Een stemadvies mocht het niet heten, maar het Atheïstisch Verbond schreef dinsdag op zijn website: „Leden van de PvdA die een nieuwe leider gaan kiezen: als u atheïst bent of het eens bent met de absolute scheiding tussen kerk en staat, dan moet u Samsom kiezen. Die staat het dichtst bij onze idealen.”

Het Atheïstisch Verbond had de tekst geplaatst in reactie op uitlatingen van Samsom over een islamitische gebedsruimte op de Hogeschool van Amsterdam, dinsdag in het tv-programma Pauw en Witteman. Samsom wil daar niks van weten. De overheid, die de school financiert, hoort geen uitzonderingspositie te creëren voor aanhangers van een religie, aldus de sociaaldemocraat. De PvdA, vindt hij, moet aan de kant staan van studentes die sociale en fysieke druk ondervinden van orthodoxe moslims.

In hetzelfde tv-programma ging het over de hoofddoek bij de politie. Samsom betoogde dat geüniformeerde gezagsdragers religieus neutraal moeten zijn.

De discussie over religie die tot zijn uitspraken leidde, was enkele dagen ervoor gestart door PvdA-Kamerlid Van Dam, ook kandidaat voor het partijleiderschap van de PvdA. Uit zichzelf heeft Samsom zich in het verleden niet of nauwelijks uitgelaten over godsdienst. „Hoe geloviger, hoe minder last je van ze hebt”, zei hij in september vorig jaar over Marokkaanse jongeren met wie hij als straatcoach in Amsterdam te maken had gekregen. Maar verder bleef hij stil over religie.

Wending

Over zijn persoonlijke inspiratiebronnen vertelde hij eind 2007 wel iets, in het tijdschrift Wapenveld. Op 15-jarige leeftijd las hij het boek ”Kinderen van moeder aarde” van Thea Beckman. „Zo’n verhaal draagt bij aan morele vorming. In ieder geval heeft het er bij mij aan bijgedragen. Ik weet dat ik het las en het bracht bij mij een wending aan. Toen ontstond die drive. Ik ben bezield geraakt door milieu. Het besef dat we onze aarde aan het opmaken zijn.”

Samsom –afkomstig uit „het ultieme VPRO-gezin”– meldde zich in 1995 bij Greenpeace, waar hij tot 2001 in dienst zou blijven, laatstelijk als campagneleider klimaat en energie.

Als PvdA-Kamerlid kreeg hij het woordvoerderschap voor milieu- en energiebeleid. Milieuvervuiling is volgens hem niet een probleem van links of rechts, maar van ons allemaal. In de Kamer kreeg hij voor elkaar dat alle energie in Nederland in 2050 volledig duurzaam moet worden opgewekt.

De drive om zich voor een groene samenleving in te zetten, kreeg een boost door de geboorte van zijn twee kinderen. Aan hen wil hij Nederland beter achterlaten.

Belofte

Binnen de PvdA gold Samsom al jaren als een belofte. Bijna vier jaar geleden deed hij een gooi naar het fractievoorzitterschap, maar destijds verloor hij nog de strijd van collega Hamer.

Samsom staat, hoewel hij thuis nooit armoede heeft gekend, te boek als een linkse PvdA’er. „Wij staan links van het midden”, zei hij gisteren nog maar eens op een persconferentie. Daarin is hij twee handen op één buik met de nieuwbakken partijvoorzitter, Spekman.

Enkele jaren terug zei Samsom dat politiek „meer moraal moet gaan bevatten.” Voor hem betekent dat „in veel gevallen solidariteit.” Die mist hij bij het huidige kabinet. Daartegen oppositie voeren ziet hij daarom als zijn belangrijkste taak.

Samsom wil geen nieuw paars kabinet meer vormen. Niet vanwege de medisch-ethische agenda van zo’n coalitie, maar omdat de VVD zijns inziens te veel naar rechts is opgeschoven.

Mocht hij bij de Kamerverkiezingen lijsttrekker zijn, dan wil hij wél premier worden.

Diederik Maarten Samsom

Geboorteplaats en -datum: Groningen, 10 juli 1971.

Opleiding: Kernfysica aan de TU in Delft.

Loopbaan: Van 1995 tot 2001 was hij werkzaam bij Greenpeace. Aansluitend was Samsom directeur van energiebedrijf Echte Energie, een klein energiebedrijf dat handelt in groene stroom. In 2003 werd hij Kamerlid voor de PvdA.

Woordvoerderschappen: Eerst had hij milieu- en energiebeleid onder zijn hoede. De laatste tijd beheerde hij de portefeuille asielbeleid.

Wetenswaardigheden: In 2005 en 2006 won Samsom het tv-programma De Nationale Nieuwsquiz (NCRV). In 2008 won hij de Nationale IQ-test van BNN met een IQ van 136.

Thuissituatie: Getrouwd, hij heeft een dochter en een zoon.

Woonplaats: Leiden.