De afgelopen jaren was er sprake van flinke prijsstijgingen voor voedsel. Om dat concreet te maken zijn de cijfers van marktonderzoekbureau Gfk wellicht illustratief. Deze organisatie houdt maandelijks bij wat een denkbeeldig mandje met 55 dagelijkse boodschappen (appels, melk, brood) kost. Halverwege 2023 (de meest recente publicatie) bleek het totaal op de kassabon 12 procent hoger te liggen dan halverwege 2022.

Inmiddels lijkt er aan die reeks van voortdurende prijsverhogingen een einde te zijn gekomen. En in januari zijn er sowieso altijd veel voordeelacties, bijvoorbeeld één plus één gratis.

Fietstochtjes

Maak gebruik van dergelijke aanbiedingen: dat is een advies dat eigenlijk alle lezers die reageerden op een oproep voor tips om goedkoop te eten geven. Het is een eenvoudige manier om geld te besparen. Een lezer vertelt de aanbiedingen van een aantal winkels in de gaten te houden. Zo fietst ze wekelijks de aanbiedingen af.

Kanttekening van deze zelfde lezer: daar zal niet iedereen tijd voor hebben. Wie dat wel heeft zou ook eens fietstochtjes in de buurt kunnen maken met een paar euro’s op zak om te kijken of er hier of daar langs de weg groente of fruit wordt aangeboden. Ook bij volkstuinen kun je soms voordelig je slag slaan.

Een tip die herhaaldelijk gegeven wordt is om de groenten van het seizoen te eten. Die zijn sowieso goedkoper, want ze komen veelal uit Nederland en hoeven dus niet van ver aangevoerd te worden. Dat scheelt transport- en opslagkosten. Voor wintergroenten als kool, peen, bieten en pastinaak geldt bovendien dat ze goed vullen, merkt een lezer op. Dat is mooi meegenomen in de winter. Met Nederlandse groenten hoef je niet per se een Hollandse maaltijd op tafel te zetten. Witte kool, winterpeen en prei zijn een mooie basis voor nasi. Zin in curry? Dat gaat prima met winterpeen en sperziebonen uit de diepvries.

Winterpeen

Een prijsbewuste lezeres breekt een lans voor de markt. Volgens haar ben je voor groenten en fruit in de supermarkt vaak duurder uit. Haar tip: houd op de markt de aanbiedingen in de gaten en gebruik die als basis voor het weekmenu. Sommige groenten zijn eigenlijk in alle seizoenen goedkoop, bijvoorbeeld winterpeen.

Deze lezeres is ook alert op kortingsstickers in de supermarkt. Probeer te ontdekken wanneer die op de producten worden geplakt, adviseert ze, en stem daar je winkelbezoek op af. Volgens haar is brood bij veel supermarkten ’s avonds vanaf zeven uur met korting te krijgen. De smaak is er niet minder om, maar het scheelt wel veel geld.

Haar menutip is om elke week een keer een restjesdag te houden. Als je op andere dagen steevast wat extra kookt, heb je na een paar dagen genoeg voor een extra maaltijd.

Wie een tuin of balkon heeft, kan eenvoudig zelf veelgebruikte kruiden (peterselie, bieslook, lavas) verbouwen, in de volle grond of in potten. Wie wat meer ruimte heeft, kan bijvoorbeeld een braam, framboos of wijnbes planten voor gratis vers fruit in de zomer (en misschien voor jam).

Pastasaus

Dingen zelf maken is ook een vaker genoemde manier om geld te besparen. Bijvoorbeeld pastasaus op basis van gehakt, tomaten, tomatenpuree en bouillonblokjes. Een lezeres schrijft dat ze altijd een flinke hoeveelheid maakt en de rest bewaart. Bijvoorbeeld om er op een andere dag met water en eventueel een extra bouillonblokje tomatensoep van te maken.

Wie inspiratie zoekt voor goedkope maaltijden kan terecht bij het Voedingscentrum. Op de website van deze voorlichtingsorganisatie staan bijvoorbeeld vijftien gezonde budgetrecepten (gemiddelde prijs: 1,50 euro per persoon).

Dat zijn wel allemaal maaltijden zonder vlees of vis. Dat is nu eenmaal in veel gevallen het duurste onderdeel van de maaltijd, zoals lezers in hun reacties ook herhaaldelijk verwoorden.

Een lezeres zegt –vanwege de vitaminen en de eiwitten– wel een voorstander van het eten van vlees te zijn. Maar dat hoeft niet elke dag. Ze wisselt vlees af met peulvruchten, die ook veel eiwitten bevatten en goed vullen.

Een andere lezeres zegt dat de maaltijden gevarieerder zijn geworden zijn sinds ze studenten in huis heeft. Een favoriet en goedkoop recept is shakshuka (zie het recept op pagina 48). De jongere kinderen in haar gezin kiezen het zelfs op hun verjaardag. En het is heerlijk vleesloos.

Aardappels, sperziebonen en frikandel

Voor 5 personen: 1 kg aardappel, 1kg sperziebonen (uit de diepvries), 4 frikandellen (uit een grootverpakking), zout naar smaak.

Schil de aardappels, snijd ze in blokjes, bak ze gaar en bruin in een ruime hapjespan, breng op smaak met zout. Kook de sperziebonen volgens de aanwijzingen op de verpakking gaar. Snijd de frikandellen in plakjes. Bak ze bruin in een koekenpan. Hussel alles door elkaar. Lekker met frietkruiden en mayonaise.

Prijs: circa 0,70 euro per persoon

(recept van Janneke Droog)

Broodschotel van de amish

Voor 4-6 personen: 4 eieren, 1 el mosterdzaad, 700 ml melk, 1 ui, 200 g geraspte kaas, 5 sneetjes (oud) brood, 150 g ham, kip of vis, snufje zout.

Kluts de eieren met de melk los. Snipper de ui. Snijd de sneetjes brood in stukjes. Snijd ham, kip of vis fijn. Meng alle ingrediënten, behalve de helft van de kaas, door elkaar. Schenk het mengsel in een ingevette quichevorm. Strooi de rest van de kaas erover. Bak de schotel 40-45 minuten in een op 180 graden Celsius voorverwarmde oven.

Wij eten dit regelmatig. Het recept komt uit eenboek met amishgerechten. Het is heel simpel te bereiden en zeer voedzaam. Brood kopen wij vrijwel altijd via de too good to go-app. Uien en kaas hebben we standaard op voorraad. De eieren zijn van onze eigen kippen.

Het aantal hamblokjes verdubbel ik altijd wel.

Prijs: circa 1-2 euro per persoon

(recept van Hanneke van Dam)