Eindverantwoordelijkheid man geen eretitel maar oordeel
In de discussie rond het SGP-vrouwenstandpunt wordt de rol van de man nauwelijks besproken. Echter, wat je zegt over de ene helft van de mensheid heeft directe gevolgen voor de andere helft.
Het voorstel van ds. M. Klaassen om artikel 10 van het SGP-beginselprogramma aan te passen, is waardevol. Maar de formulering dat „het regeerambt primair de man toekomt” vraagt om een scherpere definitie.
Oordeel
In Genesis 1 krijgen Adam én Eva samen de opdracht om de aarde te bewaken. Deze gezamenlijke verantwoordelijkheid verandert na de zondeval. Adam, die vóór de zondeval geroepen was om samen met Eva de aarde te bewaken, staat er daarna alleen voor. Zijn falen om zijn roeping als ”bewaker en verzorger” van de vrouw op te pakken, leidde tot een scheiding in hun taak. De eenzaamheid van zijn heerschappij is daarmee een oordeel, geen eretitel. En wie dat over het hoofd ziet, begrijpt het regeerambt niet goed.
Na de zondeval staat Adam er alleen voor
Eva werd niet langer zijn ”hulpe” in heersen, maar iemand die onder zijn gezag zou staan. Voor Eva bleef er in haar een verlangen naar heerschappij bestaan – een spanning die volgens Genesis 3:16 de verhoudingen blijvend zou beïnvloeden. De opdracht die eerder Adam en Eva gezamenlijk kregen, wordt in Genesis 9 herhaald, maar dan enkel gericht tot Noach en zijn zonen – niet tot hun vrouwen. God voert hier Zijn toegezegde consequentie uit van heerschappij door de man.
Deze lijn zet zich in het Oude Testament voort in het aanstellen van mannen op bestuurlijke en geestelijke sleutelposities. Uitzonderingen zoals Debora bevestigen de regel en laten tegelijk zien dat vrouwen en mannen elkaar in leiderschap kunnen aanvullen, zonder het patroon van mannelijke eindverantwoordelijkheid te doorbreken.
Bondgenoot
In het Nieuwe Testament is met de komst van Christus een nieuwe werkelijkheid aangebroken. Zijn verzoeningswerk roept op tot herstel van de verhoudingen tussen man en vrouw, op alle terreinen van het leven. Al blijven de consequenties van de zondeval zichtbaar. De man blijft primair geroepen tot leidinggeven, maar in navolging van Christus. Leiderschap is in Gods ogen nooit bedoeld als overheersen, maar als dienen, verzorgen en bewaken. Dat maakt dat niet elke man automatisch geschikt is om te regeren op de hoogste posities in regering en partij.
Alleen in navolging van Christus is werkelijk Bijbels leiderschap mogelijk
Een herziening van artikel 10 zou wat ons betreft moeten zijn dat het regeerambt is voorbehouden aan mannen die leven in navolging van Christus. Alleen in navolging van Hem is werkelijk Bijbels leiderschap mogelijk. De vrouw mag daarin opnieuw ”hulpe tegenover” zijn als bondgenoot. Wij pleiten er dan ook niet voor dat vrouwen per definitie uitgesloten zijn van elke vorm van leidinggeven. Genesis 3 gebiedt immers geen algemene onderdanigheid van dé vrouw aan dé man. Er staat: „De man zal over u heersen.” Dat laat ruimte voor vrouwen om op hoge posities leiding te geven, binnen een hiërarchie waarin uiteindelijk een man eindverantwoordelijk is. Niet als uiting van revolutionair emancipatiestreven, waartegen Lilian Janse zich terecht verzet, maar als erkenning van de door God gegeven gaven en talenten die ook vrouwen mogen inzetten in dienst van het geheel.
De auteurs zijn betrokken denkers met een academische achtergrond en lid van de gereformeerde gemeente respectievelijk de hersteld hervormde gemeente in Apeldoorn.
