Albanië, het land met de jongste kerk
AMERSFOORT. Een land dat 500 jaar lang geen enkel benul had van vrijheid en van Wie God was. Toen in Albanië in 1991 –na 45 jaar communisme– de grenzen opengingen, raakte de bevolking in een shock. „We hadden in een droomwereld, een nachtmerrie geleefd”, zegt de Albaanse evangelist Eduard Demo.
Demo was enkele dagen in Nederland om steun te verwerven voor zijn kerkplantingsorganisatie Illyricum Movement. Die naam is ontleend aan Romeinen 15:19, waar Paulus zegt dat hij het Evangelie tot aan de Romeinse provincie Illyricum –het huidige Albanië– bracht.
Albanië heeft een bewogen geschiedenis achter de rug. Vanaf 1385 tot 1912 was het land onderdeel van het Ottomaanse Rijk. De Albanezen hingen in die tijd de islam aan. In de twintigste eeuw werd Albanië 45 jaar lang hardvochtig geregeerd door de communistische dictator Enver Hoxha.
Demo: „Albanië behoorde tot de meest gesloten landen ter wereld. Hoxha had het land uitgeroepen tot de eerste atheïstische staat ter wereld. In de grondwet stond dat het verboden was om de Naam van God te noemen. Er was totaal geen contact met de buitenwereld. De overheid zei dat we in een paradijs leefden vergeleken met de buitenwereld. Toen in 1991 plotseling de grenzen opengingen, raakten we in shock. We ontdekten hoe Italië en andere landen eruitzagen en kwamen tot de ontdekking dat ons leven geregeerd was door de leugen.”
Jong
Demo was dertien toen hij de bevrijding van het land meemaakte. „Ik hoorde toen voor het eerst over God. Mijn ouders hadden een moslimachtergrond, maar het was verboden om daarover te praten. Ik kwam in contact met het Evangelie via mijn neef die mij Jezus verkondigde. Ik wist toen zeker dat Hij uit de hemel was gekomen om speciaal mij te redden. Ik heb mijn leven aan God gegeven en wilde niets liever dan Zijn Naam verkondigen. De last van de Albanezen werd me op het hart gelegd.”
Het was de tweede keer in de geschiedenis van Albanië dat het Evangelie openlijk mocht worden verkondigd, voor het eerst na de tijd van Paulus. Demo: „Momenteel zijn er meer dan 25.000 toegewijde christenen en 220 kerken. Het christendom in Albanië is erg jong, 24 jaar nog maar. De gemiddelde leeftijd van de gelovigen is ongeveer 25 jaar. Van de 3 miljoen Albanezen is op dit moment slechts 2 procent bij een kerk aangesloten.”
Geestelijke honger
Er is een grote geestelijke honger onder de Albanezen, constateert de evangelist. „Hoe erg het communisme ook was, het heeft niet alleen de kerk verwoest, maar ook de islam. Dat betekent dat er een geestelijk vacuüm is ontstaan. Mensen staan open voor vragen over God. Maar ook de islam is helaas actief. Zoals het christendom onder jongere Albanezen aanslaat, vindt ook de islam een voedingsbodem. Met name vanuit Turkije zijn de islamitische invloeden groot.”
Het land beleeft een morele crisis omdat met het communisme ook de waarden en normen voor gezin en familie zijn verdwenen. Ten tijde van het communisme waren de gezinnen hecht en vonden er geen echtscheidingen plaats. „Met de vrijheid en het ineenstorten van het communisme hebben veel verkeerde invloeden uit het Westen ingang gevonden in ons land. Gezinnen kwamen onder druk te staan. Er zijn veel slechte programma’s op televisie. Dat betekent dat onze organisatie veel tijd investeert in bewustwording van de waarden van huwelijk en gezin.”
De Illyricum Movement heeft elf medewerkers in dienst. Het zijn Albaniërs met een moslimachtergrond. „Dat maakt het gemakkelijker om relaties op te bouwen met moslims. Waar we ook Albanezen ontmoeten, in Kosovo of in Albanië, we hebben dezelfde mentaliteit en gewoonten.”
De beweging zoekt gebieden op waar geen kerk is en vraagt vervolgens een gezonde, bestaande kerk om een nieuw te planten gemeente te adopteren en daarvoor moedergemeente te zijn. De beweging, die bijna drie jaar bestaat, heeft in die periode drie gemeenten gesticht. Het is de bedoeling om elk jaar een nieuwe gemeente in het leven te roepen.
Wat voor gemeenten zijn dit?
Demo lacht: „Voordat ik in Nederland kwam, wist ik niet van het verschil tussen evangelisch en reformatorisch. We noemen ons christenen die geloven in het gezag van de Bijbel, de Drie-eenheid en het feit dat wie door Christus verlost is niet meer verloren kan gaan.”
De Illyricum Movement wil ook de omringende islamitische landen bereiken. Albanië is strategisch gelegen in een regio met landen als Bosnië, Montenegro, Kosovo en Macedonië om zich heen.
Is dat niet te veel gevraagd voor zo’n kleine groep?
„Het is een eer om dat voor onze landgenoten te doen. We voelen ons als Albanezen verbonden met onze volksgenoten in de wijde omgeving. Die verbondenheid stopt niet bij de grens. Er is een diepe honger naar God in de harten van velen. Veel Albanezen verlaten het land, helaas ook christenen. Mensen zijn teleurgesteld in elkaar en de corruptie is ontstellend groot. Wij willen hier echter blijven, omdat we hier een roeping hebben en weten door welk middel het land werkelijk veranderd kan worden.”
>>illyricum.org