„Naar sectie”, „voorpagina”, „artikel”, „artikel”, klinkt een Vlaamse vrouwenstem in rap tempo. Het is maandagmiddag. RD-abonnee Rik Dunsbergen is met zijn vrouw Marieke vanuit woonplaats Doorn naar Apeldoorn gekomen om te demonstreren hoe hij, als blinde, het Reformatorisch Dagblad leest. En om uit te leggen welke problemen hij ondervindt bij andere websites en apps. Zijn telefoon is aangesloten op een groot scherm. Drie mensen die zich bezighouden met de ontwikkeling van de nieuwe RD-website kijken mee.

De voorpagina van de digitale krant van maandag staat op het scherm. Links bovenin staat het RD-logo en rechts boven een beknopte weersverwachting. Daar tussenin staan een afbeelding van de glazen koets met wat tekst erbij en een kernachtige samenvatting van het commentaar van die dag. Maar dat ziet Dunsbergen niet. In 2011 raakte hij in enkele maanden vrijwel blind door de ziekte van Leber, een erfelijke aandoening die de oogzenuwen aantast.

En dus is hij afhankelijk van de spraakfunctie op zijn telefoon, die alle tekst hoort voor te lezen. Maar op dit moment zegt de Vlaamse stem niet meer dan: „artikel”, „artikel”. Als Dunsbergen verder swipet, wordt niet het voorpagina-artikel voorgelezen, maar wordt de bladzijde ongewild omgeslagen. Op de pagina Kerk en Godsdienst worden niet alle koppen voorgelezen.

Lees ook

Tjarda Struik is beroemd als bijna blinde burgemeester

Vervelend

„Dit is niet gebruiksvriendelijk”, vat Dunsbergen samen, met gevoel voor understatement. En juist daarom is hij vandaag hier. Want de zestiger, die voor zijn ziekte de afdeling in- en verkoop van een bedrijf in isolatiematerialen runde, blijft graag op de hoogte van het nieuws. „Het is vervelend als je weet dat je dingen mist. Bijvoorbeeld de korte nieuwsberichten en het beroepingswerk. In mijn omgeving ken ik anderen die hier last van hebben, maar niet aan de bel trekken.”

„Verhelderend”, vinden de webontwikkelaars het om te zien waar Dunsbergen tegenaan loopt, ondanks de verbeteringen die zij al hebben doorgevoerd om de toegankelijkheid van de app te vergroten. „We zijn ons er steeds meer van bewust hoe belangrijk het is dat iedereen onze producten kan gebruiken, ook mensen met een visuele beperking. Dit onderwerp vraagt blijvend onze aandacht.”

„Het is vervelend als je weet dat je dingen mist, bijvoorbeeld de korte nieuwsberichten en het beroepingswerk” - Rik Dunsbergen, blinde RD-abonnee

Cookies

Niet alleen in de app van het RD, ook op veel andere websites en apps ervaart Dunsbergen problemen doordat hij niet kan zien. „Cookies zijn vaak echt een drama om weg te klikken. Informatie zoeken op internet laat ik vaak aan mijn vrouw over.”

Vanaf medio 2025 zouden deze problemen niet meer voor moeten komen. In dat jaar gaat de Europese Toegankelijkheidsrichtlijn (EAA), na bijna vijftien jaar voorbereiding, in. Die regelt onder meer dat websites goed te gebruiken moeten zijn voor mensen met een visuele beperking. Zo moet een blinde of slechtziende zelfstandig een vliegticket kunnen bestellen of kunnen internetbankieren.

Bedrijven komen ook daadwerkelijk in beweging, ziet Jan Jaap Slobbe. Hij is projectmanager bij Accessibility, een dochteronderneming van Bartiméus, die zich sinds 2001 inzet voor een toegankelijke samenleving. „Banken en verzekeraars bijvoorbeeld zijn druk aan het inventariseren wat ze moeten veranderen om te voldoen aan de normen van de EAA.”

Slobbe kan legio voorbeelden noemen van zaken die niet goed geregeld zijn voor blinden en slechtzienden. „Een veelgemaakte fout is een tekort aan contrast. Lichtblauwe letters op een witte achtergrond zijn niet goed leesbaar voor mensen die verminderde gezichtsscherpte hebben.” Het is „echt winst” dat de EAA bedrijven gaat dwingen werk te maken van toegankelijkheid, zegt Slobbe. „Ook mensen met een beperking moeten volwaardig en zelfstandig mee kunnen doen.”

Voor abonnee Dunsbergen, en duizenden anderen met hem, is digitale toegankelijkheid ontzettend belangrijk. „Mijn zicht ging achteruit toen ik achter in de veertig was. Ik heb nooit braille geleerd. Digitaal heeft de toekomst, werd me verteld. Daarom ben ik direct op een cursus gegaan die blinden leert omgaan met een mobiele telefoon. Destijds, in 2011, hoorde ik bij de eersten, nu volgen jaarlijks honderden mensen deze cursus.”

En hoewel het niet altijd van een leien dakje gaat, is de telefoon een prachtig hulpmiddel, benadrukt Dunsbergen. „Ik kan zelfstandig appen, mailen, bellen, mijn agenda beheren en de Bijbel lezen.” Dat laatste doet hij wel liever samen met zijn vrouw, voegt Dunsbergen toe. „In die voorleesfunctie zit geen emotie. Ik luister liever naar de rustige stem van mijn vrouw.”