Die vraag is niet uit de lucht gegrepen. Want Israël maakt zich behoorlijk zorgen over een aantal recente ontwikkelingen in het Amerikaanse Midden-Oostenbeleid.

Om te beginnen volgt Jeruzalem de onderhandelingen tussen de Verenigde Staten en Iran over het omstreden Iraanse atoomprogramma met argusogen. Ondanks eerdere dreigementen van Trump aan het adres van Teheran bestaat de vrees dat beide landen een deal zullen sluiten die onvoldoende garanties biedt om de ontwikkeling van kernwapens een halt toe te roepen.

De overeenkomst die Trump deze week sloot met de Houthirebellen in Jemen over stopzetting van aanvallen op schepen in de Rode Zee, is in Israël eveneens slecht gevallen. De Israëlische regering was hier niet vooraf in gekend. Bovendien zijn Israëlische vaartuigen van het akkoord uitgezonderd en hebben de Houthi’s verklaard dat zij zullen doorgaan met het beschieten van de Joodse staat zolang de Gazaoorlog voortduurt.

Israël maakt zich ook zorgen over berichten dat Trump Amerikaanse goedkeuring van een Saudisch nucleair programma voor civiele doeleinden niet langer afhankelijk stelt van normalisering van de betrekkingen met Israël. Zijn voorganger Biden hield altijd strikt aan die eis vast.

Trump reist volgende week naar Saudi-Arabië, waar hij naar alle waarschijnlijkheid een miljardencontract voor de levering van Amerikaanse wapens tekent. Onduidelijk is of het staatshoofd ook over de nucleaire kwestie zal spreken en eventueel toezeggingen zal doen.

Dat alles maakt dat in de Israëlische pers met enige regelmaat commentaren verschijnen waarin Amerika wordt opgeroepen zich hard op te stellen richting de vijanden van Israël. The Jerusalem Post vroeg zich in een analyse zelfs openlijk af of „Biden een betere vriend voor Israël was dan Trump”.

Desondanks hoeft over die laatste vraag vooralsnog niet veel onduidelijkheid te bestaan en is Israël nog altijd beter af met Trump. Hoewel Biden hoogstpersoonlijk een bezoek aan Israël bracht na de gruwelijke aanslagen van 7 oktober 2023, stelde hij zich in het laatste jaar van zijn ambtstermijn steeds harder op richting de Joodse staat. Dat gebeurde vooral onder zware druk van zijn Democratische partijgenoten en tegen de achtergrond van de verkiezingscampagne.

Duidelijk is dat de Amerikaanse president ook ten aanzien van Israël vooral zijn eigen gang gaat

Trump ontving de Israëlische premier Benjamin Netanyahu kort na zijn aantreden in het Witte Huis. De president zette ook Hamas onder druk om een deal te sluiten over vrijlating van gijzelaars. En de publieke steunbetuigingen in Israël na zijn verkiezingen gaven ook uiting aan de opluchting onder de bevolking over uitslag van de Amerikaanse verkiezingen.

Tegelijkertijd is duidelijk dat de Amerikaanse president ook ten aanzien van Israël vooral zijn eigen gang gaat en meer dan zijn voorganger de voorwaarden voor de Amerikaans-Israëlische relatie dicteert. Daar zal Jeruzalem dan ook terdege rekening mee moeten houden.