Vissersleed: golven slaan over het dek
Als jongen fietste ik zo nu en dan van Steenwijk naar Urk. Veertig kilometer heen, eenzelfde afstand terug. Uren kon ik op zaterdag langs de haven dwalen. Die Urkers hadden zich, ondanks jarenlange tegenwerking van de overheid, niet van hun eiland laten verdrijven. Ze lieten zich evenmin de vis van het brood eten.
Toen de Zuiderzee plaats moest maken voor polderland en het aantal visvergunningen drastisch beperkt werd, kozen ze massaal de Noordzee tot visgebied. Er werd fors geïnvesteerd, gemoderniseerd en vergroot. Er kwam een eigen visafslag die na korte tijd een gigantische omzet boekte. Heel Urk leek van de visserij te leven. In de hoogtijdagen telde de Noordzeevloot zeker 120 schepen en verdienden duizenden hun brood in de vis.
Inmiddels is de stormbal gehesen. De noodklok wordt geluid. Het is code rood. De hele Nederlandse visserijsector staat op punt van kopje-onder te gaan. Er voltrekt zich een heuse ramp.
Vissen moet je in het bloed en in de genen zitten. En ondanks zwaar en niet ongevaarlijk werk blijft de zee trekken. Zonen volgen hun vaders. Weliswaar niet allemaal, maar er is een voortgaande traditie. Van vergrijzing is geen sprake.
Vandaag staan de vissersgezichten op storm. Exploderende brandstofprijzen staan in geen verhouding tot de opbrengsten. Ondanks de recordprijzen voor hun vangst, moet er dik geld bij. En dan worden de vissers ook nog eens gedwarsboomd door de strenge regelgeving, de stikstofverwarring, brexit, vangstquotering en uitdijende zwaar gesubsidieerde windmolenparken, die van de zee een groot industrieterrein maken. De rapen waren gaar toen de Europese Unie na intensief gelobby van boosaardige Franse vissers een stokje stak voor de pulsvisserij. Daarin was flink geïnvesteerd. Het resultaat mocht er zijn: minder brandstofgebruik en betere bodembescherming. De sector stak geld in verduurzaming.
Moedeloos geworden door zo veel tegenwind, geven de vissers er massaal de brui aan. Ze houden het hoofd niet langer boven water en melden zich aan voor de saneringsregeling die de overheid heeft opgetuigd. Moderne schepen gaan naar de sloperij, waar grijper en breekijzer de rest doen.
Komt er een einde aan een generatieslange Nederlandse visserijgeschiedenis? De vismijn in Den Helder is al gesloten. Er is altijd golfbeweging geweest, ook in de visserij. Maar de golven slaan nu wel erg hoog over het dek. Geven de gevolgen van de Russische invasie onze visserij het laatste zetje? De olie wordt duur betaald. Maar de vis inmiddels ook.
