Nu, vier jaar later, heeft hij er bijna zestig. Ze lopen en liggen in groepjes in een ruime stal met stro in Noord-Brabant, vlak bij ’s Hertogenbosch. Zomers grazen ze overdag buiten – als het niet regent. Hun ogen zijn donker, de wimpers lang, de plukken haar op hun kop ruig. Een kitten graaft een kuiltje vlak naast de poten van een kameel, doet zijn behoefte en maakt het kuiltje netjes weer dicht.

Smits (27) houdt de dieren voor de melk. „Kamelenmelk is gezond” (zie kader). Hij wilde daar meer onderzoek naar doen en zag er toekomst in, dus vroeg hij voor zijn afstudeerscriptie de gemeente Den Bosch of hij een paar kamelen mocht neerzetten op een braakliggend stukje gras. De gemeente dacht dat hij een grapje maakte. Omdat hij bleef aandringen, kreeg Smits uiteindelijk toestemming.

Overheidsinstanties weten intussen nog steeds niet goed wat ze aanmoeten met de kamelenmelkerij in Brabant, de enige in Europa, vertelt pr-medewerker Isabelle Bierens (22). Want wat voor dier is een kameel nu eigenlijk?

De soort in Brabant zijn dromedarissen, ze hebben één bult. Ze geven weliswaar melk, maar zijn daar zuiniger mee dan een koe. Om te beginnen zijn de vrouwtjes pas op hun vierde jaar vruchtbaar. Ze zijn dertien maanden drachtig. Het kalf blijft vervolgens een jaar bij de moeder; wordt het eerder weggehaald, dan stopt de melk. In de tijd dat de kameel gemolken kan worden, houdt ze altijd ongeveer de helft van de melk vast voor het kalf. Ze geeft 6 liter per dag, in plaats van de 10 die ze bij zich heeft. Een dromedaris kan wel tot haar 25e melk geven.

Om rendabel te zijn, zou Kamelenmelkerij Smits 120 dieren moeten hebben. De meeste dromedarissen in de stal komen van de Canarische Eilanden, vertelt Bierens. „Een deel komt uit dierenparken in Duitsland, Frankrijk en Spanje. We mogen ze alleen in Europa kopen.” Een ritje met boot en vrachtwagen kost zo’n 8000 euro per kameel.

Over belangstelling heeft de kamelenmelkerij niet te klagen. Media in binnen- en buitenland maakten de afgelopen jaren melding van de bijzondere Brabantse boerderij. Gemiddeld komen er wekelijks vijftien groepen toeristen kijken, waarbij de periode september tot en met juli het hoogseizoen vormt. Bezoekers krijgen een presentatie, een rondleiding en proeven kamelenmelk. Ook de kinderfeestjes die er worden georganiseerd, zijn populair.

Hoe kan het woestijndier overleven in een kikkerland? „In de woestijn maken kamelen overdag een temperatuur van 60 graden mee, en ’s nachts zakt die naar min 15”, zegt Bierens. „Ze kunnen hun eigen lichaamstemperatuur regelen; die blijft tussen de 36 en 41 graden. Hier ook.” Ze krijgen kuilgras, hooi, stro, krachtbrokken, mineraal- en zoutbrokken en water, en daar doen ze het prima op, stelt Bierens. Hard brood bleek niet goed voor de melk. Stress heeft ook invloed op de melkafgifte.

Een kameel kijkt om het hoekje van een houten schot. „Dat is Chantal”, gebaart Bierens. „Een aandachtstrekker.” Ze lacht. Ze kent alle dieren bij hun naam.

Kamelen zijn heel slim en hebben een goed geheugen, vertelt ze. „Als ze hier binnenkomen, zijn ze schuw, vermagerd, trappen en spugen ze. Belangrijk is dat je hun respect wint. Daar gaan we dan ook mee aan de gang. De kamelen die hier staan, zullen niet spugen.” Ze loopt langs de hekken. „Kamelen zijn liefdevolle beesten”, zegt ze. „Ze hebben allemaal maatjes. Zolang er een hengst tussen zit, krijg je geen ruzie. Een groep heeft één leider. Hier is dat een van de eerste drie kamelen, die bij de studentenflat stonden.” Drachtige dieren staan bij elkaar, samen met de hengst.

„Dit zijn de op hol geslagen pubers”, wijst Isabelle Bierens. „En dit zijn de krijsende baby’s. Hier is Nadine, mijn favoriet. Ze is een dochter van Chantal. Net als haar moeder kijkt ze onschuldig en doet ze ondeugend. Als iedereen al in de stal is, staat zij als enige nog buiten, en rent ze een rondje voor ze naar binnen gaat.”

Gezonde melk

• Kamelenmelk zou het afweersysteem versterken. Volgens de wereldvoedselorganisatie FAO is kamelenmelk gunstig voor mensen met suikerziekte: in de melk zit een insulineachtig eiwit, dat de suikerspiegel stabieler maakt.

• Kamelenmelk bevat ontstekingsremmende eiwitten en hypoallergene eigenschappen, waardoor de melk kan helpen bij de behandeling en/of het voorkomen van maag-darmklachten.

• Frank Smits doet samen met Wageningen Universiteit en Ziekenhuis Gelderse Vallei in Ede wetenschappelijk onderzoek naar de melk.

• Melk en andere producten, zoals bonbons en zeep, zijn te bestellen bij de kamelenmelkerij (tel. 073-7078087) of bij een van de verkooppunten in Nederland, zoals natuurwinkels. Voor adressen, zie Smits’ website.

www.kamelenmelk.nl