Die vragen stelde ds. M. Krijgsman dinsdagavond in Barneveld tijdens de bidstond voorafgaand aan de synode van de Gereformeerde Gemeenten in Nederland. De synode komt woensdag samen in het kerkgebouw de Hoeksteen in Barneveld.

De predikant uit Arnemuiden preekte dinsdagavond over Psalm 85: 7 en 8: „Zult Gij ons niet weder levend maken, opdat Uw volk zich in U verblijde? Toon ons Uw goedertierenheid, o Heere, en geef ons Uw heil.” Ds. Krijgsman sprak naar aanleiding van de tekst over: „Een ootmoedig smeekgebed om geestelijke herleving.” Hij bepaalde de meer dan 2500 aanwezigen bij drie punten: de noodzaak van zo’n gebed, de grond voor dit gebed en de nadere inhoud van het gebed.

In de eerste gedachte noemde de Zeeuwse predikant een aantal kenmerken „van een tijd van geestelijk verval.” In zo’n tijd is er weinig ware Godskennis. „Dan zijn er geen indrukken van Gods majesteit en heiligheid te vinden. Als die indrukken er wel zijn dan weten we dat we niet voor God kunnen bestaan, geen ogenblik. Dat gaat gepaard met waar Evangelisch berouw, boete en schaamte”, aldus ds. Krijgsman.

In een tijd van weinig Godskennis is er ook „weinig of geen ware zelfkennis. Dan wordt de zonden niet betreurd.” Verder noemde de predikant de afwezigheid van echte Christuskennis: „Kennis van Christus is er alleen in een hart van een door schuldbesef getroffen en verslagen ziel. We leven in een tijd waarin de kennis van Christus steeds minder noodzakelijk wordt geacht.”

In tijden van geestelijk verval ontbreekt het „aangebonden gebedsleven. Wat erg als ook Gods volk de binnenkamer minder bezoekt. Dan worden zij de aarden flessen gelijk.” „In de natuur vallen bij droogte de bladeren af en gaan de bloemen slap hangen. Zo is het ook in het geestelijk leven. Als dat dor is, worden de handen slap, gaan de knieën knikken en komen de gebeden niet hoger dan het plafond. In de natuur tiert het onkruid bij droogte welig, zo tiert het geestelijk onkruid ook welig als de Geest met zijn werkingen zich terugtrekt. Daarom is het hoogst noodzakelijk het smeekgebed van de Psalmdichter ons eigen te maken”, ook aan de vooravond van de synode, zo stelde de predikant.

De Heere moet niet een keer, maar steeds opnieuw levendmaking schenken, benadrukte ds. Krijgsman. „Het gebed moet zijn: Heere, verlevendig Gij de kennis om in U gevonden te worden. Opdat er geur zou mogen uitgaan van Uw eigen volk.”

Alleen klagen over de donkerte in de kerk en in de wereld is niet genoeg, zei de voorganger. „Als het niet verder komt dan dat, is het arm. Het echte gebed begint met de zelfverfoeiing, net als Ezra: Mijn God, ik ben beschaamd en schaamrood, om mijn aangezicht tot U op te heffen, mijn God; want onze ongerechtigheden zijn vermenigvuldigd tot boven ons hoofd, en onze schuld is groot geworden tot aan den hemel. Die houding past ons aan de vooravond van de synodale vergadering.”

De grond van het gebed in Psalm 85 ligt vast „in de onveranderlijke liefde van een drieeënig Verbondsgod. Daarin heeft Zijn volk houvast. Het mag donker zijn in hart, kerk en wereld, maar dan gaat het oog omhoog”, zo zei de predikant. „De Heere zal aan Zijn verbond blijven gedenken, maar alleen waar een schuldverslagen volk is.”

Het is een „heilgeheim” dat God Zijn „goedertierenheid aan een zondaarsvolk kan betonen”, aldus ds. Krijgsman. „Het kan omdat het zwaard van Gods gerechtigheid is neergedaald op Zijn Zoon.”

De predikant waarschuwde dat buiten het heil van Psalm 85:8 „geen leven, maar een eeuwig zielsbederf is” en „elk jaar waarin u de zonden gediend hebt, is een verloren jaar.”

Ds. Krijgsman sprak de wens uit dat er in de kerk een herleving mag komen. „Een ware herleving begint in de hemel, in Gods welbehagen.” „De Heere geeft ons nog de genademiddelen, zoals de prediking van Zijn Woord.” „De Heere is geen karig God. En in vers tien staat: Zijn heil is nabij degenen die Hem vrezen, maar dan moeten we eerst schuldenaar gemaakt worden voor Hem.”

Aan het einde van de preek sprak ds. Krijgsman kort de predikanten ds. A. Geuze (Chilliwack, Canada), ds. J. Roos (Barneveld), ds. A. Schultink (Gouda) –dit jaar bij toerbeurt voorzitter van de synode–, ds. A. van Voorden (Opheusden) en ds. J. A. Weststrate (Terneuzen) toe, evenals de afgevaardigden naar de synode en andere ambtsdragers met hun vrouwen.