Sommige christenen zien een rechtstreeks verband tussen concrete gebeurtenissen en teksten in de Bijbel. Bij het instorten van de Twin Towers ging Openbaring 18 in vervulling: „Zij is gevallen, zij is gevallen, het grote Babylon…” In de huidige kredietcrisis horen zij „de kooplieden der aarde wenen, omdat niemand hun waren meer koopt.” Deze manier van uitleg leidt tot kortsluiting. Er zijn wel eens meer torens omgevallen en tijdens recessies klagen de handelaren altijd dat het nog nooit zo slecht geweest is.De onuitgesproken vooronderstelling is dat de Bijbel voorspellingen doet die letterlijk in vervulling gaan. Inderdaad zijn in het leven van de Heere Jezus verschillende oudtestamentische profetieën letterlijk vervuld; denk aan het dobbelen om Zijn kleed aan de voet van het kruis. Toch is het maar de vraag of dat ook voor de eindtijd zo zal zijn. Christus is immers de vervulling van de wet en de profeten. De hele heilsgeschiedenis concentreert zich in Zijn unieke persoon en werk. In Christus zijn alle profetieën vervuld. Er staan nog beloften in de Bijbel voor Israël en de volken, maar hun vervulling is de doorwerking van het koninkrijk van God dat met Christus is aangebroken.

De zestiende eeuw was een periode van oorlogen en geruchten van oorlogen, de islam was nog nooit zo ver doorgedrongen in het hart van Europa. In 1529 stonden de Osmaanse legers voor de poorten van Wenen. Velen waren er met Maarten Luther stellig van overtuigd dat de eindtijd was aangebroken.

Johannes Calvijn was voorzichtiger; hij wilde de uitleg van Daniël niet betrekken op gebeurtenissen uit zijn tijd, zoals dr. M. A. van den Berg in zijn proefschrift aantoont. Wel vond Calvijn het Bijbelboek een grote troost voor de vervolgde protestanten in Frankrijk; Christus regeert vanaf de troon en alleen Zijn koninkrijk heeft echt toekomst.

Profetie is veel meer dan toekomstvoorspelling; het is Gods Woord voor verleden, heden en toekomst. De kerk is geroepen om profetisch te spreken door het Woord op de tijd te betrekken en de tijd vanuit het Woord te doorlichten. Dat is echter iets anders dan het opstellen van een spoorboekje voor de eindtijd.

Kaartenhuis
Nuchterheid is geboden, maar dat neemt niet weg dat christenen anders kijken naar het wereldtoneel dan hun seculiere buren. Er is meer dan de zichtbare en tastbare wereld van oorzaken en gevolgen. Christenen vragen zich af: Wat zit hier achter? Hoe plaats je de tegenwoordige wereld in het licht van de toekomende eeuw?

Het is opmerkelijk dat juist de gebouwen van het wereldhandelscentrum, het World Trade Center in New York, die symbool stonden voor de kapitalistische markteconomie, als een kaartenhuis in elkaar gestort zijn. Een paar jaar later storten de financiële markten ineen en verdampen miljarden. Er is geen oorzakelijk verband tussen die twee, maar toch. Wat heeft het te betekenen? Hoe moet je de crisis duiden?

De kredietcrisis is het gevolg van een soort piramidespel. Bankiers en politici zeggen dat het geld verdampt, maar dat is niet waar. Er is geld uitgegeven dat er helemaal niet was of waar geen echte waarde tegenover stond. Het is niet ondenkbaar dat de crisis leidt tot een ontwaarding van al het geld. De waarde van dollars en euro’s kan opeens heel betrekkelijk zijn. Dat maakt onzeker en in die onzekerheid zoeken mensen steun.

Wie scherp ziet, ontwaart meer haarscheurtjes in de muren van het westerse bastion. Het klimaat blijkt onbeheersbaar en waarschijnlijk zullen natuurrampen de komende jaren in aantal en intensiteit toenemen. De mens heeft het deels aan zichzelf te wijten.

Door de medische wetenschap lijkt het alsof nieuwe ziekten altijd beheersbaar zijn. Toch waarschuwen epidemiologen voor een pandemie. Als bijvoorbeeld het vogelgriepvirus zich mengt met menselijke griepvirussen, kan de griep dodelijk worden. Doordat de wereld een dorp geworden is, zal het virus zich snel kunnen verspreiden en dat zou volgens sommige specialisten wereldwijd tot meer dan 180 miljoen slachtoffers kunnen leiden.

