Het fictieve verkeersbord is geïntroduceerd door Nationale Vereniging de Zonnebloem. De vereniging zet zich al jaren in voor het vergroten van de toegankelijkheid in Nederland voor mensen met een lichamelijke beperking. Woordvoerder Alexander van Zijp: „In totaal hangen er 1500 posters door heel Nederland.” De posters bevat de boodschap: „Dit bord bestaat niet, maar het staat bijna overal”.

Hoe is het in Nederland gesteld met de toegankelijkheid voor mensen met een beperking?

„Niet goed. Wij deden daar onlangs onderzoek naar onder ruim 3000 mensen. Zo vindt alleen al 79 procent de straten en wegen in de eigen woonwijk niet toegankelijk genoeg. Dat komt dan doordat mensen hun vuilnis op de stoep zetten of auto’s parkeren nabij een kruising. In de openbare ruimte zouden rolstoelgebruikers zich net zo vrij moeten kunnen bewegen als iemand zonder beperking.

Choquerend was ook dat 73 procent van de ondervraagden regelmatig uitstapjes aan zich voorbij laat gaan. Na een check van de website van winkels of uitgaansgelegenheden zijn ze er niet gerust op dat alles goed is geregeld. Met zulke keuzes begint het sociaal isolement.”

Is er niet meer aandacht dan vroeger voor toegankelijkheid?

„Zeker. Maar zelfs als zaken best goed voor elkaar zijn, zoals in het openbaar vervoer, durven invaliden soms niet te gaan. Dat komt door ervaringen uit het verleden. Bijvoorbeeld omdat de lift op het station het een keer niet deed of omdat het invalidentoilet dienstdeed als opslag.”

Wat beoogt u met de campagne?

„We willen mensen bewust maken van het feit dat er een groep is die zich op veel plekken niet welkom voelt. Vaak speelt onbewust gedrag een rol. Men verspert de toegang voor invaliden door leenscooters of fietsen op het trottoir in plaats van in de stalling te zetten. Velen denken daar gewoon niet over na. Ik geloof niet dat mensen slecht zijn en zoiets bewust doen. Ondertussen is het wel de realiteit.

Toevallig bezocht ik deze week Amsterdam. Vlakbij het Vondelpark is daar een nieuwe brug gebouwd. Om er bootjes onderdoor te laten varen is de brug heel hoog. Maar nu kan iemand in een rolstoel de heuvel niet meer nemen.

Of neem een balie die is meestal afgestemd op mensen zonder beperking. Moet je vervolgens pinnen? Dan moet dat blind. Het is makkelijk om pinautomaten mobiel te maken. Dan kan iedereen zien wat ze doen.”

Een ander deel van het probleem is bejegening?

„Klopt. We willen ook bewustwording over de manier van benaderen van mensen met een beperking. Een bestuurslid van de Zonnebloem krijgt bijvoorbeeld nooit een menukaart uitgereikt als ze uit eten gaat. Ze heeft iets aan haar been, maar er mankeert haar toch niets aan haar hoofd?

Ook spreken mensen vaak automatisch de duwer van een rolstoel aan in plaats van de persoon zelf. Of men gaat heel hard praten. Behandel mensen met een beperking zoals je dat bij ieder ander zou doen.”

Welke tips heeft u om plekken toegankelijker te maken?

„Wil je bijdragen dan is mijn advies: vraag het aan een invalide persoon. Want zoveel mensen, zoveel wensen.

We toetsten eens een theater op toegankelijkheid. De ene mystery guest vond het overdreven dat ze vijf keer werd benaderd voor hulp. Een ander vond dat juist fijn. Behalve standaarddingen –zoals lage drempels en brede deuren– is er geen geldende regel die voor alle rolstoelgebruikers geldt.”

Alexander van Zijp, woordvoerder van Nationale Vereniging de Zonnebloem, over een nieuwe reclamecampagne