VS tegen akkoord met bufferzone in Gazastrook
Na een bestand van een aantal dagen wordt er weer gevochten tussen Israël en Hamas. Volg de laatste ontwikkelingen van de oorlog in Israël via dit liveblog.
Advertentie
De Verenigde Staten zullen zich verzetten tegen de invoering van een bufferzone in de Gazastrook die de oppervlakte van het gebied zou verkleinen, meldt Matthew Miller, de woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken.
Israël zou het met verschillende Arabische landen hebben gehad over een bufferzone aan de Palestijnse kant van de grens. Zo’n zone moet na de beëindiging van het huidige conflict voorkomen dat aanvallen vanuit Gaza Israël nog kunnen raken.
Maar Miller stelt dat het voor de VS een „leidend principe” is dat het Palestijnse gebied in de nasleep van de oorlog niet kleiner wordt. „Als zo’n bufferzone zich binnen Gaza zou bevinden, gaat dat tegen dat principe in en verzetten we ons daartegen.”
Op meerdere treinstations in Nederland wordt donderdagavond weer actiegevoerd voor de situatie in de Gazastrook. Verschillende pro-Palestijnse bewegingen en Israël-kritische organisaties houden dan sit-ins.
De actievoerders willen een staakt-het-vuren en een einde aan de bombardementen door Israël op Gaza. De acties zijn gepland om 18.00 uur op stations in Amsterdam, Utrecht, Rotterdam, Alkmaar, Enschede, Nijmegen, Almere, Zwolle, Eindhoven en Haarlem.
Donderdag wordt ook de eerste avond van het joodse lichtjesfeest Chanoeka gevierd. Op de Dam wordt de nationale viering gehouden. Er is dan ook kritiek op het gekozen moment van de acties.
Volgens een van de organisatoren hebben de acties niets te maken met de viering van Chanoeka. „We houden sit-ins altijd op dinsdagen of donderdagen omdat dan de drukste momenten zijn op treinstations”, zegt een woordvoerder van Sit-in for Palestine NL.
De Israëlische autoriteiten hebben volgens de organisatie Peace Now de bouw van honderden woningen in het bezette Oost-Jeruzalem goedgekeurd. Dat zou een uitbreiding van de omstreden nederzettingen betekenen. „Als er geen oorlog had gewoed, zou dit een hoop reuring opgeleverd hebben”, zegt Hagit Ofran van de Israëlische organisatie.
Peace Now is kritisch op de plannen voor 1738 woningen, waarvan de helft in Oost-Jeruzalem gebouwd moet worden. Hoewel de andere helft van de nieuwe buurt daarmee wel aan de Israëlische kant van de wapenstilstandslijn uit 1949 ligt, zijn de bouwplannen mede door de „strategische ligging” volgens de organisatie „vooral problematisch uit politiek perspectief”. De buurt zou tussen de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem in komen te liggen en daarmee Palestijnse gebieden doorkruisen, aldus Peace Now.
Om escalatie in het Midden-Oosten te voorkomen, zetten de Amerikanen een tot de tanden bewapende oorlogsvloot in. Schrikt het machtsvertoon aartsvijand Iran ook echt af?
Er komt als het aan de Europese Commissie ligt extra Europees geld voor de beveiliging van synagoges, moskeeën en kerken. Het geld is onderdeel van een reeks van maatregelen die de Europese Commissie woensdag versneld heeft voorgesteld om de toenemende polarisatie tegen te gaan.
De EU-landen en het Europees Parlement moeten het met de investeringen en voorstellen eens zijn. Maar volgens de Europese Commissie is er geen tijd te verliezen. Ze stelt vast dat de Europese samenleving in rap tempo verhardt en groepen mensen tegen elkaar opgezet raken. Vooral Joden en moslims zijn slachtoffer van toegenomen haatspraak en agressie. „Haat betekent een risico voor onze samenleving en democratie”, verklaart de Europese Commissie in het voorstel de ongerustheid en de haast waarmee het nu op maatregelen aandringt.
De Europese Commissie had aanvankelijk voor 2024 een programma gepland voor extra geld voor de beveiliging van vooral synagoges. Door de huidige escalaties komt de commissie hier nu al mee. Volgend jaar wil de commissie extra geld vrijmaken voor de beveiliging van religieuze plaatsen van allerlei gezindten. Daarbij zit ook een verhoging van 5 miljoen euro om de gevaren van antisemitisme tegen te gaan.
