Nieuw keerpunt nodig voor vastgelopen economie
Op 15 augustus dit jaar liep ik, zoals elke week op dinsdag, woensdag en donderdag, de studio van BNR Business News Radio in, om kort na 12.00 uur de rubriek ”Macro met Boot en Mujagic” te presenteren. Boot is trouwens professor Arnoud Boot, die de maandagen en vrijdagen voor zijn rekening neemt.
In de studio tref ik de hoofdgast van die dag aan. Wie schetst mijn verbazing: de beste man lijkt als twee druppels water op Paul Volcker, tussen 1979 en 1987 voorzitter van de Fed, een legende. Dat riep leuke herinneringen op; ik heb het voorrecht gehad met hem vrijwel elk jaar sinds 2008 uitgebreid te spreken over economie en andere zaken. Wat zou ik hem graag nu spreken (Volcker overleed eind 2019).
De latere adviseur van president Obama was echter ook één van de vijftien mensen die in augustus 1971 betrokken waren bij één van de belangrijkste economische gebeurtenissen die plaatsvonden. Het was een ultrageheime bijeenkomst; het genomen besluit werd wereldkundig gemaakt op precies die 15 augustus, maar dan in 1971.
Uitzending
Goed, daar stond ik dan, op exact dezelfde dag dus. Maar daar houdt ‘toeval’ niet op. Ik was er dus voor de uitzending van ”Macro met Boot en Mujagic”. De allereerste uitzending ervan was op 5 september 2022. Op diezelfde dag, maar dan in 1927 werd, in de Verenigde Staten, niemand minder dan Paul Volcker geboren.
De genoemde geheime bijeenkomst en het besluit, genomen in augustus 1971, waren nodig omdat de economie was vastgelopen, wat op zijn beurt het gevolg was van een reeks onverantwoorde beleidskeuzes genomen in de jaren ervoor. Het was géén toeval! Zonder al te veel fantasie kunnen we stellen dat de economie anno 2023 ook vastgelopen is.
Recessie
Nee, ik heb het dan niet over het feit dat de groei op het moment laag en dalend is en de wereld flirt met een recessie. Dat is niets ongewoons, mindere tijden volgen goede tijden op en vice versa. Ik heb het over het feit dat de groei kwakkelt sinds 2008, dat de arbeidsproductiviteit (stijging ervan is de bron van welvaartstoename) in die tijd belabberd is geweest en verder afneemt en dat we thans, als uiting van die structurele achteruitgang, te kampen hebben met hoge inflatie die onze beleidsmakers niet voldoende kunnen bestrijden, een gevolg overigens van het besluit uit 1971.
Anno 2023 zijn de (economische) problemen ook groot. In 1971 waren het dus vijftien mannen, in een ultrageheime bijeenkomst, die het nieuwe tijdperk in gang zetten. Ik kan het niet helpen dat ik mij afvraag: is een herhaling, ruim een halve eeuw later, denkbaar? Wordt er gewerkt aan een nieuwe ultrageheime bijeenkomst, dat een nieuw keerpunt, het startschot van een nieuw tijdperk, zal blijken te zijn?
De auteur is hoofdeconoom bij OHV Vermogensbeheer.