Een overwinning voor heel de wereld

Het Huis van Afgevaardigden toonde vorige maand leiderschap in het gevecht tegen wereldwijde armoede door de Jubilee Act aan te nemen. Dankzij deze wet kan de schuld van een groot aantal ontwikkelingslanden worden kwijtgescholden. Ondanks de huidige schuldenverlichting leiden nog te veel arme kinderen onnodig honger of krijgen geen onderwijs. Veel arme landen dragen hun toch al schaarse middelen af aan multilaterale banken, in plaats van daarmee hun eigen behoeften te bekostigen.

Terecht heeft de internationale gemeenschap de vinger gelegd bij deze moderne variant van apartheid, en gereageerd met schuldkwijtschelding. Onrechtvaardige schulden leveren ontwikkelingslanden over aan de macht van rijke landen. Laten we kinderen in Afrika en Azië sterven aan ziekten die te genezen zijn? Ontnemen we hun de mogelijkheid om naar school te gaan en beperken we hun kans op werk, alleen maar om daarmee de illegale leningen van hun voorouders af te betalen?

Bij de internationale schuldencrisis denk ik direct aan ons buurland Lesotho. Veel inwoners kunnen zich niet eens basisvoedingsmiddelen veroorloven. De aidsepidemie heeft het land in z’n greep, maar het benodigde medicijn is voor velen onbereikbaar.

Geen keus De situatie in Lesotho toont aan hoe schulden en extreme armoede leiden tot een regelrechte crisis voor met name kinderen. Op de kinderafdelingen van ziekenhuizen dienen moeders medicijnen toe en helpen ze hun kinderen zoals een verpleegster of arts dat in mijn land Zuid-Afrika doet. Ze hebben geen keus: Lesotho telt slechts zes kinderartsen op 800.000 kinderen.

Een derde van de kinderen in Lesotho gaat niet naar school. Intussen is het schuldaflossingsbedrag net zo groot als de totale onderwijsbegroting van het land. In plaats van te investeren in gezondheidszorg en onderwijs, lost Lesotho -met 2 miljoen inwoners en een externe schuld van 647 miljoen dollar- z’n schuld af aan de ontwikkelde wereld.

Wereldwijd lijden miljoenen van de allerarmsten onder honger en ziekte omdat de broodnodige middelen hun land uitstromen in de vorm van schuldaflossingen. Tegelijkertijd komen veel landen, zoals Lesotho, niet in aanmerking voor schuldverlichting, omdat de huidige initiatieven niet zijn gebaseerd op het armoedeniveau of de behoeften van een land.

Veel van deze schulden zijn het gevolg van leningen die zijn verstrekt aan corrupte regimes; leningen die nooit zijn aangewend ter ondersteuning van de bevolking. Zo betaalt Zuid-Afrika nog steeds geld terug dat werd gebruikt voor het in stand houden van het apartheidssysteem. De Jubilee Act roept op tot onderzoek naar dubieuze schulden van dit soort landen, zodat de vraag kan worden beantwoord of dit geld terecht is ’verschuldigd’.

Jubeljaar De strijd voor schuldkwijtschelding is een voortgaande morele campagne waarbij religieuze leiders uit de hele wereld elkaar vinden in het Bijbelse principe van het jubeljaar: alles behoort toe aan God. Mijn eigen anglicaanse gemeenschap geeft al geruime tijd steun aan schuldenverlichting, en noemt de schulden die als een verstikkende last op de allerarmsten drukt „een moreel schandaal.”

Diverse christelijke organisaties hebben president Bush aangemoedigd om de Jubilee Act te ondersteunen. Ook paus Benedictus XVI heeft opgeroepen tot een „voortgaande en versnelde” schuldkwijtschelding voor de armste landen.

Nu het wetsvoorstel bij de Senaat ligt, kan de Amerikaanse overheid er met de Jubilee Act toe bijdragen dat landen in Afrika en Azië hun eigen middelen voortaan daadwerkelijk kunnen inzetten voor eigen ontwikkeling. Zodra uitgebreide schuldkwijtschelding een feit is, zal -net als bij het einde van de apartheid- deze overwinning niet alleen de onze zijn, maar toebehoren aan de hele wereld.

De auteur is anglicaans emeritus aartsbisschop van Kaapstad, Zuid-Afrika.

Een overwinning voor heel de wereld

Opinie

RD.nl in uw mailbox?