Na de aankomst van het tweehonderdste vrachtvliegtuig met wapens sinds 11 oktober heeft het Israëlische ministerie van Defensie bekendgemaakt dat er al meer dan 10.000 ton aan wapentuig is aangekomen. De oorlog met Hamas begon 7 oktober en vier dagen later arriveerde het eerste vliegtuig met nieuwe wapens voor het Israëlische leger. Het gaat volgens het ministerie om onder meer gevechtsvoertuigen, wapens, munitie, kogelwerende vesten, medische voorraden en andere zaken.
Veel spullen komen uit de VS, de voornaamste wapenleverancier en bondgenoot van Israël. De strijd barstte los na aanvallen van Hamasstrijders op Israëlisch grondgebied rond de Gazastrook. Israël begon toen aanvallen op die omheinde kuststrook. Daar is nu volgens internationale hulporganisaties 85 procent van de 2,3 miljoen bewoners ontheemd en is twee derde van het woningenbestand verwoest.
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft Israël gewaarschuwd dat „het een prijs gaat betalen die het niet meer te boven komt” als Israël probeert Hamasleden op Turks grondgebied te vermoorden. Erdogan reageerde op een vraag naar aanleiding van eerdere berichten in Amerikaanse media dat Israël alle Hamasleiders in alle landen wil gaan vermoorden zodra de gevechten in Gaza voorbij zijn.
Volgens Erdogan is Hamas een legitieme verzetsbeweging tegen de Israëlische bezetting, zoals de naam, Islamitische Verzetsbeweging, afgekort Hamas, aangeeft. De Turkse leider herhaalde dat Israël alle bezette gebieden moet teruggeven.
De omvang van de wreedheden die de Palestijnse terreurbeweging Hamas op 7 oktober tegen Israëliërs beging, was al genoegzaam bekend. Zeker nadat de Israëlische overheid ongecensureerde beelden had vrijgegeven van de brute aanvallen op die zwarte zaterdag. Nieuw beeldmateriaal en verklaringen van getuigen werpen echter nog een extra macaber licht op de gebeurtenissen.
Het Israëlische leger zegt onderzoek te doen naar de Israëlische beschietingen van dinsdag waarbij Libanese militairen in het zuiden van Libanon werden getroffen. Eén Libanese militair stierf, drie anderen raakten gewond.
Volgens Libanon werd een positie van zijn leger aangevallen door Israël. „De Libanese strijdkrachten waren niet het doelwit van de aanval”, meldt het Israëlische leger. Ook laat het weten het incident te betreuren. De betrokken Israëlische soldaten zouden uit zelfverdediging hebben gehandeld toen ze een „onmiddellijke dreiging” wegnamen vanuit „een bekend lanceergebied en observatiepunt” dat werd gebruikt door Hezbollah.
Die Libanese groepering, die Hamas steunt, en het Israëlische leger schieten in het grensgebied regelmatig over en weer sinds het uitbreken van de oorlog tussen Hamas en Israël op 7 oktober. Het geweld heeft meer dan honderd mensen het leven gekost. Nog niet eerder stierf er tijdens dit conflict een Libanese militair. Libanon is volgens de VN-vredesmissie in het land niet betrokken bij de strijd in de Palestijnse gebieden.
Advertentie
Francesca Albanese, de speciale VN-rapporteur voor de bezette Palestijnse gebieden, vindt dat niets „behalve pure waanzin” Israëls „bloedbad onder burgers” in Gaza kan rechtvaardigen.
In een bericht op sociale media, dat ze vergezelde van videobeelden van dode en zwaargewonde Palestijnse kinderen die medische behandeling krijgen op een ziekenhuisvloer, schreef Albanese: „Dit bloedbad onder burgers moet gestopt worden. Er is niets, absoluut niets (behalve pure waanzin) dat DIT kan rechtvaardigen.”
En: „Geen functionerende ziekenhuizen meer. Geen medicijnen meer. Geen woorden meer.”
De Amerikaanse senator Bernie Sanders heeft in een open brief aan zijn Democratische collega’s in de senaat gepleit tegen de 10,1 miljard dollar hulp die de Verenigde Staten op het punt staan aan Israël te geven. Woensdag neemt de senaat een wetsvoorstel voor 110 miljard dollar aan buitenlandse hulp, deels bestemd voor Israël, in behandeling.
„Ik geloof dat het gepast is om defensieve systemen te ondersteunen die Israëlische burgers beschermen tegen inkomende raketaanvallen”, schreef Sanders. „Maar het is absoluut onverantwoord om nog eens 10,1 miljard dollar aan onvoorwaardelijke militaire hulp te verstrekken die de regering-Netanyahu in staat stelt haar huidige inhumane militaire aanpak voort te zetten”, schreef Sanders.
