot op de dag van vandaag - onder de druk van deze situatie. Die bepaalt vaak de agenda van veel ontmoetingen. Daardoor komen we maar moeilijk toe aan rustig doorspreken over waar het in de relatie met God om gaat.

Ontmoetingen in Jeruzalem

Afgelopen week verscheen een boek dat daar wél over gaat, met als titel: ”Hoe zullen we hem ontmoeten?” Het doet verslag van ontmoetingen van Nederlandse studenten en predikanten met Joodse studenten en rabbijnen in Jeruzalem. Ze deden de Bijbel open en stelden vragen. „Hebben jullie een speciale plek waar je God kan ontmoeten?” „Wat merk je van Zijn aanwezigheid?” De teksten die zij lazen gingen over de tempel. Maar het gesprek ging verder. Nadrukkelijk vroegen zij naar elkaars hart: „Hoe beleven jullie wat je leest over de ontmoeting met God in de tempel?”

Het Centrum voor Israëlstudies wil met deze nieuwe publicatie aandacht vragen voor Gods weg met Israël. De publicatie laat zien dat als er rust en gelegenheid is om met Joden te spreken over onze relatie met God, zij dichterbij komen. Vooringenomen beelden kunnen veranderen. Er kan waardering groeien. Wanneer dat wordt beseft en uitgedragen, is dat al een eerste medicijn tegen het diepgewortelde antisemitisme.

Dr. Michael Mulder is universitair docent Nieuwe Testament en Judaïca aan de Theologische Universiteit Apeldoorn. Hij schrijft dit artikel als lid van de gezamenlijke onderzoeksgroep BEST (Biblical Exegesis and Systematic Theology) van de Theologische Universiteiten in Apeldoorn en Kampen.