Zaterdagmorgen was er een ruw ontwaken voor Noorwegen en de rest van de wereld. Zeker 84 jongeren –exacte aantallen zijn nog niet te geven– hebben de dood gevonden toen een schutter op Utoya het vuur opende op de aanwezige jongeren. De politie spreekt van een ramp met een „catastrofale omvang”, maar eigenlijk zijn er geen woorden te vinden voor het drama dat zich afgespeeld heeft in Oslo, waar zeven doden vielen, en op dat kleine eilandje.

Ondertussen begon op internet en in de media vrijdagavond al het gissen naar afkomst en motieven van de dader of daders. Vrijwel direct werd er met de beschuldigende vinger gewezen richting moslim-extremisten. Tot duidelijk werd dat de door de politie gearresteerde dader van de schietpartij een blonde Noor is.

De verwarring in de media was tastbaar. Het plaatje klopte ineens niet meer. Tot er geruchten begonnen rond te zingen over het feit dat de dader een rechts-extremist was. Ook dat bleek later toch weer niet de hele waarheid.

Als drenkelingen grepen commentatoren zich dan ook bijna opgelucht vast aan het vermoeden dat de man een christen-fundamentalist zou zijn met –jawel– sympathie voor de Nederlandse PVV. Blijkbaar wil niemand geloven dat een ogenschijnlijk gezond iemand, die geboren en getogen is in het welvarende West-Europa, tot die gruwelijke dingen in staat is zoals er in Noorwegen zijn gebeurd. Er moet een ideologische reden zijn, willen we als moderne mensen de cirkel weer rond kunnen krijgen.

Voor iedereen die niet direct betrokken is bij dit drama zijn er trouwens, ook al is er nog veel onduidelijk en is het nog onmogelijk definitieve conclusies te trekken, veel lessen te trekken uit het gebeurde. Deze bijvoorbeeld dat niet iedere aanslag in de wereld zomaar bijgeschreven kan worden op de rekening van de islam.

En hoewel het nog maar de vraag is in hoeverre de schutter christen is, of zich christen noemde, is het zeker niet uitgesloten dat ook mensen die zich tooien met de christennaam tot gruwelijke dingen in staat zijn. Dat heeft de geschiedenis ons wel geleerd.

Het is daarbij volstrekt overbodig te zeggen dat dit soort daden totaal en onvoorwaardelijk verwerpelijk zijn, door wie, op wie en uit welke motieven ze ook gepleegd worden.

Alles overziend, past ons als christenen voorzichtigheid en bescheidenheid. Niet te snel anderen oordelen en veroordelen. Die taak is voorbehouden aan de overheid, niet aan individuen. Onze opdracht is geen andere dan voorbede doen voor en meeleven met die talloze mensen die zo plotseling in diepe rouw en onpeilbaar verdriet zijn gestort.