Ook schreef Sanders, een democratische socialist van Joodse komaf, dat de aanpak van Israël „de meeste Amerikanen tegen de borst stuit” en dat Israël „in strijd met het Amerikaanse en internationale recht handelt en de vooruitzichten op duurzame vrede en veiligheid ondermijnt”.
Sanders werd de laatste maanden stevig bekritiseerd door zijn linkse aanhang omdat hij steeds geweigerd heeft tot een wapenstilstand in Gaza op te roepen. Ook heeft hij, eveneens tot ongenoegen van zijn achterban, sinds de aanval door Hamas op 7 oktober meermaals gezegd dat Israël het recht heeft zichzelf te verdedigen.
Ziekenhuizen in centraal en zuidelijk Gaza bevinden zich „op een breekpunt” en hebben moeite de toestroom van patiënten op te vangen te midden van de Israëlische aanvallen op Gaza. Dat zeggen vertegenwoordigers van Artsen zonder Grenzen (AzG) en de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) tegen het Amerikaanse ABC News.
Twee ziekenhuizen - het Al-Aqsa-ziekenhuis in het centrum van Gaza en het Nasser-ziekenhuis in het zuiden van Gaza - zeggen overweldigd te zijn en voorrang te moeten geven aan mensen met levensbedreigende aandoeningen, aldus medisch personeel van AzG. „In de afgelopen 48 uur arriveerden er meer dan 100 doden en ruim 400 gewonden op de eerste hulp van het Al-Aqsa-ziekenhuis”, zei AzG-teamleider in Gaza, Katrien Claeys, tegen ABC News. „Sommige patiënten werden meteen meegenomen voor een operatie.”
Volgens de WHO zorgt de medische staf voor twee tot drie keer zoveel patiënten als waarvoor de ziekenhuizen bedoeld zijn. De organisatie beschreef een „catastrofale situatie” in het Nasser-ziekenhuis met een overvolle afdeling spoedeisende hulp, patiënten die op de grond werden behandeld en een tekort aan zorgmedewerkers. Het aantal functionerende ziekenhuizen in Gaza is gedaald van 36 naar 18, aldus de WHO. Van die ziekenhuizen verlenen er drie alleen basale eerste hulp; de overige vijftien functioneren slechts gedeeltelijk.
Een tijdelijk staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas eindigde vrijdag vroeg, waarop Israël zijn bombardementen op Gaza hervatte. Israëlische grondtroepen opereren inmiddels „in en rond” Khan Younis, de belangrijkste stad in het zuiden van Gaza, bevestigde het Israëlische leger dinsdag. Sinds vrijdag hebben de Israëli’s volgens Palestijnse gezondheidsautoriteiten 1240 mensen in Gaza gedood.
Het gaat naar omstandigheden goed met de Nederlands-Israëlische Ofir Engel. Dat stelt zijn opa Jucha Engel dinsdagavond. Ofir Engel werd dinsdag zes dagen na zijn vrijlating door Hamas ontslagen uit het ziekenhuis in Tel Aviv. Hij komt, zo is de bedoeling, donderdag voor het lichtjesfeest Chanoeka naar huis.
Met ‘thuis’ bedoelt de opa thuis bij zijn familie in Israël, in de kibboets Ramat Rachel.
De Verenigde Staten leggen sancties op aan Israëlische kolonisten die Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever hebben aangevallen. Minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken zegt dat de maatregelen gelden voor iedereen die „de vrede, de veiligheid of de stabiliteit op de Westoever ondermijnt” en dus ook voor Palestijnen die Israëlische burgers hebben aangevallen.
De oorlog tussen Hamas en Israël heeft in de Gazastrook aan 16.248 mensen het leven gekost, meldden de lokale autoriteiten dinsdag. Dat zijn er ruim driehonderd meer dan maandag werd gemeld.
Kort daarvoor stelde Israël ook het aantal gijzelaars dat in Gaza vastzit naar boven bij. Het kantoor van de Israëlische minister-president Benjamin Netanyahu meldt dat er 138 mensen vastgehouden worden door Hamas, één meer dan tot nu toe werd aangenomen. Het gaat daarbij om iemand die eerder als vermist werd gemeld. Israël zegt dat de gijzelaars nog in Gaza zijn.
De Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft dinsdag familieleden ontmoet van de gijzelaars die worden vastgehouden in de Gazastrook. Hij vertelde hen dat het op dit moment niet mogelijk is om alle gijzelaars terug te halen. Volgens de Israëlische nieuwssite The Times of Israel reageerden de familieleden vijandig op Netanyahu’s woorden en kwam het tot felle aanvaringen.
