Hoe kon het in de Verenigde Staten, het gidsland van de westerse democratie, zo ver komen? En hoe is het mogelijk dat de machtigste man van het land zich zo heeft laten gaan? Ook al zou maar de helft van de getuigenissen kloppen, dan nog zijn de dingen die aan het licht zijn gekomen schokkend.

Lees ook

Commissie rellen Capitool wacht nog veel werk

Republikeinen denken daar echter totaal anders over. Veruit de meerderheid van hen gelooft niets van de bevindingen van de onderzoekscommissie. Volgens deze partijgenoten van Trump is het allemaal laster, nepnieuws, een gefabriceerd verhaal van een partijdige commissie, uitsluitend bedoeld om Trump in diskrediet te brengen.

Natuurlijk is het voor de hand liggend zich te verbazen over de kortzichtigheid en het ongeloof bij de Republikeinen. Eigenlijk is er maar één conclusie denkbaar: bij zoveel overtuigend bewijs moeten de Republikeinen wel ziende blind zijn.

En toch. Ook bij de onderzoekscommissie zijn kritische vragen te stellen. Daarbij gaat het niet alleen om de eenzijdige samenstelling. Er is meer. De commissie heeft er voor gekozen om zich vooral te richten op de rol van Trump. Dat is een keus met consequenties.

Die keus lijkt op zichzelf begrijpelijk, maar het gevolg is wel dat een aantal andere, grote vragen blijven liggen. Zo wordt er nauwelijks aandacht besteed aan de op zichzelf relevante kwestie of de veiligheidsdiensten en politie wel voldoende op de hoogte waren dat er rellen te verwachten vielen. Zo nee, hoe was het mogelijk dat ze dit niet wisten? Zo ja, waarom waren ze dan niet voorbereid? Een andere prangende kwestie is waarom politie en bewaking er niet in slaagden de rellen snel te beëindigen.

Door zich op Trump te richten, lijkt de commissie ook enkele sleutelfiguren te ontslaan van hun eigen verantwoordelijkheid. Voormalig procureur-generaal William Barr werd geprezen vanwege zijn getuigenis over Trump. Maar er is niet doorgevraagd waarom hijzelf in de aanloop naar de verkiezingen van 2020 de bezorgdheid onder Republikeinse kiezers over verkiezingsfraude aanwakkerde.

Hetzelfde gold voor campagneleider Bill Stepien, die zich tijdens de verhoren min of meer distantieerde van Trump. Dat leverde hem lof op. Maar er is geen enkele vraag gesteld over zijn eigen rol bij het rondpompen van de leugens over mogelijke fraude tijdens de campagne van Trump. Nog een voorbeeld: aan Jeffrey Rosen, de waarnemend procureur-generaal, werden nauwelijks zinvolle vragen gesteld over wat hij die dag eigenlijk deed.

Zowel door de eenzijdige samenstelling van de commissie als door alle focus op Trump te richten, roept de commissie het beeld op dat ze maar één doel heeft: het versperren van de toegang van het Witte Huis voor The Donald. Dat is een omissie in een belangrijk onderzoek.