Het HagaZiekenhuis oefende dinsdag met een cyberaanval ter voorbereiding op de top. „De oefening was heel nuttig”, zegt Mijke Bol, woordvoerder van het HagaZiekenhuis. „Op papier hebben we beschreven wat we doen bij een crisis. Maar nu doorliepen we de crisissituatie met het team dat tijdens de NAVO-top dienst heeft.”

Dinsdagmiddag, na de oefening, „realiseerden we ons dat een hack enorme impact kan hebben op elke afdeling van het ziekenhuis”.

Bij een cyberaanval dringen hackers het systeem van het ziekenhuis binnen. Dit kan ervoor zorgen dat het ziekenhuispersoneel niet meer bij de digitale zorgdossiers van patiënten kan. Dan wordt dus het hele ziekenhuis geraakt; bijvoorbeeld is dan niet meer in te zien welke medicijnen een patiënt nodig heeft.

De oefening in het HagaZiekenhuis was leerzaam, zegt Bol: „Het frist je geheugen op. Na de oefening liepen we met een gerustgesteld gevoel de deur uit.”

Belangstelling

Wat als NAVO-baas Mark Rutte acute medische hulp nodig heeft of Trump doelwit wordt van een terroristische aanslag? Ook daar oefende het HagaZiekenhuis al mee. „We hebben enkele weken geleden getraind met het scenario dat een prominent delegatielid op de spoedeisende hulp wordt binnengebracht.”

Verder kan tijdens de NAVO-top de druk op de spoedeisende hulp toenemen, omdat er meer mensen in de stad zijn. „Daarom hebben we tijdens die dagen extra personeel ingepland”, aldus Bol.

Ook het Haaglanden Medisch Centrum (HMC) oefende extra vanwege de NAVO-top. „Het World Forum is bij ons om de hoek”, zegt Rins van Kouwen, woordvoerder van het HMC. „De oefenscenario’s zijn net echt. We oefenen regelmatig met wat bij een calamiteit nodig is: wie doet wat en wie heeft welke rol?

We staan meer in de belangstelling, maar de voorbereiding is niet anders dan anders. Den Haag is sowieso een stad waar grote evenementen plaatsvinden. Bij een crisissituatie is het de bedoeling dat je scherp blijft. Protocollen liggen klaar voor wat zich kan aandienen.”

Gerustgesteld

Als een noodsituatie de doorgaande zorg van het ziekenhuis belemmert, treedt het Ziekenhuis Rampen en Opvangplan (Zirop) in werking. „De eerste stap in een crisis is het inventariseren wat het effect is op de zorg. Of het nu een cyberaanval is, een aanslag of een situatie met veel slachtoffers, de vraag is wat we nu moeten doen om zorg te kunnen blijven verlenen”, legt Bol uit.

Zirop-situaties zijn bekend in ziekenhuizen; hier wordt het hele jaar door voor getraind. „Dan weten medewerkers hoe te handelen in nood. Ook moet in het geval van Zirop iedereen bereikbaar zijn, of het nu dag of nacht is.”

Bereikbaarheid

Het HMC en het HagaZiekenhuis houden rekening met de verminderde bereikbaarheid in Den Haag. Patiënten worden daarvan op de hoogte gesteld via social media, posters en de website van ziekenhuizen.

„We sms’en patiënten drie dagen van tevoren dat ze rekening moeten houden met extra reistijd. Collega’s die niet per se naar het ziekenhuis moeten komen, werken thuis”, vertelt Van Kouwen. „Dat zijn onder andere kantoormedewerkers van hr en communicatie”, aldus Bol.

Adres

In de week van de top speelt het woonadres van patiënten en van artsen en verpleegkundigen mee. Sommige straten in Den Haag zijn afgesloten, waardoor iemand niet of moeilijk bij het ziekenhuis kan komen. „Wanneer patiënten met een niet-urgente operatie het ziekenhuis kunnen bereiken, plannen we die in.”

Afspraken die niet tijdens die week fysiek hoeven plaats te vinden, gaan volgens Bol telefonisch. Het betreft bijvoorbeeld afspraken op de polikliniek, waar mensen terechtkunnen voor kleine behandelingen en controles waarbij geen opname in het ziekenhuis nodig is. „Medewerkers moeten van elkaar weten wie waar woont. Dan weten we wie het ziekenhuis tijdens de week van de top in geval van nood kan bereiken.”