Geen WikiLeaks uit het land van de houyhnhnms
De lezers van Jonathan Swifts ”Gullivers reizen” (1726) doen niet alleen de landen met reuzen en lilliputters aan, maar ook het land van de houyhnhnms. De wat? Ja, de houyhnhnms, paarden met meer verstand en wijsheid dan mensen.
Al snel ontdekt Gulliver hun hoogstaande karakter. Vriendschap en gulheid zijn de hoogste deugden.
Gulliver merkt ook dat ze niet kunnen liegen. Zijn gastpaard kan het zich niet voorstellen dat iemand woorden zou misbruiken om iets te zeggen dat niet waar is.
Meer nog, deze houyhnhnms zeggen alleen iets als ze zeker weten dat het waar is. Het uiten van veronderstellingen zien ze als morsen met taal. Redetwisten en muggenziften, het is aan de paarden niet besteed.
Wat wij ”van gedachten wisselen” noemen, komt bij deze verstandige paarden ook niet voor. Zodra de bewijzen voor een stelling zijn geleverd, wordt het gesprek beëindigd. Niks oeverloze discussies.
Of diplomaten het in zo’n land gezellig hebben, kun je je natuurlijk afvragen. Recepties om je netwerk uit te breiden zijn er niet. Swift rept met geen woord over ook maar enige ambassade bij de houyhnhnms.
Het ligt dus voor de hand dat WikiLeaks weinig vanuit het land van houyhnhnms kan laten lekken. Schandalen zijn er niet, dus gericht klokkenluiden is onmogelijk.
Maar ook met het doelloos dumpen van karrenvrachten ambtsberichten dienen de Wiki’s de waarheid niet. Niet dat deze informatie zelf onwaar is. Dat EU-voorzitter Van Rompuy de missie in Afghanistan heeft opgegeven, is waarschijnlijk gewoon een feit – hoe gênant het ook is dat het naar buiten komt. Maar deze praktijk van het lekken zelf is niet ethisch. Zo wist de Amerikaanse ambassadeur in Duitsland iemand in de top van de FDP-partij die nogal makkelijk praatte. Tijdens de coalitieonderhandeling najaar 2009 nodigde hij hem een paar keer uit. Doel: praten over de formatie.
Uit de gelekte telegrammen blijkt dat Washington behoorlijk goed op de hoogte werd gehouden van de voortgang. Washington was natuurlijk vooral geïnteresseerd in de plannen van FDP-leider Westerwelle als beoogd minister van Buitenlandse Zaken. Het was bekend dat hij voorstander is van het opruimen van kernwapens, en dat heeft steevast Amerika’s belangstelling.
Of de FDP’er alleen koffie kreeg of mogelijk meer, hij was in elk geval zeer loslippig. Twee weken geleden bleek dat hij de geheimen van de formatie rechtstreeks had doorgebriefd. Clinton en Obama luisterden mee aan de onderhandelingstafel. Niet via geheime zenders, maar gewoon met koffie (en wat erbij).
Amerika’s nieuwsgierigheid is wel voor te stellen. Toen de FDP ver voor de verkiezingen als coalitiepartner werd genoemd, schreven diplomaten al telegrammen met daarin hun inschattingen over Westerwelles opstelling als mogelijk minister van Buitenlandse Zaken tegenover de VS.
Maar die FDP-medewerker begaf zich met zijn loslippigheid toch wel in een schemergebied. Tegenover zijn partij was het zuiverder geweest als hij de Amerikaan had gezegd: „Mochten we uw kernwapens kwij willen, dan laten we dat wel weten.” Maar ja, de ijdelheid. Amerikanen zijn er meesters in om mensen met hapjes en drankjes op hun gemak te stellen. Niemand zal trouwens ooit van de loslippigheid vernemen.
De houyhnhnms kennen ook geen coalities, dus ook daarover valt niets te lekken. Maar vertrouwelijke informatie bestaat overal waar een overheid zich voor het welzijn van de onderdanen inzet.
Door WikiLeaks weten we nu dat er bij Katwijk aan Zee een belangrijke kabel vanuit Amerika Europa binnenkomt. Kan meneer Assange ons vertellen wat het nut van deze wetenschap is? Dat er kabels in de oceaan liggen, is geen geheim. Maar zodra ook een terrorist weet waar ze liggen, maakt die transparantie ons kwetsbaar.
De overheid heeft –als Gods dienares– de taak de veiligheid van de burgers te beschermen. Om dat goed te doen, is een intern proces noodzakelijk. Je hoeft geen paard te zijn om te begrijpen dat dit in het belang van ons allen is.