Prijsplafond energie voor dit jaar lijkt onhaalbaar
Burgers, bedrijven, Kamer en kabinet zijn bezorgd over de hoge energieprijzen. Een van de opties om in te grijpen, het instellen van een prijsplafond, is voor dit jaar echter waarschijnlijk onhaalbaar.
De Tweede Kamer voerde donderdag, kort voor Prinsjesdag, de druk op het kabinet nog eens op om in te grijpen voor dit najaar, om ervoor te zorgen dat mensen hun energierekeningen kunnen betalen. Jetten beloofde al afsluitingen van gas en elektra te voorkomen, maar veel fracties maakten duidelijk dat niet genoeg te vinden. Zij willen een ultieme poging van het kabinet om tot maatregelen voor dit najaar te komen.
Jetten erkende dat de energiecrisis „keihard inslaat bij mensen thuis en bij ondernemers.” Hij beloofde zijn best te blijven doen en „alles eruit te persen” om te kijken „wat er boven dat forse pakket voor 2023 mogelijk is” voor het najaar.
De bewindsman is „heel serieus aan het kijken” naar verschillende varianten van een prijsplafond voor gas en elektriciteit, zei hij. Verschillende organisaties bepleiten zo’n maximumbedrag voor energie. Zo ook PvdA en GroenLinks, die samen met een plan zijn gekomen voor een prijsplafond tot een bepaald gebruik. Het maximumtarief daarvoor zou dan gelijk worden gesteld aan dat van januari 2022. Jetten noemt deze variant „heel constructief”, omdat het voorkomt dat een prijsplafond tot hoger verbruik leidt.
Tegelijkertijd betwijfelt hij of een dergelijk plafond al in dit of het volgende kwartaal is in te voeren. Volgens Jetten past de maatregel wel „in de mix” van ingrepen waarmee het kabinet probeert de gasrekening voor huishoudens op de lange termijn betaalbaar te houden. Op korte termijn richt de minister zich op het voorkomen van afsluitingen.
Energieleverancier Vattenfall gaf woensdag tijdens een rondetafelgesprek met de Kamer aan in november of december een prijsplafond in te voeren. Eneco sprak van januari. Jetten zei donderdag „wat verbaasd” te zijn over die termijnen, omdat uit gesprekken die zijn ministerie met energiebedrijven voert, blijkt dat er meer tijd nodig is. Na de expertmeeting sprak Jetten met koepelorganisatie Energie Nederland. Ook die gaf aan dat het invoeren van een prijsplafondsysteem per 1 januari „wel heel ambitieus” is. Vooral voor de vele kleinere leveranciers zou het moeilijk zijn.
Goed idee
Oud-PvdA-leider Diederik Samsom, nu topambtenaar in Brussel, noemde het dinsdag in het AD „verstandig” als het eerste deel van de energierekening wordt gecompenseerd. „Dus bijvoorbeeld de eerste 1500 kilowattuur stroom en de eerste 1000 kuub gas die een huishouden verbruikt.”
CU-voorman Gert-Jan Segers sprak donderdag op Twitter van „een heel goed idee”, dat zijn partij zelf ook heeft voorgesteld. Snel te realiseren is het echter niet, stelt hij. „De Belastingdienst kon dit op korte termijn helaas niet uitvoeren.” De CU wil „de meest effectieve verlaging van de energierekening”, zei Segers deze vrijdag in de Volkskrant. „Dat kan wat mij betreft via een hogere belastingteruggaaf; een vast bedrag voor iedereen.”
Fonds
Eerder deze week lekte uit dat het kabinet werkt aan een fonds voor mensen die de energienota niet kunnen betalen. Een vorm van noodsteun die bij de ministeries op tafel ligt, is het verstrekken van kredieten, meldde De Telegraaf woensdag. Het kabinet zou energieleveranciers een lening verstrekken om misgelopen ontvangsten te kunnen opvangen als mensen hun rekening niet meer kunnen betalen.
Dinsdag, op Prinsjesdag, moet meer duidelijk worden over de aanpak die het kabinet kiest.