In het Friese Wier staat een roze theaterkerk

Wie in de kerk van Wier –een dorpje in het noorden van Friesland met zo’n 200 inwoners– een kijkje gaat nemen, gelooft zijn ogen niet. De banken, de avondmaalstafel, het koorhek rond de preekstoel, alles is roze. Licht- of donkerroze, met hier en daar zwarte en witte accenten. De reden voor deze kleurstelling is simpel. Een schilder heeft het interieur in de jaren vijftig van de vorige eeuw in deze tinten beschilderd, omdat dit de kleuren waren die hij in voorraad had. „In veel oude Friese kerken zijn de oudere kleurstellingen weer aangebracht”, vertelt G. A. Bakker, directeur van de Stichting Oude Friese Kerken. „Maar in Wier is ervoor gekozen juist deze kleuren van zestig jaar geleden te behouden, omdat dit de laatste kerk is die wij als stichting hebben laten renoveren.”

In 2011 begon een grootscheepse renovatie van de kerk, die dateert uit de twaalfde eeuw. Kosten: ruim 800.000 euro. In september vorig jaar heropende staatssecretaris Zijlstra het bedehuis, dat nu vooral als theater en concertruimte dienstdoet. Onder het orgel werd een keuken met een bar aangebracht. Het oude baarhuisje bij de toren werd vervangen door een nieuw gebouwtje waarin de toiletten kwamen. Verder zijn alle vloeren vernieuwd en kreeg de kerk een nieuw verwarmingssysteem en een professionele licht- en geluidsinstallatie.

Sterfbed

De vader van Simy Sevenster was hier tot in de jaren zeventig kerkvoogd. De hervormde gemeente fuseerde in de oorlogsjaren met de hervormden in het nabijgelegen Sint Jacobiparochie, maar het kerkgebouw in Wier werd niet van de hand gedaan, vertelt Sevenster. Haar vader voelde zich tot zijn dood verantwoordelijk voor de kerk, het enige monument in het kleine dorp. Het verhaal doet zelfs de ronde dat hij zijn dochter op zijn sterfbed liet beloven dat zij de zorg voor de kerk op zich zou nemen. Maar daar is niets van waar, zegt Sevenster stellig.

Toch heeft ze zich de laatste jaren intensief met het voortbestaan van de kerk beziggehouden. Ze voerde samen met anderen uit het dorp actie om de renovatie van de grond te krijgen. En ze beheert de agenda van de Ioannis Theatertsjerke Wier, zoals de kerk nu heet. Concerten, theatervoorstellingen en tentoonstellingen, alles is mogelijk. Ook worden er weer rouw- en trouwdiensten gehouden in de kerk. Voor het eerst sinds het gebouw in 1983 werd overgedragen aan de Stichting Oude Friese Kerken.

Avondmaalsruimte

Behalve de kleurstelling en de kleurrijke werken van viltkunstenares Claudi Jongstra aan de muren valt de bijzondere indeling van het voormalige bedehuis op. De preekstoel staat rechts opzij, met een koorhek eromheen. Vooraan is een verhoging aangebracht, met opnieuw een hekwerk. Daarop staat de grote ovale avondmaalstafel met roze banken. Bakker: „Dit is een negentiende-eeuwse avondmaalstafel. Er moeten veel meer dergelijke tafels zijn geweest, maar dit is de enige tafel die in deze vorm in Friesland is bewaard gebleven.”

Details ter bestudering zijn er genoeg in de kerk. Informatie over de geschiedenis en de programmering te over. Maar waar zijn de kerkgangers gebleven? Sevenster: „In dit dorp is niemand meer kerkelijk meelevend. Dorpsbewoners zie je hier ook nu niet vaak. Ze hebben hun dorpshuis, dat voor 200.000 euro is verbouwd. En nu willen ze weer een nieuw dorpshuis bouwen. Zo veel lasten kan deze kleine gemeenschap niet dragen.”

Ioannis Theatertsjerke in Wier

Aan de buitenkant van de toren van de vroegere hervormde kerk in Wier is een astronomisch uurwerk bevestigd. Vorig jaar werd dit uurwerk grondig onder handen genomen door restaurateur Toine Daelmans uit Stiphout. Er kwam een nieuwe kast omheen met ontspiegeld glas. Het uurwerk werd gemaakt door onderduiker Fred Bruijn. Na de Tweede Wereldoorlog schonk hij het als dank aan het dorp Wier.

Tijdens de renovatie, die in 2011 van start ging, werd de haan op de toren opnieuw verguld. Bezoekers kunnen de toren op aanvraag beklimmen. Ook kunnen ze een kijkje nemen bij het orgel.

Iedere zomer is de kerk op zaterdagmiddag open van 13.30 tot 16.30 uur.

In het Friese Wier staat een roze theaterkerk

Kerk & religie

RD.nl in uw mailbox?