Netanyahu sprak met de familieleden tijdens een bijeenkomst van het oorlogskabinet. Hij stelde dat de Israëlische troepen meteen iedereen zouden bevrijden als die optie er nu was. Veel van de aanwezigen zouden boos zijn geworden, omdat ze vinden dat Israël wel degelijk meer zou kunnen doen. Een van de familieleden zei dat het terugbrengen van de gijzelaars een hogere prioriteit zou moeten hebben dan het verslaan van Hamas.
De Israëlische krijgsmacht (IDF) is naar eigen zeggen in de zwaarste dag van gevechten tot nu toe verwikkeld, onder meer in de stad Khan Younis. Militairen zijn daar in direct gevecht en hebben „vele terroristen gedood”, zo staat op de website van de krijgsmacht.
De Israëlische generaal Yaron Finkelman zegt dat deze dinsdag de zwaarste gevechten zijn geleverd sinds het begin van de strijd, onder meer gezien het aantal mensen dat is gedood en het aantal aanvallen door de lucht. De gevechten zouden nog altijd voortduren, aldus het bericht dat eind van de middag (Nederlandse tijd) online verscheen.
De emir van Qatar heeft dinsdag in hoofdstad Doha de internationale gemeenschap ervan beschuldigd „de Palestijnen de rug te hebben toegekeerd”. Emir Tamim bin Hamad al-Thani noemde in een toespraak tijdens een bijeenkomst van de Gulf Cooperation Council het „een schande” dat het Israël „al twee maanden lang wordt toegestaan deze gruwelijke misdaden te begaan”.
De Noorse Vluchtelingenraad (NRC), een internationale organisatie voor hulp aan ontheemden, noemt de vele burgerdoden door de Israëlische aanvallen op de Gazastrook „een schandvlek op Israël en zijn bondgenoten”. Volgens NRC-voorzitter Jan Egeland is „de totale verwoesting van de Gazastrook een van de gruwelijkste aanvallen op een burgerbevolking van onze tijden en onze generaties. Landen die Israël steunen met de levering van wapens, moeten begrijpen dat de burgerdoden schande over ze zullen brengen”, aldus Egeland.
De Nederlands-Israëlische Ofir Engel is zes dagen na zijn vrijlating door Hamas ontslagen uit het ziekenhuis. De Israëlische krant Haaretz toont een foto van de 18-jarige samen met zijn ouders voordat hij het medisch centrum in Tel Aviv mocht verlaten.
Engel en zijn ouders zeggen tegen de krant dat ze hopen dat alle gijzelaars „vandaag nog” worden vrijgelaten, „zodat ze ook de warme zorg kunnen ontvangen die wij hebben gekregen”.
Praten over veilige zones voor burgers in de Gazastrook is nu onzin, zegt een woordvoerder van de VN-kinderrechtenorganisatie UNICEF. Het Israëlische leger heeft de strook op een kaart in hele kleine zones verdeeld en roept burgers op van de ene naar de andere zone te gaan, omdat het in bepaalde zones veiliger zou zijn. Volgens UNICEF-zegsman James Elder is dat niet waar en weet ook iedereen dat.
Die veiligere zones waar de Israëli’s op doelen, bestaan niet want „ze zijn eenzijdig zo benoemd, ze zijn niet veilig, niet humanitair, ze zijn niet mogelijk”. Er heerst volgens Elder totale onverschilligheid ten aanzien van het lot van vrouwen en kinderen in de Gazastrook.
Het Israëlische leger heeft dinsdag herhaald dat de bevolking de bevelen die het leger via pamfletten en internetberichten geeft, moet opvolgen, met name in Khan Younis. Dat is de tweede stad van de Gazastrook en daar worden de gevechten heviger sinds het einde van de wapenstilstand van een week op 1 december.
De situatie in de Gazastrook wordt „met het uur erger”, stelt de vertegenwoordiger van de Wereldgezondheidssituatie (WHO) in het gebied. „Overal vinden intensievere bombardementen plaats, ook hier in de zuidelijke gebieden, Khan Younis en zelfs in Rafah.”
WHO-functionaris Richard Peeperkorn zegt dat de humanitaire hulp die Gaza binnenkomt „veel te weinig is” en dat de WHO zich grote zorgen maakt over de kwetsbaarheid van de gezondheidszorg nu steeds meer mensen richting het zuiden trekken om Israëlische luchtaanvallen te ontvluchten.
De telecommunicatiediensten in de Gazastrook zijn gedeeltelijk hersteld. Het telefoon- en internetverkeer viel maandag volgens de Palestijnse provider Paltel uit door schade als gevolg van de oorlog tussen Israël en Hamas.
