Nederland heeft wel wat vooruitgang geboekt in de strijd tegen de zogenoemde ‘draaideur’, oordeelt de commissie in haar nieuwste jaarrapport over de staat van de rechtsstaat in de EU-landen. Zo moeten vertrokken ministers en staatssecretarissen twee jaar ‘afkoelen’ voor ze mogen lobbyen over zaken waar ze als bewindspersoon over gingen.

Dat alles moet gevallen als dat van minister Cora van Nieuwenhuizen voorkomen. Die ruilde het ministerie van Infrastructuur in voor de lobby van energiebedrijven. Bijna de helft van de Haagse politici gaat na zijn of haar afscheid werken als lobbyist, belangenbehartiger of iets soortgelijks.

Toch is op de nieuwe regels wel wat aan te merken, vindt de commissie. Doordat ze uitgaan van de individuele verantwoordelijkheid van bewindslieden zouden ze minder goed kunnen werken. Het dagelijks bestuur van de EU wijst er ook op dat de raad die politici aan een onafhankelijke commissie moeten vragen over hun lobbywerk niet bindend is, maar ze dat naast zich kunnen neerleggen. En van een ‘transparantieregister’ over lobbycontacten lijkt het ook niet snel te komen.

Het rapport gaat ook in op het toeslagenschandaal. Om dergelijke affaires te voorkomen, moet nog genoeg gebeuren, stelt de commissie. Regering, parlement en rechterlijke macht zijn daar nog volop mee bezig, constateert zij. De commissie tekende verder wat zorgen op over inperkingen op de vrijheid om te demonstreren.

Nederland krijgt vier aanbevelingen in het jaarrapport. De meeste EU-landen kregen meer huiswerk.