Israëlische terugtrekking geen wondermiddel voor vrede
Gaza laat zien dat Israëlische terugtrekking geen oplossing is voor het Israëlisch-Palestijns conflict, reageert dr. Matthijs de Blois.
De bijdrage van mr. Teunissen RD 3-10 is terecht bekritiseerd door Esther Voet RD 4-10. Slechts ter ondersteuning daarvan en in aanvulling daarop wil ik nog enkele punten aanstippen.
Teunissen stelt dat de Palestijnen in 1993 „78 procent van het oorspronkelijke Palestina opgaven.” Daarmee suggereert hij dat er voorheen sprake was van een Palestijnse staat. Dat is een misleidende weergave van de geschiedenis. Er heeft nooit een Palestijnse staat bestaan. Het gebied dat de staat Israël en de omstreden Palestijnse gebieden omvat behoort tot het territoir waarop krachtens een bindend besluit van de Raad van de Volkenbond uit 1922 een “Joods Nationaal Tehuis” zou moeten worden gevestigd, als opmaat naar de nationale zelfbeschikking van het Joodse volk.
In 1923 heeft de mandataris (de Britse regering) het gebied weliswaar teruggebracht tot het territoir tussen de Middellandse Zee en de Jordaan, dat wil nog steeds zeggen inclusief de omstreden Palestijnse gebieden.
In het gebied ten oosten van de Jordaan is uiteindelijk de Arabische staat (Trans-)Jordanië tot stand gekomen. Toen de mandataris zich in 1948 terugtrok, werd op 14 mei de staat Israël uitgeroepen. Een poging van Arabische staten om door middel van een agressieoorlog snel een einde te maken aan het bestaan van de Joodse staat mislukte.
In 1949 werden door de strijdende partijen wapenstilstandslijnen vastgesteld, die overigens nooit als internationale grenzen bedoeld zijn. Als gevolg daarvan vielen door Jordanië en Egypte veroverde delen van het oorspronkelijke mandaatgebied (Judea, inclusief de Oude stad van Jeruzalem, Samaria en Gaza) buiten de controle van de staat Israël. Alle Joden werden uit de Oude Stad van Jeruzalem verdreven, terwijl hun synagogen werden verwoest.
Gerechtvaardigde inname
In de media worden die wapenstilstandslijnen uit 1949 vaak ”de groene lijn” of ”de grenzen van 1967” genoemd. Die laatste aanduiding heeft alles te maken met het feit dat Israël in 1967, na opnieuw een agressieoorlog van Arabische staten, de gebieden Judea (inclusief Oost-Jeruzalem), Samaria (= Westbank) en Gaza onder controle bracht.
Deze gebieden kunnen niet gezien worden als gewone bezette gebieden. Het zijn delen van het mandaatgebied die niet toebehoorden aan een andere staat (Jordanië, Egypte) en al helemaal niet aan een niet bestaande ”Palestijnse staat.”
Israël heeft overigens alleen Oost-Jeruzalem, inclusief de Oude Stad, geannexeerd. Dat is niet in strijd met het internationaal recht, wat ook de ”internationale gemeenschap” (wie of wat dat ook moge zijn) daarvan vindt.
Volkenrechtgeleerde Elihu Lauterpacht concludeerde in 1968 in een doorwrochte studie met betrekking tot Jeruzalem dat het tot 1967 bestaande vacuüm ten aanzien de soevereiniteit over (Oost-)Jeruzalem, tot dan toe door Jordanië zonder titel bezet, met recht door Israël kon worden opgevuld als uitkomst van een door het recht van zelfverdediging gerechtvaardigde inname. In het verlengde van het voorgaande moeten de veelal als illegaal aangemerkte Joodse nederzettingen in Judea en Samaria anders worden bezien. Volgens artikel 6 van het mandaat hebben Joden het recht zich te vestigen in het mandaatgebied. De nederzettingen zijn dus niet illegaal.
Illusie
Dan nog iets over de volgens de auteur „rustige situatie” in „bezet gebied.” Daaronder lijkt hij ook Gaza te begrijpen. Wat opvalt is dat hij in het geheel geen aandacht besteedt aan Hamas, die in Gaza de dienst uitmaakt. Hamas is een antisemitische terroristische organisatie die in haar handvest expliciet ertoe oproept om Joden te doden (artikel 7).
Zij ziet de jihad tegen de ”zionistische invasie” als een religieuze strijd. Doel is de staat Israël van de kaart te vegen. Het karakter van Hamas wordt ook duidelijk als er in het handvest verwezen wordt naar de Protocollen van de Wijzen van Zion (artikel 32). Dit is een antisemitisch schotschrift dat in de vorig eeuw door Russische antisemieten en door de nazi’s veelvuldig gebruikt werd om de leugenachtige claim dat Joden uit zijn op wereldheerschappij, te verspreiden.
Gevreesd moet worden dat Hamas ook in wat in de krant de Westbank heet, steeds meer invloed krijgt. Alleen al in dat licht is Israël terecht beducht voor het zomaar prijsgeven van de omstreden gebieden.
Ten slotte: bijna niemand refereert meer aan het feit dat Israël zich in 2005 uit de Gazastrook heeft teruggetrokken. Alle Joodse ”settlers” moesten daar, vaak met veel pijn in het hart, vertrekken.
Terugtrekking uit (ten onrechte) zo genoemde bezette gebieden en het opheffen van nederzettingen wordt door Teunissen en met hem veel politici en activisten gezien als het wondermiddel dat de vrede in het Midden-Oosten kan bewerken. Gaza laat zien dat dat een illusie is.
De auteur is als universitair docent verbonden aan de Universiteit Utrecht.