De diensten vielen maandag eerst uit in Gaza-Stad en andere noordelijke gebieden en uren later in heel de Gazastrook. Paltel meldt dinsdag dat bellen en internetten weer mogelijk is in het midden en zuiden van het dichtbevolkte kustgebied.
De telecommunicatie in Gaza is gedurende de oorlog al meermaals uitgevallen. Op die momenten kon alleen met de buitenwereld worden gecommuniceerd via satelliettelefoons en soms vanuit hoge gebouwen in het zuiden van Gaza met behulp van Israëlische simkaarten.
Israël heeft een systeem van pompen geïnstalleerd dat kan worden ingezet om het netwerk van tunnels van Hamas onder de Gazastrook onder water te zetten, meldt de Amerikaanse krant The Wall Street Journal maandag. Israël zou overwegen het ondergrondse gangenstelsel onder te laten lopen, om zo Hamasstrijders uit die tunnels te dwingen. The Wall Street Journal baseert zich op bronnen binnen de Amerikaanse regering.
De installatie van minstens vijf pompen, opgebouwd ongeveer anderhalve kilometer ten noorden van vluchtelingenkamp Al Shati, kan miljoenen liters zeewater per uur verplaatsen, waardoor de tunnels onder de Gazastrook binnen enkele weken onder water kunnen komen te staan, aldus het bericht.
Het is niet duidelijk of Israël overweegt de pompen in werking te zetten voordat alle door Hamas vastgehouden gijzelaars zijn vrijgelaten, schrijft The Wall Street Journal. Hamas heeft eerder aangegeven dat het die gevangenen heeft verborgen op „veilige plaatsen en in tunnels”.
Bij een Israëlische aanval op een woonblok in Gaza-Stad in de nacht van maandag of dinsdag zijn volgens nieuwszender Al Jazeera Arabic en het Palestijnse persbureau Wafa meerdere dodelijke slachtoffers gevallen. Volgens de media zijn er waarschijnlijk ook vrouwen en kinderen omgekomen bij de aanval. Hoeveel slachtoffers er precies zijn, is nog niet duidelijk. Het bericht kan niet worden geverifieerd.
Het gebombardeerde woonblok staat in de wijk Sheikh Radwan, in de buurt van het Kamal Adwan ziekenhuis, dat eerder ook het doelwit van bombardementen was.
Het Israëlische leger heeft in de nacht van maandag op dinsdag luchtaanvallen uitgevoerd op doelwitten in Libanon. In een bericht op X en Telegram zegt het leger dat het Hezbollah onder vuur heeft genomen. Dat zou zijn gebeurd in reactie op raketten die eerder op de dag vanuit Libanon naar Israël waren afgeschoten.
De beweringen van het Israëlische leger zijn niet onafhankelijk geverifieerd door buitenlandse media. Of er bij de jongste aanvallen slachtoffers zijn gevallen is niet duidelijk.
Afgelopen weekend voerden de Israëlische militairen en Libanese beweging ook al aanvallen op elkaar uit. Sinds de oorlog tussen Hamas en Israël in de Gazastrook bijna twee maanden geleden begon, is het ook in het grensgebied tussen Libanon en Israël regelmatig onrustig.
Voor elke dode Hamasstrijder in de Gazastrook zijn ongeveer twee burgers gedood, erkennen Israëlische militaire topfunctionarissen. Ze zeggen dat het Israëlische leger hoogtechnologische software inzet om te proberen het aantal doden onder niet-strijders te verminderen.
Volgens het gezondheidsministerie van Hamas heeft de militaire campagne van Israël, als reactie op de Hamas-aanval van 7 oktober, tot nu toe ongeveer 15.900 mensen het leven gekost, vooral vrouwen en kinderen. Volgens media zijn er 5000 Hamasstrijders gedood.
De hooggeplaatste functionarissen zeggen dat de cijfers min of meer kloppen. „Ik zeg niet dat het niet erg is dat we een verhouding van twee op een hebben”, aldus een van hen. Maar het gebruik van menselijke schilden zou deel uitmaken van de „kernstrategie” van Hamas. „Hopelijk zal de verhouding veel lager zijn in de komende fase van de oorlog.”
Het stijgende dodental onder burgers en de humanitaire crisis in Gaza hebben tot verontwaardiging geleid in een groot deel van de wereld. Het Israëlische leger begon de Gazastrook te belegeren met als doel Hamas uit te roeien na de ongekende aanval op Israël, waarbij 1200 mensen om het leven kwamen en ongeveer 240 personen werden gekidnapt.
Advertentie
