Ds. B. van der Heiden hoopt te blijven preken „alsof er niets veranderd is”

Van de 34 jaren dat ds. Van der Heiden de Gereformeerde Gemeenten diende, stond hij 24 jaar in twee gemeenten op korte afstand van elkaar: Hardinxveld-Giessendam en Alblasserdam. Het westen van Nederland is zijn natuurlijke omgeving, zegt de predikant. „Ik ben geboren in Rotterdam. Vanuit ons appartement in Alblasserdam kun je op heldere dagen die stad zien liggen. In deze regio voel ik me thuis.”

De binding met Rotterdam is nog steeds sterk, zegt ds. Van der Heiden, wijzend op enkele boeken in zijn studeerkamer over het leven in de Maasstad. „Het Rotterdam van vroeger had een totaal ander klimaat dan de stad nu heeft. In onze woonwijk, Charlois, waren de meeste mensen kerkelijk. Ofwel rooms-katholiek, ofwel gereformeerd. Het gezin waaruit ik afkomstig ben droeg een beetje een stempel, want we waren van de ‘zwartekousenkerken’. Daarover werd wat geringschattend gedaan.”

Voordat ds. Van der Heiden predikant werd, was hij onderwijzer in Rotterdam en schooldirecteur in Waardenburg. In 1975 kregen zijn vrouw en hij de leiding over het schippersinternaat Eben-Haëzer in Dordrecht, dat vanuit de Gereformeerde Gemeenten werd gestart. In die periode wist hij zich al geroepen tot het predikantsambt. Na twee keer eerder te zijn afgewezen, werd hij in 1979 toegelaten tot de predikantsopleiding van de Gereformeerde Gemeenten.

In de gemeenten die hij diende, zag ds. Van der Heiden hoe de statische maatschappij zoals hij die uit zijn jeugd kende –vader werkte in een bakkerij, later bij een margarinefabriek, terwijl moeder thuis voor het gezin zorgde– veranderde. „Het gezag van het Woord en het belang van de kerk stonden in mijn jeugd minder ter discussie dan nu. Ik heb ook de indruk dat het beter gesteld was met de kennis van de geloofsleer. Tegelijk moet ik erkennen op een leeftijd te zijn gekomen dat ik ontwikkelingen moeilijker kan meemaken. Zo moest ik wennen aan het idee dat de kerk hier in Alblasserdam een website zou krijgen. Maar ik heb me laten overtuigen.”

Jongeren

Ds. Van der Heiden heeft altijd bewogenheid gevoeld met jongeren. Tussen 1983 en 2007 was hij bestuurslid, waarvan geruime tijd voorzitter, van de Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten (JBGG). Dat de maatschappij van nu dynamischer is dan toen hij jong was, baart hem soms zorgen. „De verleidingen zijn groter. Waar wij vroeger eigenlijk alleen de bioscoop hoefden te mijden, ligt de zonde nu maar een paar muisklikken bij je vandaan.” Tegelijkertijd is er sprake van schijnbaar tegenstrijdige ontwikkelingen, constateert hij. „Het jeugdwerk wordt meer dan vroeger gedragen vanuit de breedte van ons kerkverband. Anderzijds doet het me verdriet dat bijvoorbeeld winterconferenties, die een jaar of twintig geleden meer dan goed bezocht werden, nu soms niet volgeboekt raken.”

De veranderde omstandigheden zorgden ervoor dat ds. Van der Heiden in de loop van de tijd meer nadruk ging leggen op een praktische insteek in de preek, zo zegt hij. „Ik probeer ook eenvoudiger te preken. Iedere predikant heeft denk ik wel de zorg of zijn preek landt bij de hoorders. Ik vraag me voortdurend af: Begrijpt de jeugd wat ik bedoel te zeggen? Tegelijkertijd hoop ik dat het niet bij luisteren alleen blijft, maar dat het Woord weerklank vindt in de harten van mensen.”

Tot zijn „grote vreugde” hoort de predikant nog altijd van jongeren en ouderen bij wie er sprake was van doorbrekend werk. „Dan vertellen mensen je dat ze verbroken werden vanwege hun zonden. Dat ze zicht kregen op een almachtige Christus voor een grote zondaar. Dat geeft blijdschap. De zaak van Christus gaat door. Dat was ook het centrale thema bij de afscheidsdienst vorige week dinsdag. „Die zal Mij verheerlijken”, God Zelf gaat door met Zijn werk. Ik ben maar een voorbijganger. Ik ben met veel kerkelijke zaken bezig geweest. Ook daarvoor is het bloed van Christus’ verzoening nodig.”

Doceren

Behalve bij het ambtelijke werk lag het hart van de predikant erg bij de Cursus Godsdienstonderwijs (CGO) van de Gereformeerde Gemeenten. Hij was zowel bestuurslid als docent dogmatiek van de opleiding. Zelfs vanuit Kampen, zijn derde gemeente, reisde hij wekelijks zo’n 300 kilometer heen en terug om in Dordrecht te kunnen doceren. „Ik onderging in die tijd een zware hartoperatie. Sindsdien ben ik niet meer helemaal de oude. Maar het doceren aan de CGO ben ik zo veel mogelijk blijven doen. Dat vond ik heerlijk. Ik heb al tegen CGO-directeur Mauritz gezegd dat nu ik wat meer tijd heb, hij me kan bellen om een invalles te geven.”

Afscheid nemen van het ambtelijk werk viel niet altijd mee, zegt ds. Van der Heiden. „De kerkenraad van Alblasserdam zei de laatste tijd bij bepaalde onderwerpen weleens: „Dominee, daar moet u zich maar niet meer mee bemoeien. Ze hebben gelijk. Maar dat was wennen. Toch stond er ook iets tegenover. Zaterdag hadden we een afscheidsbijeenkomst. Bijna de gehele gemeente is gekomen. Dat heeft mijn vrouw en mij goed gedaan. En zondag heb ik weer gewoon in Alblasserdam gepreekt. Alsof er niets veranderd was.”

Ds. B. van der Heiden

Ds. B. van der Heiden werd op 12 juni 1945 geboren in Rotterdam. In 1979 werd Van der Heiden, destijds ouderling in de gereformeerde gemeente in Dordrecht, toegelaten tot de predikantsopleiding aan de Theologische School in Rotterdam. In 1983 werd hij bevestigd in Woerden, zijn eerste gemeente. Daarna volgden Hardinxveld-Giessendam (1988), Kampen (1996) en Alblasserdam (2000). Vanwege onder meer zijn bestuurlijke werkzaamheden bij de Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten en de Cursus Godsdienst Onderwijs werd hij in 2007 benoemd tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Op 1 februari ging hij met emeritaat.

---

Ds. B. van der Heiden hoopt te blijven preken „alsof er niets veranderd is”

Kerk & religie

RD.nl in uw mailbox?