„We hebben onze lessen uit de Libanonoorlog geleerd”

In augustus 2006 moest het Israëlische leger een gevoelige klap incasseren. Ondanks hevige bombardementen en de inzet van enkele tienduizenden soldaten, lukte het niet de Libanese Hezbollahbeweging de nekslag toe te brengen. Een onderzoekscommissie concludeerde later dat de legerleiding vooral op het gebied van planning had gefaald. Volgens prof. Martin van Creveld, emeritus hoogleraar militaire geschiedenis aan de Hebreeuwse universiteit in Jeruzalem, laat het leger met de operatie in Gaza zien dat het de lessen uit de Libanonoorlog ter harte heeft genomen. „Alles is veel beter gepland. Er is intensief geoefend. De hulpdiensten zijn beter georganiseerd. Mede daardoor vallen er zo weinig slachtoffers.”

„Dat was in Libanon wel anders”, vervolgt de van oorsprong Nederlandse wetenschapper. „De luchtmacht deed het goed. Maar op de grond was het hopeloos. Alles ging verkeerd. Het leger aarzelde te veel. De inlichtingendienst functioneerde niet goed en de verdediging van de burgerbevolking was niet op orde.”

Over de rechtvaardiging van de oorlog in Gaza wil Van Creveld zich niet uitspreken. „Ik ben met Machiavelli en Von Clausewitz van mening dat je oorlog en legitimiteit niet met elkaar moet verbinden. Het draait uiteindelijk om politiek, strategie en mensenlevens. Waarbij de strategie bij mij vooropstaat.”

De Joodse onderzoeker gaat ervan uit dat de doelen die de Israëlische strijdkrachten zich hebben gesteld ook worden bereikt. „Er zal een einde aan de raketbeschietingen komen. Daar heb ik persoonlijk belang bij, want mijn dochter en kleinzoon wonen binnen de reikwijdte van de projectielen. Waarschijnlijk zullen er ook maatregelen worden genomen om de smokkel van nieuwe wapens te voorkomen. Helemaal uitroeien kun je het niet.”

Begint het schieten over een tijd dan weer van voor af aan?

„Dat hoeft niet. Kijk maar naar Hezbollah. Die heeft in 2006 zo’n harde klap gehad dat hij nu doodsbang is om iets te ondernemen. Normaal gesproken zou een oorlog in Gaza één grote provocatie voor Hezbollah moeten zijn om een tweede front te openen. Maar toen er drie raketten vanuit Libanon op Israël werden afgeschoten, wisten ze niet hoe snel ze hun betrokkenheid moesten ontkennen.”

Enkele Israëlische bewindslieden hebben gezegd dat het uiteindelijke doel van de oorlog de vernietiging van Hamas is. Is dat mogelijk?

„Het is wel mogelijk, maar of het ook wenselijk is, is maar de vraag. De ervaring laat zien dat als dergelijke organisaties ineenstorten, er andere komen die nog extremer zijn. We hadden in Libanon en Gaza de PLO. Die plaats is respectievelijk door Hezbollah en Hamas overgenomen.

Als je alle Hamasleiders doodt en je bezet alle machtscentra, dan betekent dat het einde van Hamas. Maar het betekent ook bezetting – en dat willen de meesten in Israël niet.”

Terecht?

„Als er een bestand komt, is die gedachte terecht. Als dat er niet komt, de oorlog gaat maar door en we bezetten Gaza niet, dan tonen we weer dezelfde aarzeling en hetzelfde onvermogen tot besluitvorming.”

Hoe voorzichtig opereert het Israëlische leger in Gaza?

„Misschien wel té voorzichtig. Laten we de zaak eens omdraaien. Toen wij ons in 2005 uit de Gazastrook terugtrokken, landde nog geen 24 uur later de eerste raket op Israël. Als wij toen 10 procent van de vuurkracht die we nu gebruiken hadden ingezet, was deze ellende allemaal vermeden.”

De wereld riep al na de eerste dag dat Israël buitensporig geweld gebruikt.

„Ik verwijs weer naar het voorbeeld van Hezbollah. Ze zijn uiterst benauwd voor een Israëlische tegenaanval. Wij hebben onze rust aan de noordgrens juist te danken aan het feit dat we niet proportioneel te werk zijn gegaan.”

Brengt deze zoveelste uitbarsting van geweld een oplossing voor het Israëlisch-Palestijns conflict niet verder weg dan ooit?

„Het is de vraag of er een oplossing is. Met Libanon hebben we ook geen oplossing gevonden. Maar we bestaan wel naast elkaar. Ik heb jaren geleden al gezegd, toen de veiligheidsmuur nog niet eens bestond, dat we een grote muur om de Palestijnse gebieden moeten bouwen, ons terug moeten trekken en ervoor zorgen dat er geen raketten meer worden afgeschoten. Dat is niet ideaal, maar het is altijd beter dan bloedvergieten.

Verwacht u een tweede front in het noorden van Israël?

„Nee. Het schietincident aan de Syrische grens telt niet mee. Er is altijd wel een gek die aan het schieten slaat. Dat is geen reden voor oorlog. En Libanon zit niet te wachten op een tweede pak slaag.”

„We hebben onze lessen uit de Libanonoorlog geleerd”

Buitenland

RD.nl in uw mailbox?