Ruim 49 miljoen dollar boete moet Alex Jones betalen. Een deel daarvan gaat naar Scarlett Lewis en Neil Heslin, de ouders van Jesse Lewis. De zesjarige jongen kwam in december 2012 om het leven tijdens een bloedbad op de Sandy Hook Elementary School in de plaats Newton, in de Amerikaanse staat Connecticut. De twintigjarige Adam Lanza schoot daar 26 mensen dood, waaronder twintig kinderen van zes of zeven jaar.

Alex Jones stelt echter dat dit hele drama in scène is gezet, om het grondwettelijk recht op wapenbezit ter discussie te stellen. Het bericht van 26 doden is volgens hem verzonnen. „Geroutineerde toneelspelers hebben in opdracht van de progressieve bende in ons land een stukje opgevoerd,” stelde Jones. Via zijn eigen nieuwskanaal op de website Infowars (met 1,4 miljoen bezoeken per dag tijdens hoogtijdagen van de site) verspreidde hij zijn versie van het verhaal. Impliciet zette Jones de treurende ouders weg als “leugenaars.”

Twin Towers

Het is niet het enige ingrijpende moment in de recente Amerikaanse geschiedenis waar Jones zijn eigen licht op laat schijnen. Noem één traumatisch nieuwsfeit in de afgelopen decennia en het is bijna zeker dat Jones heeft beweerd dat het niet is gebeurd – of in ieder geval niet zoals je denkt dat het is gebeurd.

Een paar voorbeelden: De bomaanslag op het Alfred P. Murrah Federal Building in het centrum van Oklahoma City in 1995. Volgens Jones zat Bill Clinton daar achter. Die kon deze terreurdaad gebruiken om de burgerlijke vrijheden in de VS in te perken. Een vergelijkbare theorie verkondigde Jones na de aanslagen van 11 september op de Twin Towers. Dat was niet het werk van moslim-terroristen maar van trawanten van president George W. Bush. Volgens Jones tenminste. En de bomaanslag tijdens marathon in Boston in 2013? Die zette de FBI in scène, aldus Jones.

Infowars was ook een van de belangrijkste bronnen van de Pizzagate-samenzweringstheorie. Hillary Clinton en andere Democraten zouden een netwerk van pedofielen runnen vanuit een pizzeria in Washington, DC. Enkele dagen nadat Jones zijn publiek had aangespoord om onderzoek naar deze misstanden te doen, kwam een man het restaurant binnen en vuurde een geweer af. De schutter vertelde later aan de New York Times dat hij had geluisterd naar de radioshow van Jones. Later verontschuldigde Jones zich bij de eigenaar van de pizzeria voor het rondbazuinen van leugens.

Vaccinatiecampagne

Naarmate zijn publiek groeide, zorgde Jones voor toenemende twijfel: niet alleen zouden ambtenaren en media de waarheid achterhouden, maar hij suggereerde dat tragische gebeurtenissen bewust in scène gezet werden voor snode doeleinden.

Tijdens de Covid-pandemie was Jones via Infowars een van de krachtigste bestrijders van de vaccinatiecampagne. Na de presidentsverkiezingen van 2020 was hij een van de belangrijkste ‘nieuwsdiensten’ die Trumps bewering onderschreef dat de verkiezingen waren ‘gestolen’.

Dit mengsel van halve waarheden, hele leugens en ongefundeerde beweringen legde Jones geen windeieren. De aanklagers presenteerden recent het bewijs van Jones’ eigen mobiele telefoon waaruit bleek dat Infowars in 2018 maar liefst 800.000 dollar per dag verdiende. Het gecombineerde vermogen van Jones en Infowars ligt volgens onderzoekers tussen de 135 miljoen en 270 miljoen dollar.

Natuurlijk was er ergernis over en verzet tegen de complottheoriëen die Jones verspreidde. Dat bleef echter vaak bij woorden. Maar voor de ouders van Jesse Lewis was de maat vol. Zij accepteerden niet dat Jones hen schaamteloos als „toneelspelers” wegzette. Tijdens het proces getuigden Lewis en Heslin over de intimidatie en de vele doodsbedreigingen die ze hebben ontvangen van mensen die Jones geloven. Zij eisten erkenning van hun verdriet en schadevergoeding van Jones die met zijn complotverhaal hun verdriet had verzwaard.

Na een langdurig proces en veel juridisch getouwtrek moest Jones toegeven dat hij jarenlang onwaarheden over de schietpartij in Sandy Hook had verspreid. Aanvankelijk probeerde hij nog weg te komen met de bewering dat hij „slechts uitdagende, kritische vragen” had gesteld. Bovendien zou hij bij elk bericht een soort disclaimer hebben geplaatst dat hij voor 98 procent zeker was dat hij de waarheid vertelde. Maar de rechter nam daar geen genoegen mee.

Mark Bankston, advocaat van de ouders van Jesse Lewis, dreef Jones in de hoek met zijn vraag: „Bent u het met mij eens dat er geen enkele massale tragedie, grootschalige bomaanslag of massaschietpartij is geweest in Amerika in de afgelopen vijftien jaar waarvan u niet hebt gezegd dat het fake was?”

Uiteindelijk veroordeelde een jury in de Texaanse stad Austin Alex Jones vorige week tot een mega-schadevergoeding van ruim 49 miljoen dollar.

Leugenfabriek

De uitspraak is overigens niet de enige tegenslag voor Jones. En ook niet de eerste. Nadat hij zijn hoogtepunt beleefde onder de eerste jaren van Trumps presidentschap kwam er in 2018 een omslag. Er kwam steeds meer druk op techbedrijven om haatzaaiende uitlatingen en schadelijke onwaarheden aan te pakken. Jones en Infowars werden niet langer getolereerd door Facebook, YouTube, Twitter en Apple.

Dat belemmerde Jones behoorlijk, maar volgens bewijsmateriaal dat in de rechtbank werd gepresenteerd, verdient hij nog steeds veel geld aan zijn leugenfabriek. Toch heeft Jones voor zijn nieuwsdienst Infowars recent faillissement aangevraagd. Critici zeggen dat hij dit heeft gedaan om onder de boete en schadevergoeding uit te komen. Desondanks zal hij naar eigen zeggen doorgaan met het verspreiden van „belangrijk nieuws.”

„Maar zelfs al zou hij stoppen, dan is toch het zaad van twijfel en leugens gezaaid en dat zal wortel schieten,” zegt Bobby Ross. „En het zorgwekkende is dat vooral betrokken christenen geneigd zijn dit soort complottheorieën te vertrouwen. Terwijl zij juist zeggen de waarheid lief te hebben.”

Het verontrust Ross zeer dat veel orthodoxe christenen in Amerika en Canada blindvaren op uiterst rechtse nieuwsplatforms, zoals bijvoorbeeld Breitbart waar de rechtsradicaal Steve Bannon een stevige vinger in de pap heeft, of kranten lezen als Epoch Times, waar de Chinese Falung Gong beweging achter zat. „Dat een krant een eigen visie heeft is prima, maar ze moet wel betrouwbaar nieuws brengen. Hier wordt de waarheid stelselmatig verdraaid.”