De politieke verhoudingen van dit moment wijzen niet op de komst van een wereldoorlog, maar toch is de nucleaire dreiging groter dan ooit, doordat steeds meer landen de beschikking krijgen of willen krijgen over kernwapens. Niet voor niets is Israël zo beducht voor het nucleaire programma van Iran. Je moet er niet aan denken dat een atoomwapen in handen komt van terroristen. Toch is een nucleaire terroristische aanslag niet ondenkbaar, bijvoorbeeld als terroristen gebruik maken van een ’vuile bom’, waarin radioactief of chemisch materiaal verwerkt wordt.

Hitler
Christenen zijn niet geroepen tot doemdenken, maar zij zien, als het goed is, wel scherper dan de wereld hoe kwetsbaar alles is en dat elke zelfgecreëerde veiligheid uiteindelijk schone schijn is. Wie wil dat zien? De mens is een meester in het verdringen van zijn angsten. Natuurrampen, hongersnoden, pestilentiën en oorlogen confronteren hem met zijn machteloosheid en vergankelijkheid.

De Heere Jezus noemt juist deze zaken als Hij met zijn discipelen spreekt over de eindtijd. „Gij zult horen van oorlogen, en geruchten van oorlogen […] er zullen zijn hongersnoden, en pestilentiën, en aardbevingen in verscheidene plaatsen”, (Mat. 24:6 en 7).

Deze tekenen staan wel in een bepaald verband. Christus waarschuwt Zijn leerlingen dat zij zich niet moeten laten verleiden. In tijden van crisis staan steeds mensen op die beweren dat zij de messias zijn. Zij zullen velen verleiden.

Denk aan de periode na de Eerste Wereldoorlog. De Spaanse griep eiste in 1918 meer dan 50 miljoen slachtoffers. De grote economische crisis was het gevolg. Toen stond Adolf Hitler op en zei: „Ik ben de Führer, volg mij.” Helaas hebben veel christenen die antichristelijke macht niet onderkend en hebben ze zich laten verleiden door de schone schijn. Zo zullen er steeds valse christenen en antichristelijke machten zijn; verleidende geesten.

Zoals bij elke crisis in de geschiedenis moeten christenen ook nu waakzaam zijn. Zij moeten zich niet door de waan van de dag laten meeslepen en zich overgeven aan een veelbelovende ideologie. Die waakzaamheid is belangrijker dan de vraag of het einde nu echt dichtbij is. De eindtijd is al met Pinksteren begonnen.

Sommige christenen verwachten dat er een persoonlijke antichrist zal opstaan. Paulus spreekt in 2 Thessalonicensen 2 over de openbaring van de mens der zonde, de zoon des verderfs. Het lijkt te gaan om iemand die zich in het laatste stadium van de wereldgeschiedenis als een nieuwe wereldleider zal openbaren. Het zou echter ook om een bepaald(e) type mens kunnen gaan, de mens die zichzelf verheft boven al wat God genaamd wordt.

In de brieven van Johannes wordt de antichrist uitdrukkelijk genoemd. Daar staat: „Gij hebt gehoord dat de antichrist komt.” De Amerikaanse presbyteriaanse hoogleraar Benjamin B. Warfield merkt in een artikel in 1921 terecht op dat Johannes daarmee niet zegt dat het ook zo zal zijn. Johannes corrigeert die gedachte juist door te stellen dat de antichrist er nu al is, dat er vele antichristen zijn en dat ieder die loochent dat Jezus de Christus is bij de antichristen hoort. Warfield verzet zich daarmee tegen een al te letterlijke exegese die destijds in de evangelische stroming gebruikelijk was en die tot op de dag van vandaag doorwerkt.

Bevalling
Bij het onderscheiden van de tekenen van de tijd moeten de leerjongeren van Christus niet te veel letten op de rampen die in de wereld plaatsvinden. Zij kondigden de komst van Christus wel aan, maar ze zullen zich ook steeds op verschillende manieren herhalen. De leerjongeren moeten wel alert zijn dat ze zich niet door antichristelijke machten laten verleiden.

Christus zegt: word niet verschrikt. Al deze dingen moeten plaatsvinden, maar nog is het einde niet. Laat je niet afleiden door alles wat er in de wereld gebeurt. Houd het oog gericht op de voortgang van de zending, want alle volken moeten het evangelie van het koninkrijk horen. Blijf letten op Israël, want voor Zijn volk heeft God in het laatste der dagen nog bijzondere zegeningen beloofd.

Als er rampen en onheilen over de aarde gaan en als alle zekerheden wankelen, is maar één plaats veilig: de schuilplaats van de Allerhoogste. Alle rampen en onheilen zijn ”beginselen der smarten”. Het zijn de eerste geboorteweeën van een nieuwe hemel en een nieuwe aarde. Zoals een man zijn vrouw bij de bevalling terzijde staat, zo zegt Christus tegen zijn gemeente: Nog even volhouden, je bent er bijna.