Omdat supermarkten steeds meer schade ondervonden van de diefstal van winkelwagentjes, werd in 1985 een gulden als onderpand ingevoerd. Een karretje zit met een slot vast aan een rij met andere boodschappenwagentjes. Door een muntstuk in een sleuf te duwen, schiet het slot los. Tijdens de coronacrisis werden de sloten afgeplakt om besmetting via muntgeld te voorkomen. Veel eigenaren van supermarkten lieten dat zo na de pandemie, zonder dat het aantal diefstallen of misbruik van wagentjes toenam. Bij Albert Heijn werd het zelfs landelijk beleid. Sinds kort is dat ook bij Jumbo het geval.

Jumbo Sperling heeft inmiddels al enige tijd ervaring met de vrije karren, vertelt eigenaar Coen Sperling. De jonge ondernemer runt een van de drie supers in het Zuid-Hollandse Ouddorp. In de zomer, als het dorp overspoeld wordt door toeristen, is het dubbel zo druk in de winkel. De populaire 1400 vierkante meter grote supermarkt die op zondag gesloten is –„en dat blijft zo, zolang ik de eigenaar ben”– trekt veel publiek dankzij een grote eigen parkeerplaats en een diversiteit aan streekproducten. „In 2022 hebben we de winkel verbouwd en tegelijk nieuwe karretjes zonder slot aangeschaft. Dat bevalt uitstekend. Steeds minder mensen hebben contant geld op zak en dan komen ze naar de servicebalie voor een muntje. Dat kost de klant en ons extra tijd. Dit werkt veel efficiënter.”

Volgens Sperling is sinds het afschaffen van het muntsysteem, diefstal van winkelwagentjes niet noemenswaardig toegenomen. „Dat zijn er nu hooguit vijf per jaar. Mensen die zoiets doen laten zich ook niet tegenhouden door een slotje. Die ene euro hebben ze er wel voor over. Als er een karretje wordt meegenomen, gebeurt dat vaak uit baldadigheid. Die wordt later ergens in een sloot gevonden. Zodra dat bij mij gemeld wordt, haal ik hem op. En als een zwerver er een meeneemt om te gebruiken vind ik dat ook niet zo’n probleem. Als hij die na verloop van tijd maar weer schoon terug brengt.”

Een serieuzer probleem is de diefstal van de kunststof winkelmandjes. „Blijkbaar zijn die thuis handig te gebruiken als opbergbox. Per jaar raak ik er tussen de 100 en 200 kwijt; een schade van rond de 2000 euro. En ze voorzien van een alarmlabel is ook een flinke investering. Natuurlijk is het pure diefstal. Aan de andere kant staat ons logo er op. Dat is dan weer gratis reclame.”

Annelies („liever niet met mijn achternaam in de krant”) runt een eigen supermarkt, maar winkelt ook even bij de concurrent. „Voor de vergeten boodschappen”, legt ze uit. Ze is dolblij dat het gesleep met muntjes eindelijk voorbij is. „Vaak vergeet je contant geld mee te nemen.”

Nelleke Herweijer uit Dirksland doet boodschappen bij de Jumbo omdat haar kinderen in Ouddorp op school zitten. „De euro die je dan standaard bij je hebt, gebruik je ook wel eens voor andere dingen en dan moet je bij de super naar binnen om een muntje te vragen. Een karretje zonder slot is ideaal.” En helemaal te spreken is ze over de verschillende soorten winkelwagentjes bij Sperling. „Ze hebben hier bijvoorbeeld een type kar met plek voor een maxi cosi. Een gouden vondst”, vindt de moeder van acht kinderen.