Commentaar: Drama in Noorwegen noopt tot bezinning
Stukje bij beetje worden de drijfveren van de dader van de aanslagen in Noorwegen, Anders Behring Breivik, onthuld. Diverse media hebben inmiddels delen gepubliceerd uit zijn zeer omvangrijke manifest en uit het dagboek dat hij bijhield tot de dag van de aanslag, afgelopen vrijdag. Met zijn daad, waarbij voor zover we nu weten 93 mensen omkwamen, wilde hij Noorwegen wakker schudden. Breivik wilde een revolutie ontketenen tegen de islamisering van Europa. Hij ziet voor zichzelf in die revolutie de rol weggelegd van moderne kruisvaarder. Anders Behring Breivik als de moedige christen die niet aarzelt om tientallen jonge mensen in koelen bloede dood te schieten om zo de aandacht te vestigen op de islamisering van Europa.
Het hoeft natuurlijk geen betoog –maar juist daarom is het misschien goed om het toch nog maar eens nadrukkelijk te zeggen– dat Breivik een psychopaat is die met zijn monsterlijke daad honderden mensen in diepe rouw heeft gedompeld. Hoeveel pagina’s hij ook volschrijft over zijn zogenaamd christelijke drijfveren: zijn van haat doordrenkte ideeën zijn zonder enige reserve duivels te noemen. De door hemzelf in elkaar geknutselde ideologie heeft met het christendom ten principale niets te maken.
Toch nopen de gebeurtenissen in Noorwegen christenen tot bezinning. Het is wel heel gemakkelijk om te stellen dat Breivik geen echte christen kan zijn omdat christenen dit soort dingen nooit zouden doen. Want hoe christelijk Breivik wel of niet is: alleen al het feit dat hij zich christen noemt, maakt duidelijk dat ook bij christenen geldt dat het bederf van het beste, het slechtste is. Daarbij heeft de geschiedenis helaas uitgewezen dat christenen tot gruwelijke dingen in staat zijn. Daarvoor kunnen we niet weglopen. Dat moet met schaamte erkend worden.
Van ”Noorwegen” leren we verder dat we niet direct bij iedere terreurdaad met de beschuldigende vinger richting moslims moeten wijzen. Ook daarin zijn we wel erg makkelijk geworden, na 11 september 2001.
Niet het minst moet het gebeuren in Noorwegen ons op nog een ander terrein tot bezinning brengen. Het is geen geheim dat er ook onder orthodoxe christenen sympathie is voor het gedachtegoed van PVV-leider Wilders. En ook hier hoeft het weer geen betoog dat zaken die Wilders op de politieke agenda heeft gezet inderdaad te lang taboe zijn geweest in ons land. Hij durft dingen te benoemen die al veel te lang en te makkelijk onder het vloerkleed van onze Tweede Kamer zijn geveegd. Opgemerkt moet ook worden dat, hoewel Breivik in zijn manifest onder andere Wilders noemt, er geen directe relatie is tussen de PVV en Breivik. Ook hier moeten we oppassen met het leggen van goedkope en makkelijke verbanden.
Na vrijdag is echter weer glashelder dat een christen nooit zijn steun kan geven aan welke ideologie dan ook die mensen en groepen tegen elkaar opzet, uitsluit of tot tweederangsburgers maakt. Iedere flirt met dit soort ideeën is spelen met vuur. Het vermaan van de apostel Paulus is zeker in verband met de gebeurtenissen in Noorwegen hyperactueel: „Een iegelijk die de Naam van Christus noemt, sta af van ongerechtigheid.”
